Voleybol kondisyonun değerlendirilmesinde uygulanan testler

[binali]

Reklam Alanı

/>T E S T L E R
Barbaros Çelenk


Voleybol kondisyonun değerlendirilmesinde uygulanan birçok test vardır. Testler;
ü laboratuar testleri
ü alan testleri
ü laboratuar benzeri testler olarak kategorize edilmektedir.
Voleybol antrenörleri tarafından uygulanan testlerin birçoğu alan testleri ağırlıklıdır. Bu demektir ki bu testler jimnastik salonunda, spor salonunda ya da egzersiz alanında yapılan testlerdir. Bu testler birçok bakımdan tutarsızlık göstermektedir ancak oyuncunun sağladığı ilerlemeleri izlemeye yardımcı olmaktadır. Kurallar genellikle belirgin değildir çünkü sonuçların kaydedilmesi bilimsel anlamda yeterince standart bir duruma getirilmemiştir. Ancak birçok antrenör için bunlar yetenekli oyuncunun bireysel olarak sağladığı ilerleme ve yıllık eğitim programında takımın durumunun ne olduğunun belirlenmesinde önemli faktörlerdir. Ayrıca her yıl elde edilen veriler deneyimli bir antrenörün karar alma sürecinin bir parçasını oluşturmaktadır. Fiziksel eğitim testlerinin teknik, taktik ve psikolojik unsurları içeren toplam test işleminin bir parçası olduğu gözden kaçırılmamalıdır.
Bu araştırmanın amacı dünyada voleybol takımlarına voleybol antrenörlerinin uyguladığı testleri anlatmaktadır. Bu testlerin çoğu oyun alanında yapılan testlerdir.

Test Türleri:
Laboratuar testleri basit performans ölçümlerinden çok psikolojik kapasiteyi ölçmektedir.

Avantajları:
ü Enerji sisteminin kesin ve objektif ölçümlerini vermektedir.
ü Oyuncudan alınan karşılaştırmalı veriler ölçümlerin standart bir konuma getirildiği testlerde olasıdır.
Dezavantajları:
ü Pahalıdır ve her zaman uygulanamaz.
ü Oyuncular bu testlerin yapılamasından hoşlanmayabilirler (kuvvet testi, kan örnekleri, kas dokusunun çıkarılması)
ü Oyuncunun teste tabi tutulduğu sporun belirli özelliklerine hitap etmeyebilir.
ü Testler fiziksel kondisyonu ölçebilir ancak söz konusu spor etkinliğinin gerçek yeteneklerini ele almayabilir.

Alan Testleri:
Jimnastik salonu, kort ya da egzersiz yapılan yerdeki testlerdir.

Avantajları:
ü Oyuncunun sağladığı ilerlemeyi izlemek için yönetimi ve tekrarlanması kolay olan testlerdir
ü Bireysel antrenörlük programları bu testlere dahil edilmektedir.
Dezavantajları:
ü Ölçüm oyuncunun motivasyonundan büyük oranda etkilenmekte ve sağladığı ilerleme teknik bakımdan değişikliğe uğramaktadır.
ü Test sonuçları fizyolojik enerji kapasitesini göstermemekte ve test edilen enerji sistemini ölçmemektedir.
ü Testler laboratuar ölçümleri gibi net bir sonuç vermemektedir.
ü Kurallar koyulmamıştır ve sonuçları da yeterince standart bir oluşum göstermediğinden hassas değildir.
Laboratuar Benzeri Deneyler:
Bu testler laboratuar ve alan testleri arasındaki boşluğu dolduran karma testlerdir.
Avantajları:
ü Ölçüm kolaydır
ü Alan ve laboratuar testlerinin en iyi karışımıdır.
Dezavantajları:
ü Sonuçların farklı bir şekilde kaydedilmesi olasılığından dolayı antrenörün kontrolünün dışındaki oyuncularla karşılaştırma yapmak güçtür.

Voleybolda Uygulanan Belli Başlı Alan Testleri:
FAWCETT genel olarak bireysel voleybol yetenek testlerinin yüksek oranda bir geçerliliği yoktur. Oynama yeteneğini gösteren en iyi testler (oyun kurma, set yapma) bir oyun ortamında voleybol yeteneği ile ilgilidir yorumunu getirmektedir. Genellikle, voleybol sezonunda takım en az dört defa testten geçirilmelidir. Bu süreler aşağıdaki gibidir
ü Seçme işlemleri sırasında
ü Fizik süresinden sonra
ü Rekabet döneminden önce
ü Sezon bitiminde
İyi bir klüp programında yer alması gereken testler şunlardır
ü Aerobik kapasite testi
ü Anaerobik kapasite testi
ü Yüksek atlama
ü Engelli atlama

Ataklık ve fizik kondüsyon ile ilgili testler:
Bu testlerin hepsi bir arada yapılmamalıdır. Genellikle altı haftalık fiziksel egzersiz süresi kondisyon düzeyini iyileştirmek için gereklidir.

Boy ve kilo:

Kilo ve boy ölçümlerini gösteren şema normal olarak ileri sürülen şartlardır.Eğer boy ölçümü için herhangi bir şema kullanılmamışsa duvara bir mezura çizilir ve oyuncular sırtlarını duvara dönerek ölçülecektir.Ölçüm aleti tam ve duvara 90 derecede konulmuş olmalıdır.Bu ölçümün yapılabilmesi için ayakkabılar çıkarılmalıdır. Oyuncunun boyu değişiklik göstermektedir.Genellikle sabahları daha uzun akşamları ise daha kısadır. Bunun nedeni egzersizle omurgalara baskı yapılmasıdır.

Ayakta Uzanma
Ayaktayken uzanır pozisyonun alınması duvara 90 derecelik açı ile ayaktayken atışı yapacak elin parmak uçları ile yer arasındaki mesafe ile ifade edilmektedir. Ayakkabılar kullanılabilir.

Hücum yapmak için sıçrama:
Hücum yapmak amacıyla sıçramak 1 cm’lik çizgi çekerek bir basketbol dikey tahtasının üzerine konulan çizelgeyle ölçülmektedir. Teste tabi tutulan oyuncu dikey tahtanın <?: = st1 ns = :schemas-microsoft-comffice:smarttags" /><st1:metricconverter ProductID="2 m" w:st="on">2 m</st1:metricconverter> ötesine konulan bir merdivene oturur veya bu merdivenin üzerinde durur. Gözler vuruşun yapılacağı hizaya yaklaştırılır. Normal voleybol hücumu yapılması için koşmaya izin verilir.

Engelli Atlama:
Blok atlama atış yapmak için sıçramayla aynı konumdayken ölçülür. Bazı testlerde konulan engel bir basamaklıdır. Ancak bir ayak hareketi olmaksızın test yapılır. Gözlemci hücum yapmak için alınan sıçrama pozisyonundadır. Normal olarak bu testler yılın belirlenen sürelerinde yapılır.
Bayanlarda vuruş yapmak için alınan sıçrama pozisyonu ile engelli atlama sırasında ulaşılan azami yükseklik oyun oynanırken, kayda geçirilirken ölçüm sonuçlarına göre çok daha düşüktür.

Voleybol Atışı:
Voleybolda ayaktayken uzanma pozisyonuyla ile vuruş yapmak için sıçrama pozisyonu arasındaki farktır.

<st1:metricconverter ProductID="20 m" w:st="on"> 20 m </st1:metricconverter> . Sprint:
Jimnastik salonunda <st1:metricconverter ProductID="20 m" w:st="on">20 m</st1:metricconverter>. mesafeli bir pist oluşturulur. Başlamak için duruş vaziyeti alınır. Antrenör hazır, başla komutunu verir.
VO2 MAX:
Belli başlı laboratuar testlerinde koşu bandı ya da bisiklet üzerinde gaz analizi yapılmaktadır. Bazı oyuncular kauçuk ağızlıktan hoşlanmamaktadırlar bu nedenle bir yüz maskesi kullanılmaktadır. Bazı test uygulayıcıları voleybolda koşu bandı yerine bisikletin kullanılmasının daha gerçekçi olduğu görüşünü taşımaktadır. Bu laboratuarda yapılan bir deneydir ve oyun alanında uygulanmamaktadır.

Yağ yüzdesi :
Genellikle kumpas kullanılmaktadır,ancak bazı durumlarda yağ depo yöntemi de kullanılmaktadır.



Voleybol İndeksi :
Skor almaya dayalı altı test+ boy/net kullanılarak uygulanan kümü latif testlerdir. Altı testin toplamı oyuncuların fiziksel yetenek (boy,üçlü sıçrama,oturma kalkma,dokunma, ön esneklik ve <st1:metricconverter ProductID="20 m" w:st="on">20 m</st1:metricconverter> kısa mesafeli koşu) açısından sıralanmasını vermektedir.

Kas dayanıklılığı testleri
ü yürüyüş
ü kavrama kuvveti
ü basketbol uzun mesafeli atış
ü üç ardışık sıçrama
ü kalkma oturma
ü uzun atlama
ü engelli atlama
ü elde tutma süresi
ü Çeviklik Testleri
ü <st1:metricconverter ProductID="20 m" w:st="on"> 20 m </st1:metricconverter> kısa mesafeli koşu
ü <st1:metricconverter ProductID="9 m" w:st="on"> 9 m </st1:metricconverter> üç dönüşümlü koşu
ü beş ileri beş geri top atmak
ü toplam vücut reaksiyon süresi
ü Kardio Solunum Testleri
ü Harvard step testi
ü MVO2 max

ü Esneklik Testi
ü Vücudun öne kıvrılması
ü Vücudun arkaya kıvrılması
ü Beceriklilik
ü Koordinasyon antrenmanı
ü Bükülme ve Trambolin

Geleneksel Olmayan Voleybol Alan Testleri

ELENKOV <st1:metricconverter ProductID="5 M" w:st="on">5 M</st1:metricconverter> Topa değme Testi

Bu test uluslar arası voleybol federasyonunun tıbbi komisyonunun başkanı olan Bulgar doktor tarafından geliştirilmiştir.Temel olarak test uygulaması anaerobiktir. Esasında test biyokimyasal analizle birlikte yapılmaktadır. Ancak antrenörler için kolaylaştırılmıştır. Merkez noktadan başlayıp yan adımları kullanarak oyuncu <st1:metricconverter ProductID="5 M" w:st="on">5 m</st1:metricconverter> mesafede çizgiler arasında hareket etmeye başlar. Bu arada arkadaşı da toplam vuruş sayısını kaydeder. Bir dakika sonra antrenör oyuncunun erocoid arterine 10 sn ardından 50 sn basarak nabzını tutar. Oyuncu bu işlemi iki kere ya da daha fazla tekrarlar.

Bu testin dezavantajı nabzı alırken azda olsa hata yapma payı vardır. Oyuncular bu yöntemi sahaya çıkmadan önce uygulamalıdır. ELENKOV bu testi sezon açılışında yapılmasını ve aylık olarak tekrarlanmasını önermektedir.


Top Testi

Bu test ilk defa CSFR’de uygulanmıştır. Test yaklaşık toplam süresi 30-50 sn olan anaerobik bir testtir. Filenin altı gevşetilir. Eğer aşağıya doğru sarkıtılıp koşulursa bu yaklaşık 3-5 sn’lik bir fark yaratacaktır.

Oyuncu sahanın ortasında alnı,ön kol ve kolları yerde olarak teste başlar. Başlama komutu “Hazır-Başla“dır. Oyuncu kalkar ve daha önceden yere yerleştirilmiş 6 topu toplar. Top oyuncunun başladığı noktada yere konulmalıdır. Oyuncunun son topa kadar koşmasına izin verilir. Süresi 1/10 saniyedir. Normalde 1koşu yapılır.

Sonuç :

Voleybolda hiçbir şeyin antrenörün sahip olduğu deneyimin yerine geçmeyeceğini unutmayınız. Antrenör kendisine faydalı olabilecek test türleri ile ilgili olarak bir “his” geliştirmek zorundadır. Birkaç yıl test yaptıktan sonra, bu konuda kendi inisiyatifini kullanacaktır. Testler oyuncu ve takımın eğitimi için alınacak kararlara destek sağlayacaktır.

Dünyada bütün testler genç oyuncuların yeteneği ve takımın o andaki fizik kondisyonunun tahmininde kısmi bir göstergedir. Deneyim yaş yetenek düzeyi,yeteneğin taktik kullanımı voleybolda önemli unsurlardır. Fizik testi güçlü bir takım oluşturmak için en önemli faktörlerden birisidir.

(ZOME SAWOLLO)