Spor Sosyolojisi

[webmaster]

Reklam Alanı

SOSYOLOJİ

1.1. Tanım :

Sosyoloji insan ilişkileri konusunda üzerinde özellikle duran ve inceleyen bir disiplindir. En basit bir biçimde sosyoloji insan ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir.

Sosyoloji insan ilişkileri üzerinde odaklaşır. Örneğin , “ İnsanlar birbirlerini nasıl etkilemektedirler ? Davranışları , duygu ve hareket biçimleri nelerdir ? “ gibi . Başka bir deyişle , toplumbilim psikoloji gibi bireyi odak alarak ele alıp incelemez. Sosyolojik incelemelerin hedefi inanlar arasındaki sosyal ilişkilerin yapısı üzerinedir.

Bu ilişkilerin şekillenmesi ve değişmesi üzerinde durur. Daha kesin ve kısa bir tanımla sosyoloji insan grubunu odak alır ve inceler. Onun için grup olarak insan davranışları ve ilişkileri önemlidir.

Bu nedenle sosyoloji ; aile , klikler , din grupları , sapkın grup davranışı , çeteler , büyük organizasyonlar , fabrika , üniversiteler , topluluk ve toplumları inceler. Dolayısıyla toplumbilim insanın hiçbir zaman ve yerde tek başına olmadığı , daima bir grup içerisinde yer aldığı düşüncesinden hareket eder.

1.2. Tarihçe

1.3. Sosyolojide Kullanılan Teknikler :

1.3.1. İçerik Çözümlemesi :
Tarihsel ve edebi yapıtların , belgelerin çözümlenişi .

1.3.2. Katılarak Gözlem :
Araştırıcın sosyal ortama katılarak gözlemde bulunması.

1.3.3. Örnek Olay :
Özel bir toplumsal grup ya da kurum hakkında bilimsel bilgi toplama, yorumlama ve genellemeye gitme.

1.3.4. Anket :
Araştırıcı , denek sayısı çoksa ve fazla bilgi istiyorsa , anket hazırlanır ve deneklere doldurmaları için anket verir.

1.3.5. Görüşme :
Deneklerle araştırıcın karşı karşıya gelerek araştırma konusunda konuşmalarıdır. Araştırıcı deneğe sözlü sorular sorar. Cevaplarını formlara geçirir.

1.3.6. İstatistiksel Çözümleme :
Mevcut istatistikler incelenip yorumlanır. Kuşkusuz bu istatistiklerin araştırma konusu ile ilgili olması gerekir.

1.4. Diğer Toplum Bilimler ve Sosyoloji :

1.4.1. Tarih :
Olayların oluş sırasını saptamaya , onlara yol açan koşulları ve nedenleri belirlemeye , başka hangi olaylarla ilgili olduklarını göstermeye çalışan toplumbilim dalına Tarih denir.

1.4.2. Siyasal Bilim :
Devletin örgütlenişi , çeşitli ulusal sistemlerin karşılaştırılması , anayasa hukuku , yasama süreci , yürütme organı , uluslar arası ilişkiler gibi konuları inceleyen toplumbilim dalına Siyasal Bilim denir.

1.4.3. Ekonomi :
Mal ve hizmetlerin üretimini , bölüşümünü , alışveriş ve tüketimi gibi konuları inceleyen toplumbilim dalına Ekonomi denir.

1.4.4. Antropoloji :
İnsanın yeryüzündeki ve toplumdaki kökeni ile gelişimini inceleyen toplumbilim dalına Antropoloji denir.

1.4.5. Psikoloji :
İnsanlarda duyumsal , duygusal , davranışsal , düşünsel , bilişsel olguları inceleyen toplumbilim dalına Psikoloji denir.

1.5. SOSYOLOJİNİN UZMANLIK ALANLARI

1.5.1. Eğitim Sosyolojisi

1.5.2. Edebiyat Sosyolojisi

1.5.3. Köy Sosyolojisi

1.5.4. Kent Sosyolojisi

1.5.5. Bilgi Sosyolojisi

1.5.6. Sanayi Sosyolojisi

1.5.7. Din Sosyolojisi

1.5.8. Hukuk Sosyolojisi

1.5.9. Siyaset Sosyolojisi

1.5.10. Ekonomik Sosyoloji

1.5.11. Spor Sosyolojisi

1.6.. TOPLUM

Toplumsal ihtiyaçlarını karşılamak için etkileşen , belli bir coğrafi mekanda yaşayan ve ortak bir kültürü paylaşan pek çok sayıdaki insanın oluşturduğu birlikteliğe “toplum” denir.

1.6.1.TOPLUMUN ÖZELLİKLERİ

Toplumun özelikleri Şunlardır:
a. Toplam nüfus olarak görülebilir.
b. Ortak bir coğrafi mekanda vardır.
c. İşlevsel olarak farklılaşmış temel gruplardan oluşmuştur.
d. Kültürel olarak benzer grupların toplamıdır.
e. Toplumu oluşturan insanlar arasında düzenli karşılıklı ilişkiler söz konusudur.

1.7.. TOPLUMSALLAŞMA

Bir kimsenin içinde birtakım işlevleri olabileceği belirli bir toplum ya da toplumsal grubun tarzlarını öğrenmesi sürecine “toplumsallaşma” denir.

Bir kişi ile diğer kişi ya da kişiler arasında gerçekleşen ve sonunda toplumsal davranış kalıplarının kabulünü ve uygulanmasını sağlayan bir karşılıklı etkileşim sürecine
“toplumsallaşma” denir.
Belirli bir toplumun davranış kalıplarını kişiliğine mal ederek o topluma ait bir birey durumuna gelişi olayına “toplumsallaşma” denir.

1.7.1..TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZELİKLERİ

a. Daima belirli bir toplum için söz konusudur.

b. Her bireyin doğduğu andan itibaren gerçekleşen bir süreçtir.

c. Kişilik gelişmesinin topluma ve kültüre uyarlanması ve öğrenilmesi gibi süreçlerin benzerlikleri ile ilgilidir.

d. Bireyi , çevresindeki modellerin , simgelerin , beklentilerin ve duyguların öğrenilmesine yetenekliliği yönünden ele alır.

1.7.2..TOPLUMSALLAŞMANIN AMAÇLARI

a. Tuvalet alışkanlıklarından , bilim yöntemine kadar uzanan temel disiplinleri aşılar.

b. Beklentilerin zihne yerleşmesini sağlar. ( Anne olma isteği gibi.)

c. Toplumsal rolleri ve onları destekleyen tutumları öğretir.

d. Bireye , yetişkin eylemlere katılması için temel bir hazırlama ile beceriler öğretir.

1.7.3..TOPLUMSALLAŞMANIN ARAÇLARI

a. Aile : Kültürü aktaran temel araçlardandır.

b. Arkadaş grupları : Çocuğun ya da gencin yaşdaşlarından oluşan akran gruplarıdır.

c. Okullar : Okullar formal toplumsallaşma kurumlarıdır.

d. Kitle iletişim Araçları : Kişilerin tutum ve kanaatlerini etkileyen ve toplumsallaştıran önemli olgulardır.

1.7.4..TOPLUMSALLAŞMADA BAŞLICA SÜREÇLER

a. İletişim

b. İşbirliği

c. Katılma

d. Toplumsal Çevre

1.8..TOPLUMSAL STATÜ

Bireyin toplum yapısı içinde işgal ettiği “konum” ya da ” yer” e “toplumsal statü” denir.

1.8.1.TOPLUMSAL STATÜLERİN İKİ KÖKENİ VARDIR
a. Verilen Statüler : Bireyin hiçbir eylem ve etkisi bulunmadan , toplumun kendi kabul ettiği bazı ölçütlere göre elde edilmiş statüdür. Örn. Dünyaya erkek olarak doğmak gibi ya da yasalarla verilmiş haklardan elde edilen statü gibi.
b. Kazanılmış statüler : Bireyin kendi çaba ve başarılarına , yeteneklerine göre kendisinin elde ettiği bir konumdur. ( Öğretmenlik vb.)

1.9. TOPLUMSAL ROL
Birbirleriyle ilişkili birtakım davranış kalıpları , bir toplumsal işlev etrafında toplandığında , bu birleşime “toplumsal rol” denir.
Bireyden beklenilen davranışların bütününe “toplumsal rol” denir.

1.10.DEĞİŞME
Önceki durum ya da davranıştan farklılaşma’ dır.

1.10.1.TOPLUMSAL DEĞİŞME

Toplumun yapısını oluşturan , toplumsal ilişkiler ağının ve bunları belirleyen toplumsal kurumlarda meydana gelen değişmelerdir.

1.10.2.NELER DEĞİŞİYOR ?
1. Toplumsal rol ve statüler
2. Ekonomik varlıklar
3. Nüfus artış hızı
4. Üretim ilişkiler
5. Aile ve akrabalık ilişkileri
6. Dinsel kurumlar
7. Gelenek görenekler
8. Teknoloji
9. Eğitim kurumları
10. Kişilik
11. Sanat
12. Çocuk yetiştirme yöntemleri
13. Cinsel davranış , tutum ve değerler
14. Kitle iletişim sistemleri
15. Dilde değişmeler

2.SPOR SOSYOLOJİSİ:

· Spor Sosyolojisinde hareket noktası sporun , spor olayının bizzat kendisidir ve daha çok bu sektör içindeki durum değerlendirilir. Bu bakış konuya mikro açıdan değerlendirmeler getirmektedir. Sporcu , antrenör , spor hekimi , sporcu ilişkileri , spor tesislerinin kullanım oranı, sporda alt yapı özellikleri , spor araç ve gereçleri , çeşitli branşlarda eğitici , teknikler , beslenme gibi konular daha çok mikro konulardır.

· Sosyolojik Açıdan Spor ise , konuya makro açıdan , geniş bir perspektiften bakıştır. Burada hareket edilen alan bizzat toplumun işleyen bütünü ve sosyo – kültürel yapı içinde , bütünden bir parçaya ; spora yaklaşmaktır. Toplum içinde ortaya çıkış özellikleriyle yerine göre bir olay , yerine göre ise olgu niteliği taşıyan spora toplumun bütünü içinde yaklaşmak daha uygun olacaktır.

2.1.SOSYOLOJİK AÇIDAN SPOR KAVRAMLARI :

· İŞ KAVRAMI : “Günümüz sporcusu beyin ve kastan oluşan hassas bir makine , vücudunu araç olarak kullanan bir teknisyen ve bir bilim adamıdır.”

· Spor , “ İnsanın doğasında bulunan saldırganlık için sağlıklı ve barışçı bir emniyet supabı , saldırganlık güdüsünü denetim altına alan uygun bir ‘dostça rekabet ‘ ortamı , savaşın da barışçı ikamesidir. “

· Spor , “ kişinin ruh ve beden sağlığını güvence altına alan , onun topluma uyumunu sağlayan , günlük hayatın gerginlik ve sürtüşmelerini masseden bir araçtır. “

· Spor , “ devletler için hem doğal , hem gerekli olan yayılma politikaları için en etkili askeri eğitim aracıdır."
· Spor , “ bir yandan kitlelerin afyonu , beri yandan suspansuvarlı milliyetçiliktir.”

· Spor , “ Oyunla yarışmayı birleştiren , bedensel yetenekleri daha fazla olduğu için kazananları ödüllendiren , üst düzeyde oyun , mücadele ve ağır kas çalışması gerektirdiği için sürekli ve yoğun çabayı zorunlu kılan bir uğraşıdır.” R mso-special-character: line-break">



alıntı: Bilal ÇOBAN