Futbol kulüplerinin değişen sahipleri

[binali]

Reklam Alanı

FUTBOL KULÜPLERİNİN DEĞİŞEN SAHİPLERİ
Futbol ticarileşmeye başlıyor
1990’lı yılların ikinci yarısı ile birlikte (ki bu “Bosman Devrimi” olarak anılan oyuncuların serbest dolaşım hakkını elde etmesini sağlayan kararın çıktığı zaman dilimine denk gelir) kulüplerin transfer politikalarında büyük değişiklikler meydana geldi. Özellikle “büyük kulüp” olarak nitelendirilebilecek olan kulüplerin büyük transfer harekatına girişmeleri ister istemez finansal yapılarında değişikliğe gitmelerine yol açtı. Başta Britanya kulüpleri olmak üzere kayda değer sayıda İtalyan ve Danimarkalı futbol kulüpleri şirket oluşumları içerisine girerek hisse senetlerini Avrupa borsalarında yatırımcılara sunmaya başladılar.
2000’li yıllara geldiğimizde ise stratejik ortaklık şeklinde anılan satın almaların çapı büyüdü, yapısı değişti. Artık futbolu seven veya futbolun ticari gelirinden nemalanmak isteyen zengin iş adamları işin içine girerek kulüplerdeki tek yetkili olmak istediler. Bunun içinde yapılacak yol belliydi. Kulüpleri sahip oldukları servet ile ele geçirmek. Bu yolu kullanarak istediklerini elde edenler oldu, istediklerini alamayanlar oldu, istediklerini gelecek bir zaman diliminde alacaklarını düşünenler oldu. Bilinen o ki, bu satın alma hareketleri son olmayacak.
Ticarileşen Futbolun Sonucu: El Değiştiren Kulüpler
1990’lı yıllar da görülmeye başlanan bu trendle birlikte on yıllık dönemin sonuna doğru stratejik işbirliği olarak değerlendirilen küçük seviyede ortalıklara gidildi. 1999 yılında gerçekleşen İngiliz Medya ve otel grubu Granada’nın Liverpool’un yüzde 9.9’lık hissesini 22 milyon £’a satın alması bu tür stratejik ortaklıkların ilkiydi.. Yine aynı yıl Avustralya asıllı Amerikalı iş adamı Rupert Murdoch’ın sahibi olduğu BSkyB, Leeds United’ın hisselerinin yüzde 9.08’lik payını 13 milyon £’a satın aldı. Bu tür stratejik ortalıkların temelinde yatan televizyon yayın hakları savaşında rakibine karşı öne geçebilmekti. Aktif bir alıcı konumunda olan BSkyB aynı yıl Sunderland’ın yüzde 5’ini 6.5 milyon £’a, Manchester City’nin yüzde 9.9’unu 12 milyon £’a bünyesine katarken zorlanmadı. 2000 yılında da satın almadan daha çok varlığını hissettirmeye yönelik olarak yapılan alım hareketleri sürdü. BskyB, Chelsea’nin sahibi olduğu şirketlerden Chelsea Village’ın yüzde 9.9’luk hissesi için 40 milyon £ ödedi. BSkyB’nin bu saldırgan alım harekatı karşısında rakiplerinden İrlanda’lı kablolu yayın şirketi NTL’de boş durmayarak Aston Villa ve Newcastle United ile benzer anlaşmalara imza attı. Şirket, toplam değeri 26 milyon £’a ulaşan bir ortaklık anlaşması karşılığında Birmingham şehrinin en büyük futbol kulübü olan Aston Villa’nın yüzde 9.9’luk hissesini satın aldı. NTL’in Newcastle United ile yapmış olduğu ve kulübün yüzde 6.3 oranındaki hissesinin 10 Milyon £ karşılığı İrlandalı kablolu yayın şirketine geçmesini öngören anlaşma İngiltere Rekabet Kurulu tarafından iptal edilmişti. Bu tür benzer bir süreç Ekim 1998’de BskyB ve Rupert Murdoch’ın başına gelmişti. United’ı 621 milyon £’e almak isteyen ve bu teklifi kulüp yönetimi tarafından da kabul edilen Murdoch’ın hevesi İngiltere Hükümeti’nin satışa onay vermemesi ile kursağında kalmıştı.
Burada değinilmesi gereken bir nokta yapılan ve adını ister “ stratejik ortaklık” ister “satın alma” olarak koyun yapılan satışların oranının yüzde 10’u aşması İngiltere Rekabet Kurulu’nun veto etme hakkını kullanması anlamına geliyordu. Bu nedenle medya kuruluşlarının satın aldıkları pay yüzde 10’un altında olmak zorundaydı. Bu girişimi delmeyi amaçlayan BskyB ise başarılı olamamıştı.
Kulüplerin yerli veya uluslararası medya şirketleri tarafından satın alınmaya veya ortak olunmaya çalışılması sadece İngiltere’de değil İtalya ve Fransa gibi ülkelerde de görülen bir ticari hareket biçimiydi. AC Milan’ın Silvio Berluscoli ve sahibi olduğu Mediaset şirketi ile, Canal +’ın Paris Saint German ve geçtiğimiz aylarda iflasını açıklayan Servette ile olan ilişkisini bu şekilde tanımlamak mümkün ki bügün bu kulüpler hâlâ AC Milan’ın ve Paris Saint German’in yönetimindeler.
WIDTH: 338pt; MARGIN-LEFT: 2.65pt" =MsonormalTable border=2 borderColor=#808080 width=451>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 338.6pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=451 colSpan=4 noWrap>
1995-2000 Yılları Arasında İngiltere'de ki Stratejik Ortaklıklar
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Kulüpler
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
Ortak Olan Şirket
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
Ortaklık Payı (%)
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
Ortaklık Tutarı
(Milyon £)
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Chelsea Village
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
BSkyB
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
9.9
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
40
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Aston Villa
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
NTL
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
9.9
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
26
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Leeds United
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
BSkyB
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
9.9
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
13
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Liverpool
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
Granada
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
9.9
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
22
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Manchester
City
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
BSkyB
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
9.9
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
12
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 73.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=99 noWrap>
Sunderland
0in; 3.5pt; WIDTH: 83.4pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=111 noWrap>
BSkyB
0in; 3.5pt; WIDTH: 62. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=83 noWrap>
5
0in; 3.5pt; WIDTH: 118.95pt; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=159 noWrap>
6

WIDTH: 325px; MARGIN-LEFT: 2.65pt" =MsonormalTable border=2 borderColor=#808080

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 325px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom colSpan=2 noWrap>
Avrupa Borsalarında İşlem Gören Futbol Kulüpleri
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Kulüp Adı
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Yer Aldığı Borsa
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
İngiltere
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Arsenal Holdings
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
OFEX
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Aston Villa
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Birmingham
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
AIM
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Charlton Athletic
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
AIM
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Chelsea Villages
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
AIM
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
ENIC Plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
AIM
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Leeds United Plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Manchester City
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
OFEX
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Manchester United Plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Millwall Holdings
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Newcastle United Plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Preston North End
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Sheffield Utd.
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Southampton Leisure
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Sunderland FC plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Tottenham Hotspur Plc
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Watfors Leisure
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
İtalya
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
AS Roma Calcio
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Milano
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Juventus Spa
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Milano
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
SS Lazio Spa
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Milano
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Almanya
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Borussia Dortmund
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Frankfurt
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Portekiz
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Sporting Lizbon
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Lizbon
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
FC Porto
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Lizbon
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Hollanda
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
AFC Ajax
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Amsterdam
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Türkiye
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Beşiktaş A.Ş
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
IMKB
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Galatasaray Sportif A.Ş
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
IMKB
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Fenerbahçe Sportif A.Ş
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
IMKB
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Trabzonspor Sportif A.Ş
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
IMKB
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Danimarka
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Aab Aalborg
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Kopenhag
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Brondbyernes
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Kopenhag
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Parkesn Sport & Ent.
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Kopenhag
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
AGF Kontrakfodbold
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Kopenhag
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
SIF Fodbold
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
Kopenhag
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; : silver; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
İskoçya
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>

HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Celtic
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Rangers Football Club
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
OFEX
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Aberdeen
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
AIM
HEIGHT: 12.75pt">
0in; 3.5pt; WIDTH: 126. 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom width=168 noWrap>
Heart of Midlothian
0in; 3.5pt; WIDTH: 156px; 3.5pt; HEIGHT: 12.75pt; 0in" vAlign=bottom noWrap>
LSE
Kaynak: Sportcal.com
2000’den sonra değişen trend
2000’li yıllar sonrasında futbol dünyasında yeni bir trend kendini göstermeye başladı. Bu trend, daha önce bahsettiğimiz “stratejik ortaklık”tan çok farklı gelişim izledi. İngiltere’den Rusya’ya, Brezilya’dan İsrail’e kadar olmak üzere tüm dünyada görülen bu hareket dalgası ile birlikte kulüplerin sahiplerinin el değiştirmesi ve futbol sahnesine yeni ve zengin aktörlerin dahil olduğu bir süreç yaşanmaya başlandı. 1990’lı yılların başından itibaren futbolun içine yavaş yavaş nüfuz etmeye başlayan ticari faktörler ulaşabilecekleri en yüksek noktaya kadar emin adımlarla yürüyümeye devam ediyor.
Bütün bunlar 1 Temmuz 2003 tarihinde haber ajanslarına düşen, başlangıçta önemsiz gibi görünen ama dünya futbolu için hızlı ve önemli gelişmelerin yaşanacağı bir haber ile başladı. Haberde Rusya’nın en zengin iş adamlarından biri olan Roman Abramovich’in Londra merkezli Chelsea kulübünü 140 milyon £’a satın aldığı belirtiliyordu. Bu satın alma futbol dünyası tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Aslına bakılırsa bu şaşkınlık bugün hala devam ediyor. Abramovich’in Chelsea’yi satın alması bu alandaki ilk en önemli hareket olarak görülebilir. Bununla birlikte futbol dünyası için önemli bir etki olmasa da bu tür zengin iş adamlarının orta ve büyük ölçekten söz sahibi futbol kulüplerini satın alışına ilk örnek Mısır asıllı İngiliz işadamı Muhammed El Fayed’in yine bir başka Londra kulübü olan Fulham’ı Mayıs 1997’de satın almasıdır.
Fulham FC ilk örnek
İkinci lig olarak adlandırılan First Division’da mücadele eden Fulham’ın Muhammed El Fayed tarafından satın alınmasından sonra 5 yıllık bir iş planı ile Premier League’e çıkarılması hedeflendi. Bunun için İngilizlerin efsanevi isimlerinden Keaven Keagan göreve getirildi. Kulüp, iki yıl içerisinde harcanan 40 milyon £ ile 2000-2001 sezonun sonunda Premier League’de mücadele etme hakkı kazandı. Lige çıktığı ilk iki sezonda parasını harcamaktan çekinmeyen, önemli ve pahalı transferlere imza atan El Fayed, bunun sonucunda 2002-2003 sezonunda UEFA İnter Toto kupasını kazanan ve o sezon 3. tura kadar yükselen bir takımın sahibi konuma geldi. Buna rağmen daha büyük hedeflere odaklanıldığı için ve beklenilen bu hedeflere ulaşamamanın etkisinden olmalı ki kulüp, son iki sezondur mütevazI bir kadro ve bütçe ile mücadele ediyor.
Mohamed El Fayed, zengin ve servetini kulüp için harcayan yani futbola para akıtan ilk işadamı olması açısından elbette önemli fakat Roman Abramovich’in Chelsea’yi alması ile Avrupa futbolunda yaptığı etki ile karşılaştırdığımızda aradaki farkın çok çok büyük olduğu şüphe götürmez.
Abramovich ve Chelsea Fırtınası
Chelsea-Abramovich evliliği, Malcolm Glazer’ın bu yaz Manchester United’ı<S>n</S> satın almasından önce Britanya futbol tarihinin en büyük satın alma harekatı unvanına sahipti. Chelsea kulübünün Abramovich’ten önceki sahibi Ken Bates 1982 yılında 1.5 milyon £ borcuna karşılık 1 £’a aldığı kulübü 21 yıl sonra 140 milyon £’a satacağını düşünmemiş olsa gerek. Roman Abramovich hem Ken Bates hem de Chelsea için bir nevi kurtarıcı oldu. Bu söylediğimiz cümle hem ekonomik hem de futbol sahası içerisinde oynanan oyun için geçerli. Abramovich’in Chelsea’yi almadan önce kulübün ciddi anlamda likitide ve borç sorunu vardı. Hatta Abramovich’in Chelsea’yi satın aldığı yaz kulübün önemli oyuncularını elden çıkarması bekleniyordu. Abramovich’in kulübü satın alıp likitide sorununu çözmesi ile finansal açıdan rahatladığınuı söyleyebiliriz. Abramovich öncesindeki Chelsea’nin futbol açısından da parlak durumda olduğunu söylemek mümkün değildi. İngiltere’nin elit takımları içerisinde yer almayan Londra kulübü, her zaman Liverpool, Manchester United, Arsenal gibi kulüplerin arkasında ara sıra parlayan (1997-1998 sezonunda Kupa Galipleri Kupası ve Süper Kupayı kazanmak ve 1999- 2000 sezonunda şampiyonlar ligi çeyrek finalinde oynama başarısı) bir ekip görüntüsünden öteye gidememişti.
Temmuz 2003 el değiştiren kulübünün yeni sahibi ile birlikte tâlihi de değişti. 2003-2005 yılları arasında ki süreçte futbolcu transferine 200 milyon £’ın üzerinde harcama yapan Abramovich’in Chelsea’si ile Ken Bates’in Chelsea’si arasındaki en büyük farkı açıklamak için futbol sahasına bakmak yeterli. İki yıl önce şampiyonlar ligine kalmak için son ana kadar mücadele eden ve şampiyonlar ligi hakkını elde ettiğinden şampiyonluk sevinci yaşayan bir takım varken aradan geçen iki yıl sonunda Premier League’de şampiyonluğa ulaşmış, yeni sezonunda en büyük şampiyonluk adayı olarak görülen, şampiyonlar liginde yarı final oynamayı başarısızlık olarak kabul eden bir takım. Bir futbol takımına yapılabilecek en büyük etki bu olsa gerek. Abramovich sadece futbol takımına etki yapmakla kalmadı İngiliz futboluna doping etkisi yaptığını söylemek mümkün. İngiltere’deki oyuncu ücretlerinin toplamı 1.049 milyar £. Bu miktarın yaklaşık olarak 1/5’ine gelen 200 milyon £ üzerindeki miktar Chelsea’ye ait. (8 Haziran tarihli Times Gazetesinde yayınlanan Asling O’Conner’ın “Rich get richer thanks to Abramovich effect” adlı makalesinden http://business.timesonline.co.uk/article/0,,11472-1645196,00.html )
Her ne kadar Roman Abramovich’in Chelsea’yi satın alması ve bu alım sonucunda yaptığı transfer harcamaları için kara para aklama yaptığı yönünde iddialara sebep olsa da , kanıtlanmadığı sürece bu iddialar sadece süphe oluşturacaktır.
Malcolm Glazer ve Manchester United
Avrupa futbolunda 2005 yılında en çok konuşulan konuların başında Malcom Glazer’ın Manchester United kulübünün çoğunluk hisselerini satın alıp tek başına yönetim hakkına sahip olması geliyordu. 1998 yılında BSkyB aracılığıyla Rupert Murdoch’ın deneyip başaramadığını üç aşamalı bir planla başardı. İlk aşamada kulübün hisslerinden ufak bir pay olan yüzde 2.4 borsa yoluyla satın alındı.. Bunu takip eden ikinci aşamda 2004 yılının Ekim ayında ise yapılan alım hareketi ile sahip olduğu payı yüzde 28’e çıkardı. Elde ettiği bu oran Malcolm Glzaer’a kulüp yönetiminde söz sahibi olabilme hakkını tanıdı. Kulübün yönetim kurulunda sahip olduğu hisse oranıyla üç yönetici atadı. Amerika iş adamı bu yılın başında kulübü satın almak için 790 milyon £ değerinde bir teklifte bulundu. Manchester United için cazip sayılacak bir teklif olmasına rağmen taraftarlarin baskısının da etkili olmasıyla yapılan teklif kabul edilmedi. Buna karşın kolay kolay vazgeçmeyeceğini göstern Glazer tutumunda diretince önce kulübün İrlandalı hissedarları JP McManus ve Joh Magnier’in hisselerine alarak kulübün yüzde 58’i eline geçirdi. Daha sonraysa borsadan yaptığı alımlar ile kulübün yüzde 75’ine sahip olmayı başardı. Gerçekleşen bu son alım hareketi için 790 milyon £ harcayan Malcom Glazer’ın elde ettiği kazanç ödediğinden fazla. Dünya üzerinde en fazla getiri getiren ticari işletmelerden biri olan Mancester United’ı nasıl yöneteceği merakla bekleniyor.
Malcolm Glazer’in Manchester United’i almasi ile Roman Abramovich’in Chelsea’yi alması arasında büyük farklar bulunuyor. Malcolm Glazer yapılan alım hareketi sonucunda çoğunluk hisselerine sahip olurken, Roman Abramovich Chelsea’yi satin almasi sonucunda çoğunluk hisselerine sahip olamamıştı. İki satın alma arasındaki en büyük farkı Tuğrul Akşar Verkac.org’da yayinlanan 21 Mayıs 2005 tarihli “Not for sale (Satılık Değil!)” yazısında (http://www.verkac.org/?p=325) belirtiyor. Akşar, iki alımla ilgili olarak; “ Abramovich doğrudan ve borçlanmadan Chelsea’ye para transfer ederken; Glazer bir strateji doğrultusunda dolaylı ve banka kredisiyle Manchester United’ı satın aldı. Bunun önemi ise: Glazer’in Manchester United’ı tamamen bir ticari işletme, bir şirket gibi görerek, kar maksimizasyonuna önem vermesi. Bu rasyonelliği ve rantabiliteyi mümkün kılan mantıklı bir yaklaşım olmakla birlikte, sportifliğin dışında endüstriyel değerlerin ön plana çıkmasına yol açabilecek ciddi, kaygı verecek bir gelişmedir. Bu durum, Manchester United’ın iyi yönetilmemesi durumunda, Glazer’in borçluluğunun da yüksek olmasının etkisiyle Glazer’in diğer şirketlerine fon transferine olanak sağlayabilir” saptamasında bulunuyor. Tuğrul Akşar’ın da yazısında belirttiği şu andaki süreçte Manchester United’ın nasıl yönetim sürecinden geçeceği kulübün gelişimi için önemli. Glazer var olan koşulları korurken ilerisi için net bir işaret vermiş durumda değil. Kulübün yeni sahibinin ülkesi ABD’de yeni yatırımlar yapması ve bu yatıtrımların merkezinde de Manchester United’ın olması gerçeğe dönüşme ihtimali yüksek bir olasılık.
Ken Bates’in yeni takımı Leeds United

2003 Yazında sahibi olduğu Chelsea’yi Rus işadamı Roman Abramovich’e satan Ken Bates, 21 Ocak 2005 tarihinde yeni bir alım hareketi gerçekleştirdi. 2000’li yılların başında İngiltere’nin en çok gelecek vaadeden kardosuna sahip olan Premier League’in ilk şampiyonu Leeds United’ın yüzde 50’lik hissesi 10 milyon £’a karşılık İngiliz iş adamına geçti. Yapılan anlaşma gereği kulübün hisselerinin kalan yüzde 50’lik kısmı 2006 yılının Haziran ayında Bates’in eline geçmesi gerekiyor.Fakat kulübüm yüzde 50’lik diğer kısmını elinde bulunduran Yorkshire Güven Korsorsiyumu gerekli şartların oluşmadığı için bu devirin yapılamayacağını ileri sürüyor. Kulübün yeni ortağı bu sırlar ortaya çıkan bu sorunu çözmeye çalışıyor.
Ken Bates’ın öncelikli olarak iki hedefi vardı. Kulubün borçlarını temizlemek ve geçtiğimiz yıl Kasım ayında İngiliz- Amerikan konsorsiyumunun süldürdüğü satın alma görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından 30 Milyon £’ın üstünde bir fiyata satılan Elland Road Stadyumu ile Thorp Arch Antreman alanının geri alınması. Ken Bates, hedeflerinden ilkine ulaşmış durumunda. Leeds United, 40 adet ufak kreditörlerin yardımı ile 2005 Temmuz ayı sonu itibariyle şu anda 100.000 £’luk bir gelire sahip bir takım. En azından kulübün yönetiminde de yer alan ünlü danışmanlık şirketi Ernst &amp; Young ortaklarından Gary Wilson’ın yaptığı açıklama bu yönde. Kulübün şu anda için yönetebileceği borçlanma seviyesi 10 milyon £ olarak gösteriliyor. Leeds United’ın sezonu sorunsuz bir biçimde geçirebilmesi için 6 ile 8 miilyon £’luk bir yatirima ihtiyaci var. Bu nokta Leeds United kulübü için tünelin sonunda ki ışık anlamına gelebilir. Kulübün, 2003 Mart ayında Greal Krasner başkanlığında ki konsorsiyuma satıldığı dönemde 100 milyon doların üzerinde bir borçtan bahsediliyordu. Bu yılın başında bu borç miktarı 24 milyon £’a kadar düşürülmüştü. Ken Bates, kulubü satın aldıktan hemen sonra 4.9 milyon £’luk bir sıcak para girişinde bulundu. Bu nakit zorluğu çeken kulüp için oksijen çadırına girmek gibi bir anlam ifade ediyordu.
2000’li yılılların başında İngiltere’nin en önemli kulüplerinden biri olan Leeds United’ın bu duruma gelmesinden sorumlu olarak takımın o dönemdeki başkanı Peter Ridsdale ile teknik direktör David O’Leary gösteriyor. Hem İngiltere’de hem de Avrupa kupalarında başarılı olmak ve bunu kısa bir zaman dilimi içerisinde yapmak isteyen kulüp dengeli bir biyüme politikası yerine suni bir büyüme politikası tercih etti. Kulüp sadece Liverpool’dan Robbie Fowler’ı alabilmek için 11 Milyon £ ödedi. Aynı futbolcuyu elden çıkarabilmek için 14 ay sonra Manchester City’e ayda 10.000 £ ödemeyi kabul etmesi rüzgarın ne kadar kısa bir sürede ters yöne döndüğünün göstergesi. Şampiyonlar Liginde başarılı olabilmek için Robbie Keane, Rio Ferdinand, Mark Viduka ve Seth Johnson gibi isimlere 50 milyon £’un üzerinde para ödendi. 2002 sezonu sonunda şampiyonlar ligine kalamayarak David O’Leary’in görevinden kovulması ile kulübün içerisinde bulunduğu durum gözler önüne serilmeye başlandı. Peter Ridsdale’in ayda 20 milyon £’luk bir harcama yaptığının (özel jetler, özel arabalar) anlaşılması durumun sanıldığında da kötü olduğunun belgesiydi. Kulübün kötü bir şekilde yönetildiğinin rakamlara yansıması açısından çeşitli örnekler eklemek mümkün. Terry Venables’a takımın başında 8 maç çıkmasına rağmen ödenen 2 milyon £’luk ücret. Yine teknik direktör Peter Reid’in 22 maç için 800.000 £ alması. Brezilyalı oyuncu Roque Junior’un sadece 5 maç! oynayıp karşılığında 1.2 £ alması örneklerden birkaçı. 2003 Ekim ayı itibariyle 100 milyon £ borcu ve 49.5 milyon £ vergi öncesi zararı olan bir kulübün 21 ayın sonundan borçlarını temizleyebilmesi Ken Bates’in kulübün geleceğinden umutlu olması için önemli bir sebep olacaktır.
Brezilya’dan bir örnek Corinthians ve MSI
Kulüplerin el değiştirmesi ve yeni sahiplerinin olması sadece Avrupa futboluna özel bir olgu değil. Farklı bir yapıda da olsa Brezilya da bu tür bir harekete geçtiğimiz yaz tanık oldu. Brezilya’nın en büyük üç spor kulübünden biri olarak gösterilen Corinthias, geçtiğimiz yıl bir İngiliz şirketi olan “Media Sport Investment” tarafından satın alındı. İngiliz şirket alışagelmiş olduğumuzdan daha farklı bir şekilde kulübe ortak oldu. MSI’ın Corinthias kulübünü tam olarak satın aldığını söylememiz mümkün değil. Yapılan anlaşma bir satın almadan daha çok bir iş ortaklığı şeklinde nitelendirilebilinir. Şirket, Corinthias’a 10 yıllığına ortak olurken kulübe 35 milyon dolarlık bir nakit akışı girişinde bulundu. Bu nakit akışının 20 milyon doları kulübün varolan borçları için kullanıldı. Yapılan bu anlaşmadan MSI’ın sağlayacağı fayda ise kulübün elde edeceği gelirin yüzde 51′ine sahip olacak olması. Bu 10 yıllık süreçte meydana gelen kayıplar MSI şirketi tarafından karşılanacak.
MSI, Brezilya kulübüne ortak olduktan sonra Roman Abramovich’in izlediğine benzer bir yolu takip ederek agresif bir transfer politikasıyla hareket etti. Boca Juniors’tan Arjantin futbolunun genç yıldızlarından Carlos Tevez 20 milyon dolara transfer edildi. Bir başka ünlü Arjantinli Daniel Passarella’yı aylık 100.000 dolar maaşla teknik direktörlüğe getirdi. Fakat Pasarella başarılı olamayınca görevine son verildi. Sportif anlamda beklenilen başarının hemen yakalanmaması kulübün yeni ortağını yıldırmadı ve transferler yapılmaya devam edildi. Başta bir başka Arjantinli genç yıldız Javier Mascherano olmak üzere Carlos Alberto, Marinho, Marcelo Mattos, Hugo, Sebastian Dominguez, Gustavo Nery gibi oyuncular kadroya katıldı.
MSI’ın ortak olmasından sonra kulüp yeni gelir alanları üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Bu yolda ki ilk adım geçtiğimiz temmuz ayında Koreli Samsung firması ile 6 milyon dolarlık bir sponsorluk anlaşması oldu.
Bu ortaklıkla ilgili sorgulamalarda yapılıyor. Bunlardan en önemlisi Ingiliz şirketinin gerçek ortaklarının ünlü Rus iş adamları Boris Berezovsky ve Roman Abramovich olduğu yönünde. Bu iddialar her ne kadar doğrulanamasa da büyük bir kesim tarafından kabul görüyor. MSI’ın sorgulanan bir diğer yönü şirketin sportif yatırımda bulunmaktan daha çok elde edilen kara paranın aklanmasına yönelik bir organizasyon içerisinde yer aldığının söz konusu olduğu yönünde. Bu iddiayi örneklendirenlere göre; 20 milyon dolara alınan bir oyuncunun 10 milyon dolara herhangi bir Avrupa Kulübüne satılması 10 milyon dolarlık kara paranın aklanması anlamına geliyor. Bu iddialar daha kanıtlanamadı. MSI şu adan Corinthians özelinde Brezilya futbolu için yeni bir model oluşturma yolunda ilerliyor.
Rus iş adamları ve satın almalar
1997 Yılında yaşadığı ekonomik kriz sonrası kırılgan bir yapıya sahip olan Rusya ekonomisinin kendini toparladığına dair işaretlerden biri spor alanına yapılan yatırımlar oldu. 2012 yılı yaz olimpiyatlarına ev sahipliği yapmayı son ana kadar kovalayan Moskova şehri dışında Rus basketbol kulüplerinin sayılı oyuncuları büyük rakamlara transferleri söz konusu. Futbolda ise basketboldan daha farklı bir gelişim göze çarpıyor. Zengin Rus iş adamları Rusya içinde ve dışında yer alan ülkelerdeki futbol kulüplerine yatırım yapmayı tercih ediyorlar. Bu akımın öncüsü Chelsea’yi satın alan Roman Abramovich oldu. Abramovich’in pesinden giden ilk isim, futbolun çokta dışında yer almayan bir iş adamı olan