06-03-2009, 19:17
Solunum Yolunda Yabancı Cisim
Aspirasyon
Normalde yutma olayı sırasında küçük dil solunum
yolunu kapatır. Yutkunurken ani nefes alma ağızdaki yabancı cisimin solunum
yoluna kaçmasına neden olur. Madde, sıvı veya katı olabilir. Sıvı maddeler
dışarı öksürükle atılabilir. Katı maddelerden küçük olanların bir kısmı
atılabilir. Yabancı cisim daha aşağıda ise öksürükle atılma şansı yoktur.
Yabancı cismin büyüklüğü, cin*si ve solunum yollarında bulunduğu yere göre
hastada farklı tablolar bulunur. Hatta bazı hasta*larda ani ölümler söz konusu
olabilir.
Yabancı cisim aspirasyonu karpuz çekirdeği, ay çekirdeği,
leblebi, boncuk, fasulye ile sık ol*maktadır. Boğaza kaçan bir yabancı cisim
sürekli geğirme, öksürük, korku ve heyecan yaratır. Yabancı cisim olayında en
kısa sürede ve kesin olarak tanı koyma zorunluluğu vardır. Hastaların her an
kaybedilebilme olasılığı nedeniyle hızla ilk yardım ve acil yardım planı
yapılmalıdır.
Hikayede hasta yakınları yabancı cisim aspirasyonuna uyar
bilgi verebilirler. Hikaye çok önem*lidir. Bazı hastalar günlerce zatürre,
bronşit, alerji tanıları ile tedavi edilmiş olabilir. Aile yabancı cisim
hikayesi veriyorsa, bulgular düşündürmese bile hasta bu yönden
değerlendirilmelidir. Yabancı cisimlerden opak olanlar röntgen incelemesinde
görülebilirler. Yemek borusunda ya*bancı cisim de solunum sıkıntısı
yapabilir.
Aspire edilen
yabancı cisim çıkarılmadığında çoğunlukla ölüme neden olur. Erken devrede
ölmeyen çocuklarda zamanla zatürre, apse gibi geç komplikasyonlar ortaya
çıkar.
Yabancı cisimlerden %25'inin öksürükle atıldığı gösterilmiştir.
İlk yardımda hasta yan yatırılır ve sırtına vurulur. Bu sırada soluk verme
olacağından cisim dışarı atılır. Cisim boğazda kalırsa elle çıkarılır. Küçük
çocuklar ayak bileklerinden tutularak yukarı kaldırılırsa yabancı cisim dışarı
sürüklenir. Baş aşağı vaziyet almış olan çocuğun sırtına basınç yapılması veya
öksürmesi ile yabancı cisim dışarı atılır
Yabancı cisim yutakta ise işaret
parmağı ile cisim alınabilir. Parmakla alınamayan durumda kişi karnından tutulur
elle desteklenerek baş ve vücut öne doğru eğdirilir. Sırta vurma ile basınç
yapılır. Yabancı cismin yerine ve cinsine göre hastanede müdahale edilmesi
gerekebilir.
Aspirasyon
Normalde yutma olayı sırasında küçük dil solunum
yolunu kapatır. Yutkunurken ani nefes alma ağızdaki yabancı cisimin solunum
yoluna kaçmasına neden olur. Madde, sıvı veya katı olabilir. Sıvı maddeler
dışarı öksürükle atılabilir. Katı maddelerden küçük olanların bir kısmı
atılabilir. Yabancı cisim daha aşağıda ise öksürükle atılma şansı yoktur.
Yabancı cismin büyüklüğü, cin*si ve solunum yollarında bulunduğu yere göre
hastada farklı tablolar bulunur. Hatta bazı hasta*larda ani ölümler söz konusu
olabilir.
Yabancı cisim aspirasyonu karpuz çekirdeği, ay çekirdeği,
leblebi, boncuk, fasulye ile sık ol*maktadır. Boğaza kaçan bir yabancı cisim
sürekli geğirme, öksürük, korku ve heyecan yaratır. Yabancı cisim olayında en
kısa sürede ve kesin olarak tanı koyma zorunluluğu vardır. Hastaların her an
kaybedilebilme olasılığı nedeniyle hızla ilk yardım ve acil yardım planı
yapılmalıdır.
Hikayede hasta yakınları yabancı cisim aspirasyonuna uyar
bilgi verebilirler. Hikaye çok önem*lidir. Bazı hastalar günlerce zatürre,
bronşit, alerji tanıları ile tedavi edilmiş olabilir. Aile yabancı cisim
hikayesi veriyorsa, bulgular düşündürmese bile hasta bu yönden
değerlendirilmelidir. Yabancı cisimlerden opak olanlar röntgen incelemesinde
görülebilirler. Yemek borusunda ya*bancı cisim de solunum sıkıntısı
yapabilir.
Aspire edilen
yabancı cisim çıkarılmadığında çoğunlukla ölüme neden olur. Erken devrede
ölmeyen çocuklarda zamanla zatürre, apse gibi geç komplikasyonlar ortaya
çıkar.
Yabancı cisimlerden %25'inin öksürükle atıldığı gösterilmiştir.
İlk yardımda hasta yan yatırılır ve sırtına vurulur. Bu sırada soluk verme
olacağından cisim dışarı atılır. Cisim boğazda kalırsa elle çıkarılır. Küçük
çocuklar ayak bileklerinden tutularak yukarı kaldırılırsa yabancı cisim dışarı
sürüklenir. Baş aşağı vaziyet almış olan çocuğun sırtına basınç yapılması veya
öksürmesi ile yabancı cisim dışarı atılır
Yabancı cisim yutakta ise işaret
parmağı ile cisim alınabilir. Parmakla alınamayan durumda kişi karnından tutulur
elle desteklenerek baş ve vücut öne doğru eğdirilir. Sırta vurma ile basınç
yapılır. Yabancı cismin yerine ve cinsine göre hastanede müdahale edilmesi
gerekebilir.