REHBERLİĞİN TARİHÇESİ

[webmaster]

Reklam Alanı

REHBERLİĞİN TARİHÇESİ = o ns = />
Danışma ve rehberlik, kişinin gelişme ve problemlerini çözümleyebilme konusunda sistematik yardım gayretleri olarak, Amerikan toplumunda doğup gelişen bir harekettir. Her toplumsal gelişme ve değişmenin ortaya çıkmasında, toplumun sosyal ortamı ve şartlan önemli rol oynar. Amerikan toplumundaki ve olaylar Türk okuyucusunu fazla ilgilendirmemekle beraber, danışma rehberlik konusunun boyutlarını daha iyi görebilmek için, bir psiko-sosyal statü olarak rehberlik ve danışma hareketinin Amerikan toplumunda nasıl do-geliştiğini incelemeye ihtiyaç vardır. Bundan sonra da rehberlik ve Türk toplumundaki gelişmesine göz atılacaktır.

MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 27pt">REHBERLİK VE DANIŞMA NASIL DOĞDU
Rehberlik, esas itibariyle Amerikan toplumunda doğup şekil kazanmış bir uygulamalı bilim dalı olmuştur. Amerikan toplumuna kaynaklık eden temel ideal ve felsefe, insan olarak kişiye büyük değer vermiştir. Geçen yüzyılın sonunda, Amerikan toplumunda birçok eğitimci, düşünür ve vatandaşlar, okulların gençleri, bütün haklarını daha iyi kullanabilecek birer psiko-sosyal varlık olarak ve topluma katkıda bulunacak birer üretici olarak daha iyi yetişmeleri konusuyla yakından ilgilenmeye başlamışlardır. Bunun sonucu olarak, bireysel eğitime, çocukların bio-psiko-sosyal ihtiyaçlarına ve toplumun ihtiyaçlarına dikkat artmıştır. Okul müfredat programlarının kuru bilgilerden kurtularak bu esaslara göre hazırlanmasına yönelik çabalar artmıştır. Böylece Amerikan okullarında rehberlik hareketi doğmuştur. Öğrenciyle birey olarak ilgilenen rehberlik hareketinin bir ürünü olarak da psikolojik danışma doğmuştur. Kişinin gelişmesine ve gelişmesini engelleyen problemlerin Önlenmesine yardım işi, kişi ile psiko-sosyal bir atmosfer içinde karşı karşıya gelip onunla etkileşimde bulunmayı gerekli kılmaktadır. Bu surede doğan danışma, toplumda bireylerin ruh sağlığı ile ilgilenmeyi de kapsayacak şekilde gelişip şekillenmiştir.
Bir okula ilk defa danışman ataması 1898 yılında olmuştur. Jesse B. Davis, Detroit şehrinde bir lisede danışman olarak çalışmaya başlamıştır. Tabii bu atamanın gerçekleşmesini hazırlayan birçok fikir gelişmelerinin olmuş olacağı muhakkaktır.
Rehberlik hareketi, başlangıçta bir meslek rehberliği hareketi olarak doğmuştur. Okulu bitirdikten sonra bile gençlerin bir meslek tutmaya hazır olmadıklarını gören birçok eğitimci ve düşünür, gençlerin en uygun mesleği seçerek bu mesleğe hazırlanıp girmeleri konusunda sistemli olarak kafa yormaya başlamışlardır. Eli Weaver, 1906'da Meslek Seçme kitabını yayınlamıştır. Rehberlik hareketinin kurucusu olarak .bilinen Frank Parsons'un liderliğinde Boston Meslek Bürosu açılmıştır. (1908). Amaç, gençlerin, kendi imkan ve yeteneklerine en uygun mesleği seçmelerine ve bu mesleğe hazırlanarak girmelerine yardım etmektir. Parsons, buradaki çalışmalarım sistemleştirerek Bir Meslek Seçme adlı kitabını yayımlamıştır (1909). Meslek rehberliği terimi ilk defa bu kitapta kullanılmış ve Parsons bu kitapta, bir kimsenin kendine en uygun ve başarıyla çalışabileceği mesleği seçmesi için; 1) önce kişinin incelenip özelliklerinin saptanması, 2) mesleğin incelenip özelliklerinin ve ne çeşit yetenek ve niteliklere ihtiyaç gösterdiğinin saptanması gerektiğim, ve 3) bundan sonra bireyin nitelikleri ile mesleğin niteliklerinin birbirine uyup oymadığının araştırılması fikrim ortaya koymuştur. Meslek rehberliğinin birçok ana unsurları bu kitapta ele alınmıştır. ,
Diğer taraftan, aynı yıllarda, William Healy, Chiacago'da suçlu çocukların sistematik psikiyatrik muayeneden geçmelerini sağlamak için Psikopatîk Gençlik Enstitüsü'nü kurdurmak için uğraşmaktadır. Bir yıl sonra bu enstitü kurulmuş (1909) ve ilk Çocuk Rehberlik Kliniği olmuştur.
I. ve II. Dünya Savaşları: Savaşların toplumlara felaket getiren yönleri yanında, çeşitli bilim dallarındaki gelişmeleri zorlaması da bir vakıadır. I. Dünya Savaşı, askerlerin seçim ve sınıflandırılması ihtiyaçlarına paralel olarak psikolojide seçme, sınıflandırma, yerleştirme ve eğitme metot ve tekniklerinin geliştirilmesine yol açmıştır. II. Dünya Savası, bu metot, teknik ve araçları daha •da geliştirmiştir. Mesela çok kullanılan Genel Yetenek Test Bataryası, bu son savaş yıllarının ürünüdür (1945). Savaş, klinik ve danışma psikologlarının, ruhsal bunalımların tedavisinde başarılı hizmet görmelerine fırsat vermiştir. Böylece psikolojik danışma, statü kazanmış ve savaştan sonra birçok danışmanların devlet kurumlarında, okullarda, sağlık merkezlerinde, yurtlarda görev almasına neden olmuştur.
<H2 MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 27pt; TEXT-ALIGN: justify">Türkiye’ de Rehberliğin Gelişimi
Bugünkü anlamda rehberlik kavramı, Türk eğitimine 1950'lerin ilk yıllarında girmeye bağlamıştır. 1947'lerde Marshall yardımı çerçevesinde başlıyan Türk-Amerikan dostluk ilişkileri, eğitim alanında da değişme ve gelişme arzularını kamçılamıştır. Amerika'ya gruplar halinde öğrenciler gönderilmeye bağlanmıştır. Birçok tarımcılar, yöneticiler, eğitimciler, askerler vb. görgü bilgi arttırmak için gruplar halinde gönderilmiş; oradan da Türkiye'ye birçok alanlarda "uzmanlar" gelmeye başlanmıştır. Organize rehberlik faaliyetleri, dolayısiyle psikolojik yardım hizmetleri kavramının Türk eğitiminde yer almaya başlamasında bu ilişkilerin büyük rolü olmuştur. Gerçi 1950'den önceki yıllarda da öğrencinin kişisel gelişmesi için bazı fikirler ve çabalar eğitim literatüründe ve okul faaliyetlerinde görülmektedir. Çocuğun kendi yetenek, ilgi ve ihtiyaçları çerçevesi içinde öğrenip gelişmesinin gerektiği fikri yaygındır. 1939 tarihli bir ilkokul müfredat programında, öğretmenin öğrencilere 'kılavuzluk" etmesi işaret edilerek rehberlikten müphem bir şekilde bahsedilmiştir, öğrencinin kişisel gelişmesini daha etkili bir şekilde sağlamak için okul ve ailenin işbirliği gereği idrak edilerek okullarda Okul-Aile Birlikleri kurulmuş ve Millî Eğitim Bakanlığı, Okul-Aile Birlikleri yönetmeliğini çıkartmıştır. Bu çabalar, öğrenciyi bir birey olarak daha iyi tanıyıp yetiştirmek için girişilen çabalardır. 1950'lere girerken, rehberlik fikri dolayısıyla eğitimde psikolojik hizmetler fikri eğitim çevrelerinde duyulmaya başlamıştır.
İlk uygulamalarda dışardan Rufi, Tompkins, Mills, Beals ve Kvaraceus gibi uzmanlar getirilmiştir. Bu uzmanlar bir taraftan Türk Milli Eğitim sistemini inceleyerek bakanlığa raporlar sunmuşlar, diğer taraftan rehberliğin gelişmesi için yurt içinde seminer, kurs ve dersler vermişlerdir. Diğer taraftan aynı yıllarda Türkiye’ den bir çok bilim adamı yurt dışına gönderilmiştir. Bu bilim adamları yurda döndüğünde çeşitli üniversitelerde görev almışlardır.
1953 yılında Talim ve Terbiye Dairesine bağlı Test ve Araştırma bürosu kurulmuştur. Bu yıllarda yerli ve yabancı uzmanların katılımıyla yaz seminerleri verilmiştir. 1953-54 yılında Gazi Üniversitesinde rehberlik ders olarak okutulmaya başlanmıştır. 1960 yılından sonraki ilk beş yıllık kalkınma planına rehberlik hizmetleri konmuş ve bu yıldan sonra Rehberlik ve Araştırma merkezleri açılmaya, okullarda hizmet vermeye başlamıştır.