SPORCULARDA BESLENME EĞİTİMİ

[binali]

Reklam Alanı

SPORCULARDA BESLENME EĞİTİMİ

LINE-HEIGHT: 150%">Spor, birey ya da grupların; sağlık, eğlence veya gösteri amacı ile yaptıkları, fiziksel ve beyinsel aktivite gerektiren, bazı kurallar içinde uygulanan organize oyuna verilen genel isim olarak tanımlanabilmektedir.(1)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Sporda iyi sonuç, çok çeşitli koşullarla birliktedir. (2) Genetik yapı ve antrenmanın yanı sıra dengeli beslenme performansı belirleyen en önemli faktörlerdendir. (3)
LINE-HEIGHT: 150%; TEXT-INDENT: 35.4pt">
LINE-HEIGHT: 150%">Beslenme; büyüme, gelişme, üreme, fiziksel aktivitelerde bulunabilme ve sağlığın korunması vb. vücudun hayati fonksiyonları yerine getirebilmesi için gerekli olan besin öğelerinin vücuda alınması, sindirimi, emilimi ve metabolize olmasıdır.(1,4,5)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Beslenme ile sporcunun başarısı arasındaki etkileşim konusu, eski çağlardan beri ilgi çekmektedir.(6)
LINE-HEIGHT: 150%"
LINE-HEIGHT: 150%" Sporcu ve antrenörler özellikle kendi deneyimlerine göre yarışmayı kazanmak ve rakiplerine oranla daha fazla avantaj sağlamak için özel diyetler uygulamakta ve konu ile yakından ilgilenmektedirler. Gerçektende beslenme sporcunun antrenman, antrenman sonrası toparlanma ve yarışma performansını direk olarak etkilemektedir. Yarışma ve antrenman öncesi, sırası ve sonrasında kalite ve miktar olarak ‘yeterli ve dengeli diyet’ tüketmek performansı maksimum düzeye çıkarmaktadır.(7)
LINE-HEIGHT: 150%"
LINE-HEIGHT: 150%" Beslenme ile insan gücü arasında çok eski zamanlardan beri ilişki kurulmakta sporcu beslenmesi konusunda bilimsel çalışmalar ise oldukça yenidir. Buna karşılık iyi beslenen kişilerin kötü beslenen ve zayıf bir kişiden daha güçlü olacağı kanısı M.Ö. 5 yy kadar giden yaygın bir kanıdır.(8)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Sporcunun beslenmesi planlanırken sporcunun boy ve kilosu, vücut yağ yüzdesi, beslenme bilgi düzeyi, beslenme alışkanlıkları, sağlık durumu, sosyal ve ekonomik koşulları dikkate alınmalıdır.(1,9) Sporcularda enerji kaynağının temeli karbonhidrat ve yağlardır. Proteinler ise ancak karbonhidrat ve yağların yokluğunda enerji için kullanılırlar. Yağların enerji kaynağı olarak kullanımları yalnızca 1 saatten uzun süren aerobik dayanıklılık egzersizlerinde mümkündür. Uzun süreli düşük yoğunluktaki egzersizlerde başlangıçta temel yakıt glikojendir.(10)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Karbonhidratların önemli özelliklerinden biriside karaciğer ve kasta yedek enerji olarak kullanılmak üzere glikoz halinde depo edilmesidir. Vücut karbonhidrat depoları enerji tüketiminin %65–80 VO<SUB>2 </SUB>max’ da 60–90 dk. yeterli olmaktadır. Sporcularda orantılı olarak egzersiz sırasında vücutta kullanılan karbonhidrat miktarı da artmaktadır. Artan karbonhidrat miktarına bağlı olarak çalışma zamanı da uzamakta, uzun süre yorulmadan çalışmak mümkün olmaktadır. (12)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Sınıflandırılmayan spor dalına giren okçularda gösterilecek performans kas glikojen depolarının doygunluğuna bağlıdır. Özellikle bazı sporların müsabaka öncesi günlerde ve antrenmanın yoğun olduğu dönemlerde günlük enerjinin % 80’inin karbonhidratlardan sağlanması gerekir. (11)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">Sporcuya, beslenme uzmanı ve antrenör işbirliği ile hazırlanan uygun antrenman programı ve iyi düzenlenmiş bir diyet programının sporcunun performansının artırılmasında temel hedef olmalıdır. (10)
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%">
LINE-HEIGHT: 150%"> YARARLANILAN KAYNAKLAR
LINE-HEIGHT: 150%">1.Güneş,Z., Spor ve Beslenme, Nobel Yayın Dağıtım, İkinci Baskı, Ankara , 2000.
LINE-HEIGHT: 150%">2. Üstdal ,M. ,Köker ,A.Spor Dallarında Beslenme ve Yüksek Performans Bilgisi, İkinci Baskı, Kayseri,1997.
LINE-HEIGHT: 150%">3.Özmerdivenli , R.Karacabey, K., Gündoğdu, L.Orhan, S: ‘Voleybolcu ve Basketbolcuların Eğitim Düzeyleri ve Beslenme Bilgileri Arasındaki İlişkinin Karşılaştırılması’ ’3.Uluslar arası Akdeniz Spor Bilimleri Kongresi, Antalya,2-4 Kasım 2001.
LINE-HEIGHT: 150%">4. Baysal A. Beslenme,9. Baskı, Ankara,2002.
LINE-HEIGHT: 150%">5. Ersoy, G.Egzersiz ve Spor Yapanlar İçin Beslenme İle ilgili Temel İlkeler, İkinci Baskı, Ankara,2000.
LINE-HEIGHT: 150%">6. Lewis,S and Gutin ,B., Nutrition and Endurance .Amerikan Journal of Clinical Nutrition, 26:10011,1973.
LINE-HEIGHT: 150%">7. Ersoy S. ‘Beslenme ve Egzersiz Hakkında Son Görüşler’ Atletizm Bilim ve Teknoloji Dergisi. 1996.
LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 6pt">8. Kalyon, T.A.Spor Hekimliği Sporcu Sağlığı ve Sakatlıkları. 4. Baskı. Ankara,1997.
LINE-HEIGHT: 150%">9. Ay Y.Dayanıklılık Nedir? Atletizm Bilim ve Teknoloji Dergisi sayı:35,1999.
LINE-HEIGHT: 150%">10. Ersoy,G.; Sağlıklı Yaşam Spor ve Beslenme ,Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, 2.Baskı, Ankara,1995.
LINE-HEIGHT: 150%">11. Paker, H.S.Sporda Beslenme. 4.Baskı. Ankara. 1998
LINE-HEIGHT: 150%">12. ELMACIOĞLU,F., “Samsun Bölgesi Okçuluk TakımınaBeslenme Eğitimi Verilerek Bazı Hematolojik BulgularınVe Performansın Değerlendirilmesi”, 8. Spor Bilimleri Kongresi Bildiri Nu.918, Antalya-2004.