Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama

[binali]

Reklam Alanı

<H2 MARGIN: 12pt 0cm 18pt; tab-stops: 416.75pt">Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama = o ns = />

Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 04.11.1997 tarih ve 97.39.2761 sayılı kararı ile eğitim fakültelerinde yeniden yapılanma süreci başlatılmış ve bu çerçevede 1998-1999 eğitim-öğretim yılından itibaren yeniden düzenlenen öğretmen yetiştirme programları uygulamaya konulmuştur.
Yeniden yapılanma çalışmalarında, eğitim fakültelerinin ilköğretime öğretmen yetiştiren programları, 1997-1998 eğitim-öğretim yılında başlanan sekiz yıllık zorunlu ilköğretim uygulamasının taleplerini karşılayacak biçimde şekillendirilmiştir.
Programlar Neden Güncelleştirildi?
Geçen sekiz yıllık süre içinde üniversiteler, Milli Eğitim Bakanlığı ve sivil toplum örgütlerince düzenlenen sempozyum, panel, çalıştay, açıkoturum, konferans gibi akademik etkinliklerde, eğitim fakültelerinde uygulanan öğretmen yetiştirme programlarının; çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilere sahip öğretmenler yetiştirmedeki yeterlilikleri tartışılır olmuş ve programlarla ilgili sorunları çözümlemeye yönelik öneriler, bilimsel araştırma verilerine ve alan uzmanlarının görüşlerine dayalı olarak ortaya konmuştur.
Programların güncellenmesinin bir başka gerekçesi de, 2003-2004 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, ilköğretim programlarında yapılan değişikliklerle ilgilidir.
2003 yılından beri ülkemizin de içinde yer aldığı ‘Avrupa Yükseköğretim Alanı’(European Higher Educatıon Area), lisans programlarından beklenen ‘öğrenme çıktılarını” (learning outcomes) tanımlamak, bu çıktılara ulaşmak için öğretilmesi gereken konular, bu konuların işlenmesi için gereken süreler ve yöntemleri belirlemek ve “öğrenme çıktılarını” aynı yöntemlerle ölçüp değerlendirmek amacını taşımaktadır. Eğitim Fakültelerinin de bu bağlamda bazı ortak asgari standartlara sahip olması, sürecin bir gereği olarak değerlendirilebilir. Programların güncelleştirilmesi gereği, bu tespitle de yakından ilişkilidir.
Yukarıda yapılan açıklamaların ışığında; sekiz yılı aşkın süredir uygulanmakta olan öğretmen yetiştirme lisans programlarının aksayan yönlerini gidererek, geliştirmeye yönelik bir çalışmanın gerçekleştirilmesi Yükseköğretim Kurulu’nca uygun bulunmuş ve bu çerçevede, Yükseköğretim Kurulu, eğitim fakülteleri yönetici ve öğretim elemanlarıyla konuyu paylaşmış, programları bütünüyle değiştirme yerine, programlarda gerekli güncellemeleri yapmak amacıyla çalışmalar başlatmıştır.
Programları Güncellemede İzlenen Yöntem
Programları güncellemek üzere, eğitim fakülteleri dekanlıklarının görüşleri de dikkate alınarak, eğitim fakülteleri öğretim üyelerinden 25 kişilik bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Programların temel ilkelerini ve çekirdek programları güncelleştirmek üzere oluşturulan grup, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı ile İlköğretim Genel Müdürü’nün de katılımıyla, 5-11 Mart 2006 tarihleri arasında yedi gün süreli “Eğitim Fakülteleri Program Geliştirme Çalıştayı”nda yeni öğretmen yetiştirme program taslaklarını hazırlamıştır. Taslak programlar, görüşleri alınmak üzere eğitim fakülteleri dekanlıklarına gönderilmiştir. Paydaşları geniş tutulmaya çalışılan bu sürecin, olabildiğince katılımcı ve demokratik olmasına, böylelikle yeni programların, ortak aklın ürünü olarak oluşturulmasına büyük özen gösterilmiştir.
Fakültelerden gelen görüş ve öneriler “Eğitim Fakültelerini Geliştirme Komisyonu” tarafından titiz bir çalışma ile değerlendirilerek Eğitim fakültelerinin, ortaöğretim branş öğretmenliği hariç, ilk ve ortaöğretime öğretmen yetiştiren bölümlerinde yürütülen programlara son şekli verilmiş, 21 Temmuz 2006 tarihli YÖK Genel Kurulunda uygulama için olur alınmıştır.
İlk yılı uygulamaya konulan yeni programların ikinci, üçüncü ve dördüncü yılına ait bazı derslerin kod, kredi ve adlarında, fakültelerden gelen görüşler de dikkate alınarak küçük düzeltmeler yapılmıştır. Programlar, şekillenen son haliyle, Kurulumuzca oluşturulan bir çalışma grubu tarafından güncellenen Rehberlik ve Psikolojik Danışma programı ile birlikte, 2 Şubat 2007 tarihli Genel Kurul toplantısında onaylanmıştır.
Programların ders içerikleri ile ilgili olarak, 5-11 Mart 2006 tarihlerinde yapılan “Eğitim Fakülteleri Program Geliştirme Çalıştayında hazırlanmış olan taslaklar, fakültelerden alınan destekle geliştirilmiştir. Programlara ait tüm içerikleri, olabildiğince aynı formatta hazırlamak ve gerekli redaksiyonu yapmak üzere, üç üyesi genel eğitim, ikisi ilgili alanın eğitiminden olmak üzere 5’er kişiden oluşan çalışma grupları oluşturulmuştur. Çalışma grupları, 8 çekirdek programı, Nisan 2007’de, diğerlerini de en geç Haziran 2007’de tamamlayacak şekilde bir çalışma takvimi düzenlemiştir.
Yeni programları oluşturmada büyük katkı sağlayan eğitim fakültesi dekan ve öğretim elemanlarının, uygulamada karşılaşılabilecek sorunların çözümünde çok önemli görevler üstlenecekleri ve programları sahiplenecekleri umulmaktadır.
Yeni Programlarla Getirilen Yenilikler
2006-2007 akademik yılından itibaren uygulamaya giren öğretmen yetiştirme programlarındaki başlıca yenilikler şunlardır:
· Programlar genellikle, %50 alan bilgisi ve becerileri, %30 öğretmenlik meslek bilgisi ve becerileri, %20 genel kültür derslerini içermektedir. Bu oranlar ve ders saatleri öğretmenlik dallarına göre farklılık göstermektedir.
· Yeni programlarda, ihtiyacın ortadan kalkması nedeniyle (iki fakültedeki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği dışında), yan alan uygulamasına son verilmiştir. Böylece yeni uygulama ile, öğretmen adayının kendi alanında daha derinlemesine eğitim görerek yetişmesi mümkün olabilecektir.
· Öğretmen yetiştirme programlarında çakılı ders uygulaması esnetilerek; bir programdaki toplam kredinin yaklaşık %25’ine varan oranlarda, fakültelere dersleri belirleme yetkisi verilmiş ve seçmeli ders sayısı artırılmıştır. Bazı programlarda çekirdek derslerinin fazla olması nedeniyle, seçmeli ders sayısı daha az tutulmuştur.
· Öğretmen adaylarına; okul deneyimi ve/veya öğretmenlik uygulaması sırasında, birleştirilmiş sınıflarda, köylerde ve YİBO’larda uygulama yapabilme fırsatı da verilmektedir.
· Yeni Programların en önemli özelliklerinden biri de genel kültür derslerinin oranlarının arttırılmasıdır. Bu değişikliğin amacı, üniversite düzeyinde yetiştirilen öğretmen adayına aydın bir kişide bulunması gereken entelektüel donanımı kazandırmaktır. Belli düzeyde genel kültüre ve bilişim teknolojisine ilişkin bilgi ve becerilere sahip olan, bilimsel araştırma yapabilen ve yapılan araştırmalardan yararlanabilen, çok yönlü bir öğretmen adayı, çağdaş eğitimin gereklerini yerine getirmede daha başarılı olacaktır. Öğretmenin bu niteliği, yetiştirdiği öğrencilerin geleceğe hazırlanmasında olumlu yansımalar sağlayacaktır. Bu amaçla, genel kültür dersleri olarak, Bilim Tarihi, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Felsefeye Giriş, Etkili İletişim, Türk Eğitim Tarihi gibi dersler konulmuştur. Programın esnek yapısı nedeniyle, fakülteler, farklı genel kültür dersleri de okutabilecekler ve bu dersleri zaman içinde değiştirilebileceklerdir. Şekil 1’de, yenilenen programlar için, alan bilgisi, genel kültür ve öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin toplam kredideki oranları toplu olarak verilmiştir.

· Öğretmen yetiştirme programlarına, “Topluma Hizmet Uygulamaları ” adlı yeni bir ders konulmuştur. Tüm programlar için zorunlu olan bir yarıyıllık bu derste, öğrenciler, toplumun güncel sorunlarını belirleme ve çözüm üretmeye yönelik projeler hazırlayacaklardır. Ayrıca, bu ders kapsamında; öğrencilerin, panel, konferans, kongre, sempozyum gibi bilimsel etkinliklere izleyici, konuşmacı ya da düzenleyici olarak katılması özendirilecektir. Öğrencinin bu çalışmalardaki başarısı, “Topluma Hizmet Uygulamaları” dersi içinde değerlendirilecektir.
· Rehberlik ve Psikolojik Danışma ders programı, Milli Eğitim Bakanlığı programları, alana yönelik sivil toplum kuruluşlarının önerileri ve konuyla ilgili akademisyen görüşleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.
· Yeni programın önemli bir özelliği de AB ülkelerinde öğretmen yetiştirmede kullanılan öğretmen eğitimi programlarının çeşitli boyutlarıyla, büyük ölçüde örtüşmesidir.
· Yenilenen programlar, kendisine söyleneni yapan teknisyen öğretmen yerine, problem çözen ve öğrenmeyi öğreten öğretmenleri yetiştirmeyi hedeflemektedir.
<H2 MARGIN: 12pt 0cm tab-stops: 416.75pt">Programların Uygulanması ile İlgili Esaslar:
1. Programlar, 2006-2007 eğitim-öğretim yılından itibaren, 1.sınıflardan başlanarak uygulanacak, diğer sınıflar eğitimlerini, başladıkları programla sürdüreceklerdir.
2. Programda yer alan (*) işaretli dersler, ilgili yarıyılın tüm öğrencileri için zorunludur. Fakülte yönetimi, bu ders yerine, farklı bir dersi zorunlu ders olarak programa koyabilir.
3. Programda yer alan seçmeli dersler, ilgili kurullarca belirlenerek, fakülte kurulunca onaylanmalıdır. Seçmeli dersler, öğrencilerin ilgi alanları ve fakültenin öğretim elemanı durumuna göre bir veya birden fazla ders olarak belirlenebilir. Avrupa’da ve Amerika’da öğretmen eğitimi programlarında yer alan Mesleki Etiğin kazandırılmasına yönelik seçmeli derslerin açılması da önerilmektedir.
4. Gerekli görüldüğünde, derslerin yarıyılları değiştirilebilecektir. Bu kapsamda Üniversitelerin kendi koşulları dikkate alınarak, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi gibi genel kültür derslerinin okutulacağı yıl ve dönemler de değiştirilebilir.
5. Bir dersin tamamlayıcısı niteliğindeki laboratuvar uygulamaları, programda farklı ders olarak yer almıştır. Fakülteler bu dersleri, aynı kod altında, dersin uygulaması olarak da gösterebileceklerdir.
6. Programda Öğretmenlik meslek bilgisi kodu(MB) ile yer alan Özel Öğretim Yöntemleri I ve Alan bilgisi kodu(A) ile yer alan Özel Öğretim Yöntemleri II derslerinin, fakültelerin kendi kadro olanakları ölçüsünde, öncelikle alan eğitimi öğretim elemanları tarafından verilmesi önerilmektedir.
7. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersinin, öncelikle öğretim teknolojileri, eğitim teknolojisi, materyal tasarımı, öğretim tasarımı gibi konu alanlarında uzman olan öğretim elemanları tarafından verilmesi önerilmektedir.
8. Programda yer alan Topluma Hizmet Uygulamaları dersi, tüm programlar için ortak olup ders tanımında belirtildiği gibi, bir yarıyıl boyunca öğrencinin yapacağı <I mso-bidi-font-style: “Topluma Hizmet Uygulamaları”[/I] sonucunda değerlendirilecektir. Fakülteler, eski programa göre eğitimlerini sürdürecek öğrenciler için de adı geçen dersi programa koyabilirler. Bu durumda ders, 2006-2007 eğitim-öğretim yılından itibaren uygun olan bir dönemde okutulmaya başlanacaktır. Bu dersle ilgili kılavuz, 2007-2008 akademik yılı öncesinde fakültelere gönderilecek ve Yükseköğretim Kurulu’nun WEB sayfasında yer alacaktır.
9. Ders programlarının uygulanmasında, yeni ilköğretim programlarının yapılandırmacı felsefesinin bir gereği olarak, önce deneyim ve yaşantılardan yola çıkılması, daha sonra kavram ve tanımlamalara ulaşılması büyük önem taşımaktadır. Öteyandan, ders konularının, Milli Eğitim Bakanlığının ilgili kademe için hazırladığı ders programları ile ilişkilendirilmesi ve günlük yaşamdan örneklerle zenginleştirilmesi dikkate alınması gereken diğer bir husustur.