SPOR SAKATLIKLARI PSİKOLOJİSİ

[binali]

Reklam Alanı

SPOR SAKATLIKLARI PSİKOLOJİSİ

Emine Dolu ÇAĞLAR

Rehabilitasyonu etkileyen psikolojik faktörler
Sakatlık olduğunda sporcuya yardım etmek spor psikoloğu için giderek olağan hale gelmektedir. sakatlanmış bir sporcu için yardım sağlamada 5 alan vardır.

1-Hedef belirleme: Sporcular bazen ciddi bir sakatlık olduğunda motivasyonlarını kaybederler ve uzun bir süre oynamama ihtimali antrenman programı ve hedeflerle ilerleme için bozucu olacaktır. Hedef belirleme mükemmel bir motivasyon tekniğidir. Ama etkili bir şekilde uygulanması için uzman gerektirir. Antrenöre danışmada bir spor psikoloğu rehabilitasyon periyodu boyunca kendine güven ve motivasyonu devam ettiren gerçekçi hedefler tasarlamada sporcuya yardım edebilir.

2-Gevşeme eğitimi: ağrı kaygı gerginlik ve sıkıntı sıklıkla spor sakatlıklarını kolaylaştırır ve çeşitli fiziksel ve zihinsel stres tepkilerine yol açar.uygun bir gevşeme eğitimi bu semptomlarla başa çıkmada sporcuya yardım edebilir ve böylece daha tolere edilebilir bir kabul periyodu ve rehabilitasyonda yardım etmektedir.

3-Hayal etme / canlandırma: sakatlık genellikle alıştırmayı engeller ve zihinsel alıştırma için ideal bir fırsat sunar.bir çok uygulaması vardır rehabilitasyon sırasında kayda değer 3 özel kullanımı vardır.
a)Teknik becerilerin spesifik zihinsel alıştırması
b)Müsabakaya ilişkin hareketler ve stratejilerin zihinsel provası
c)Hayal etme müsabakaya tekrar dönmeye ilişkin bastı ve potansiyel sitrese sporcuyu hazırlar.

4-Kendi kendine konuşma: Bir çok sakatlanmış sporcu oldukça negatif ve irrasyonel düşünceler üzerinde durmaya meyillidir.bu nedenle spor piskoloğu sakaltlıktan doğan hayal kırıklığından ziyade dönme antisipasyonuna konsantre olan daha uygun ve pozitif düşünce görüntülerinin nasıl geliştirebileceğini öğretebilir.

5-Sosyal destek: Sporcular sıklıkla sakatlığa çok kötü bir şekilde bir tepki verirler kederli ve deprese olurlar. spor pisikoloğu sakatlığın neden olduğu duygularla nasıl ilgileneceği üzerine rehber uygun destek ve teşvik sağlayabilir.
Ciddi saktalığın görülmesine takiben sporcular, mood durumu bozukluğu yaşarlar. Mood bozuklukları sakatlığı takip eden 24 saat içinde meydana gelir ve başarılı bir toparlanma ilerledikçe bu yok olur. sakatlık ne kadar ciddi olursa, mood bozuklukları o kadar belirgin olur. Mood bozukluklarının erken teşhis ve tedavisinin sporcunun başarılı bir rehabilitasyonunu artırmada etkilidir. Jevleva ve orlick tarafından rapor edilen bir çalışmada hızlı iyileşenler ,tutum ,hayata bakış açısı , stres düzeyini ,soysal destek ,kendi kendine konuşma ,hedef belirleme ve zihinsel hayal etme konularında yavaş iyileşenlerle karşılaştırılmışlardır. Araştırmanın sonuçları, hızlı iyileşenlerin pozitif konuşma hedef belirleme ve iyileşmeyi hayal etme piskolojik faktörleriyle yakın ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Grove, hanrahan, stevard tarafından rapor edilen bir araştırmada yavaş toparlanma hızlı toparlanmaya göre daha içsel sabit olmayan ve kontrol edilebilir olarak algılanan nedenlerden sorumlu tutulmuştur. Sporcular genellikle hızlı toparlanma için antrenöre kredi vermeye isteklidirler, ama yavaş toparlanma için terapisti suçlamaya istekli değillerdir.
Özetlenecek olursa yavaş sitresi ve özellikle olumsuz yaşam stresi ile sporcu sakatlığı arasından bir ilişki olduğu görülmektedir.yaşam stresi indexlerinin ,sakatlanma riski yüksek sporcuları belirlemede bir teşhis ölçeği olarak kullanımı, ön sezgili olarak çekici ve klinik yönden değerli görülmekle beraber, yaşam stresi ölçeklerinin, bir sporcunun sakatlanma potansiyelini belirlemede, önlemeye yönelik önceden tahmin aracı kullanılabilmesi halen olgunlaşmamış bir olgudur.hem kavramsal hemde metodojik konuların daha da geliştirilmesi gereklidir.

KAYNAKLAR
1- Anderson M.B Williams J.M. (1988) “A MODEL of stres and Athletic injury Prediction and Prevention”J of sport and exercise psyglogy
2- Bergandi, T.A. (1985)”psyhogicial Variables Relating to the incidence of athletic
İnjury” int.J. of sport psychology
3- Bull S.J (1993) Sport psycology self-help Guide Edinburgh : The Crowoord Press
4- Cox,R.H. (1990)Sport Psychology Concepts and Applications, Dubuque. Wm C. Brown Publishers, 50-81
5- Cryan, P.D.Alles,W.F.(1983).”The relationship between stres and college football injuries”. J. of Sport Medicine 23, 52-58
6- Kerr, G.Minder , H(1988)”Psychologicial Factors Releated to the Ocurrence of Athletic injuries” J. of Sport and Exercise Psycologhy 10, 167-173
7- May ve ark (1985) “A Psychological Study of Health, injury and Performance in Athletes on the US alpine Ski Team”The Phsycian and Sport Medicine 13(10),111-115
8- Yukelson. D, Murphy,S(1993)”Psychologicial Considerations in injury Prevention” Sport injures Edit Renström,P.A.F.H.London: Blackwell Scientific Publications 321-333