SU KAYAĞI

[özlem58]

Reklam Alanı

DÜNYADA SU KAYAĞI



Su kayağı sporunun ilham kaynağının, karda atlar tarafından çekilen kayakçılar olduğu sanılmaktadır. İlk kez 1925 yılında ABD’li Fred Walter bu spor dalının patentini aldı. Gerçek anlamda bir spor olarak ilk kez denenmesi ise 1920’li yıllarda ABD’li Ralph Samuelson tarafından yapıldı. 1930’lu yıllarda, başta ABD olmak üzere, Avustralya, İngiltere ve Fransa’da yaygınlaştı. 1946 yılında ise, dünya çapındaki en önemli karar ve yönetim organı Dünya Su Kayağı Birliği (World Waterski Union; WWSU) kuruldu. 1949 yılında su kayağında ilk Dünya şampiyonası yapıldı; daha sonra bu şampiyona düzenli olarak sürdürüldü.


Su kayağı sporuna çok genç yaşlarda başlanabilir. Bireysel bir spor gibi görünmesine rağmen yapılması için bir ekip çalışması gerekir.



Başlangıçta yalnız yaz mevsiminde yapılan bir spor dalı olan su kayağı, artık tüm dünyada modern koruyucu elbiselerin yaygınlaşmasıyla yıl boyunca yapılabilen bir spor dalı olmuştur. Hatta bazı ülkelerde özürlüler için kurulan özel merkezlerde de su kayağı gerçekleştirilmektedir.



TÜRKİYE’DE SU KAYAĞI



1960’lı yılların başlarında İstanbul’u çevreleyen sahillerde bazı gençler tarafından amatör düzeyde su kayağı yapıldığı görüldü. Yeşilköy’deki Çınar Oteli o dönemde, su kayağı meraklılarının uğrak yeriydi; otel isteyenlere ücreti karşılığında gerekli malzemeleri sağlamaktaydı. Su kayağının Türkiye’de gelişme sürecide bu otele gelerek bir grup oluşturan gençler tarafından plânlanmış ve uygulamaya konulmuştu. Dario Porsemay, 1965 yılında TED (Tenis Eskrim Dağcılık) Yönetim Kurulu üyesiydi ve su kayağı sporuna ilgi gösterilmesi için yönetime teklifte bulundu. TED’e zor da olsa bu teklifi kabul ettiren Porsemay, Marmara Yelken Kulübü’nden büyük destek aldı. MYK (Marmara Yelken Kulübü)’nın Yönetim Kurulu üyelerinden Faruk Keskinel ile Porsemay birlikte çalışarak Türkiye’de su kayağı sporunun profesyonelleşmesinde ilk adımı attılar. Aynı yıl Dario Porsemay’ın Erenköy’deki evinde Marmara Su Kayağı İhtisas Kulübü kuruldu ve yasallaştırıldı. İlk yönetim kurulu üyeleri şunlardı:



Başkan: Cemil PARMAN
Gen. Sekr.: Dario PORSEMAY
Tekn. Üye: Faruk KESKİNEL
Tekn. Üye: Yüksel TUNCER
Tekn. Üye: Yıldırım AYVAZOĞLU.



Bu 5 kişinin hedefi Türkiye Su Kayağı Federasyonunu kurmaktı. 1965 yılının Mayıs ayında ilk başvuru Dağcılık ve Kış Sporları Federasyonuna yapıldı ve kabul edildi. Federasyonun su kayağı organizasyonlarına fazla destek vermemesi üzerine, BTİB İl Spor Müdürlüğünden destek alındı ve 1966 yılında ilk kez yasal su kayağı yarışmaları yapıldı. Bu yarışmalar büyük ilgi gördü; yarışmaları takip etmek üzere halk sahile akın ederken, denizde de yaklaşık 200 tekne yarışmaların yapıldığı yerde toplandı. 1967 yılında gerçekleştirilen 2. organizasyon Dünya Su Kayağı Birliğinin gözetiminde yapıldı. Bu yarışmalar bay ve bayanlarda "slâlom" ile "slâlom spesiyal" sınıflarında 4 ayrı kategoride yapıldı ve yaklaşık 7 saat sürdü.



Türkiye’de su kayağına gösterilen ilgi ile cesaretlenen TED ve MYK, 1967 yılında Dünya Su Kayağı Birliğinin uluslar arası kurallarını benimsedi. 1967 yılında uluslar arası kurallar çerçevesinde yapılan su kayağı yarışmaları sponsor desteği ile gerçekleştirildi. Türkiye’nin talebi üzerine Fransa su kayağı genç millî takım antrenörü Daniel Henrion, 15 günlük kurs için 1968 yılında İstanbul’a geldi. Daniel Henrion ilk 7+7 günlük su kayağı kursunu MYK önünde 15 Temmuz 1967’de açtı. Ücret alınarak açılan kursa 44 kursiyer katıldı. Ayrıca yarışmalardan bir gün önce Henrion saat 17.00’de Büyükada’da, 17.45’te Tarabya’da ve 18.30’da Caddebostan’da su kayağı gösterileri yaptı.



1960’lı yılların sonuna doğru Milliyet ve Tercüman gazeteleri "İstanbul Bölge Birinciliği" yarışmalarında kendi isimlerini verdikleri kupaları verdiler. 1990’lı yıllarda ise Türkiye Birincilikleri düzenlenmeye başlandı.



Türkiye’de uluslar arası anlamda ilk su kayağı yarışmaları, 1998 yılında Hillside Beach Club’de gerçekleştirildi. 23 Nisan’da Fethiye’de yapılan yarışmalara Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden amatör ve profesyonel sporcular katıldı. Üç gün süren şampiyonada kayakçılar "slâlom" ve "trick" kategorilerinde mücadele verdi. Dünyaca ünlü Amerikan su kayağı grubu Stars of Florida’nın 80 yaşındaki üyesi Banana George, çıplak ayakla yaptığı gösteriyle büyük alkış aldı.


2003 yılında uzun çalışmalar sonrasında temizlenen Haliç’te de su kayağı yarışmaları yapıldı. "Haliç’e Dönüş" adı altında yapılan organizasyonda dereceye girenlere kupa verildi.



Su kayağı bugün "Su AltıCan KurtarmaSu Kayağı ve Paletli Yüzme Federasyonu"na bağlı olarak faaliyetini sürdürmektedir.



KULLANILAN MALZEMELER



Skiler: Alüminyum, cam elyaf ve tahtadan imal edilen skiler, genellikle 100-170 cm uzunluğunda olup genişlikleri, toplam uzunluğun en fazla % 30’u kadardır. Bununla birlikte her kategorinin skileri farklıdır. Ayrıca ölçüler, yarışmacının ağırlığına ve tercihine göre değişebilir. Gösteri (artistik su kayağı) yarışlarında kullanılan skiler, diğer yarışmalarda kullanılanlara oranla daha kısadırlar. Kayakların üzerinde ayakların geçmesi için ayaklık, arka taraflarında ise denge kanatçığı bulunur. Düşme anında, skilerin yarışmacıya herhangi bir zarar vermemesi için sivri ve keskin bölümlerinin olmaması gerekir.


Çekme Halatları: Su kayağında halat uzunluğu slâlomda 18.25 m, rampa yarışmalarında 21.5 m iken gösteri yarışmalarında isteğe bağlı olarak değişir. Halatlar 6 mm çapında olup plâstik malzemeden yapılmış iplik örgülerinden oluşurlar. Ağırlığı 5.5 kg, çekebileceği ağırlık yükü ise 590 kg’dır. Çekme halatları, tutma yeri ve halat olmak üzere 2 bölümden oluşur. Halatlar, tutma yerinin içinden geçerek, kullanım sırasında hiçbir oynamaya ve dengesizliğe izin vermeyecek şekilde motora bağlanırlar.



Motorlar: Su kayağı yarışlarında kullanılan motorların boyları 5 m-6.5 m, bordo yükseklikleri ise 1.802.50 m’dir. Ayrıca yarış sırasında motorların 2 adet dalga alıcı ve vericisi, 2 adet de dalga ölçme aleti bulunur.



Rampalar: Atlama rampaları eğik düzlem şeklinde olup, genişliği 3.70-4.30 m, boyu 6.40-6.70 m, su seviyesinin altındaki uzunluğu ise her noktada 60 cm’dir.



Giysiler: Yarışmacılar su geçirmez dalgıç pantolonları ve can yelekleri giyerler. Can yeleklerinin üzerinde hiçbir şekilde metal parçalar ve aparatlar bulunamaz. Hava ile şişirilen yelekler yarışmacıları su üstünde tutar; ayrıca kaburgaları ve iç organları darbelerden korurlar.



KURALLAR



Yarışmalar, bireysel olarak yapılmaktadır. Bütün yarışmalar 2 devreden oluşur ve yarışmacılar ilk devreye katılmak zorundadırlar. Başarılı olanlar 2. devreye katılırlar. Her yarışmacıya yarış sırasındaki başarısına göre puan verilir. Yarışma sırası gelmiş olmasına rağmen, hâlâ hazır olmayan ya da yarışma yerine gelmeyen yarışmacılar, yarıştan diskalifiye olurlar. Yarışmacının diskalifiye olması durumunda, eğer bir sonraki yarışmacı iskelede hazır değilse, hazırlanması için kendisine 1 dakika süre tanınır.



Yarışlar erkek ve bayan olarak ikiye ayrılır. Yarışlara her yaştan yarışmacı katılabilir.



Yarışma görevlileri, yarışma türlerine göre WWSU tarafından önerilen başhakem, hakem ve yardımcılardan oluşur. Başhakem, bütün değerlendirmeleri ve skorları denetlemekle ve her yarış için hakemleri ve yardımcıları seçmekle görevlidir.



SU KAYAĞI YARIŞMALARI



Uluslar arası yarışmalar, üç dalda yapılır:

1. Atlama Yarışmaları (Rampa)
Seyircinin en beğendiği yarış türüdür. Bu yarışmalarda slâlom yarışmalarında kullanılanlardan daha uzun, geniş ve altı düz kayaklar kullanılır.



Kayakçı hızla giden bir motorun (hız erkeklerde azamî 58 km/saat, bayanlarda 55 km/saattir.) arkasında bıraktığı dalgayı çaprazlamasına geçerek yüksekliği 1.35 ilâ 1.80 m arasında değişen atlama rampasına çıkar ve havaya fırlar. Geçerli ve puan alıcı atlayış için kayakçı, atlama rampasının üstünden geçtikten sonra düz ve dengeli biçimde suya inmeli ve parkur sonunu gösteren şamandıra yönünde kaymalıdır.



Atlama sırasında önemli olan yarışmacının ne kadar yükseğe fırladığı değil, atlama uzunluğudur. Kayakçı atlamaya geçtiği sırada rampa ile temas hâlindeyken başını ve gövdesini dik tutarak, halatın tutma yerini sıkıca kavrar. Kalçasını öne çıkarır, dizlerini büker ve öne doğru iter. Bu pozisyonda iken ayakları kayağa tam olarak basmalıdır. Havadayken de suya hiç bakmamalıdır. Suya inişte ise, yarışmacı bükülen dizleri üzerinde yaylanır.



Atlama mesafeleri, rampanın üst kenarının ortasının hemen altındaki su hattı noktasından, kayakçının kayaklarının topuklarının suda ulaşmış olduğu en az derinliğe kadar ölçülür.



Yarışmacı rampayı geçip suya indikten sonra halatı, tutma yerinin dışında başka bir yerden tutarsa ya da teknenin izinden çıkarsa, o atlayış geçersiz sayılır.



Her kayakçı 3 deneme atlayışı yapar ve en uzun atlayışı değerlendirilir.



Atlama yarışmalarında, bir hakem tekneden yarışmacının yönünü ve hızını denetlerken, diğer hakemler (5 yardımcı hakem) kıyıdan atlayışın doğru yapılıp yapılmadığını kontrol ederler.



2. Slâlom Yarışmaları
Bu yarışmalarda arkaya doğru incelen ve her iki ayak için bağları bulunan kayaklar kullanılır.



Yurdumuzda slâlom yarışları ilk kez 1984 yılında federasyon tarafından İstanbul Florya’da düzenlenmiştir.



Karşılaşmaların sonunda aynı puanları paylaşan yarışmacılar tekrar yarıştırılırlar. Tekrar yarışmalarında her defasında halat belli miktarlarda kısaltılarak ve teknenin hızı artırılarak yarışmacılar arasında eleme yöntemi uygulanır. Sonuçta, tek yarışmacı kalana kadar yarışma devam eder.



Slâlom yarışmalarında kayakçı, sabit bir hızla çekilen teknenin arkasında, şamandıralarla belirlenmiş parkuru zikzaklar çizerek hatasız geçmeye çalışır. Slâlom yarışlarında yarışmacıyı çeken halatın uzunluğu 18.25 m’dir. Yarışlar tek kayakla yapılır. Yarış parkurunun uzunluğu 259 m olup; genişliği 23 m’dir. Parkurun girişinde bir giriş kapısı bunun dışında, parkur boyunca 3’ü sağda, 3’ü solda olmak üzere 6 şamandıra ve bir çıkış kapısı bulunur. Şamandıralarla tekne arasındaki mesafe her noktada 11.50 m’dir. Şamandıralar kolayca görülebilmeleri amacıyla, fosforlu kırmızı ya da sarı renklerde olurlar.



Parkurun ortasında, düz bir rota izleyen teknenin izinden çaprazlamasına geçen yarışmacı, şamandıraları dışardan geçerek parkur sonundaki çıkış kapısından yarışı bitirir. Yarışmacılar geçtikleri şamandıralara, düşmelerine ve şamandıra atlamalarına göre sıralanırlar. Slâlom yarışmalarında bir hakem tekneden denetleme yaparken, diğer hakemler kıyıdan kaç şamandıranın düzgün geçtiğini saptarlar.



3. Gösteri Yarışmaları (Trick)
Artistik ya da akrobatik yarışmalar olarak da bilinen su kayağı gösteri yarışmaları, yumuşaklık ve gücü birleştiren yarış türüdür.


Türkiye’de ilk Trick şampiyonası 1991 yılında Bursa Demirtaş Tesislerinde yapılmıştır.
Yarışmalar, giriş kapıları ikişer şamandıra ile belirlenmiş parkurda düz bir doğrultuda yapılırlar.
Kayakçı tek ya da çift kayak kullanabilir.
Gösteri yarışmaları; yan kayma, ayağa geçirilen halatla 180 derece ters kayma, 360 derecelik tam dönüş ve kayarken dönme hareketlerinden oluşur. Yarışmacı parkuru 2 defa geçer. Bu geçiş zamanları 20 saniyeden fazla süremez.
Yarışmacı, yaptığı her hareket için zorluk derecesine göre (önceden belirlenen) puan alır. 2. turdan sonra puanlar toplanarak, kayakçının gösteri yarışma puanı belli olur.
Gösteri yarışmalarında, bir hakem tekneden kayakçının hızını ve rotasını denetlerken, diğer hakemler gösteride yapılan figürlerin kurallara uygun olup olmadığını saptarlar.
Geriye dönme hareketleri tek kayakla yapılabileceği gibi, çift kayakla da uygulanabilir. İlk başta vücudun ağırlığı iki bacak üzerine eşit olarak verilir ve dizler hafifçe bükülür. Bu aşamada kollar gergin, vücut dik tutulur. Ayaklar ve bükülü dizlerin yardımıyla kayaklar ters çevrilerek geriye dönme hareketi gerçekleştirilir. Bu arada tutma çubuğu da sıkıca kavranılır. Dönüş aşamasında dıştaki el çubuğu bırakarak, kol arkaya uzatılır ve çabuk yeniden tutulur. Böylece dönüş tamamlanmış olur.
Yarışmaların değerlendirilmesi puanlama yöntemiyle yapılır. Puanlar yarışmacının teknik başarısı ve hareketlerdeki estetiğine göre verilir. En fazla 12 puan toplayan yarışmacı birinci olur.


ÇİFT VE TEK KAYAK



Su kayağı, tek veya çift kayakla yapılır. Çift kayakta denge, yan yana ve birbirine paralel olarak duran iki kayak üzerinde sağlanır. Tek kayaktaysa, iki ayak da, biri önde biri arkada olmak üzere tek bir kayak üzerindedir. Çift kayaktan tek kayağa geçerken kayaklardan biri suya bırakılır. Vücut ağırlığını taşıyan ayağın çok dengeli basması gerekir. Serbest bacak önce suyun üzerinde gezinir, sonra öne uzanır, ayak bileği taşıyıcı bacağın diz ardı çukuruna konur. Daha sonra serbest ayak, baldırdan kayağa kadar kaydırılarak indirilir. Serbest ayak kayağa bastığında dizler bükülü olmalıdır (arkadaki ayak, kayağa tamamen basar). Slâlom yarışı, yalnızca tek kayakla yapılır. Bu uzun ve topuğunun altında küçük salması bulunan bir kayaktır.



BARE FOOT (Çıplak Ayak)
İngilizce çıplak ayak anlamına gelen "bare foot" su kayağı türünde ski kullanılmadan, çıplak ayakla yapılır. Kuralları normal su kayağı kurallarıyla aynı olup, teknelerin hızları biraz daha düşüktür. Yarışmalar; slâlom, artistik atlama ve çıplak ayakla kayma olmak üzere üç branşta düzenlenir.

[enjoyment333]

tşkler hocam