binali
07-05-2008, 19:41
=contentpane>
=contenting >4.-6. AYLAR:
=contentpane>
=O>
<ADDRESS>Amaç:
1.Maksimal kas kuvvetinin kazanılması.
2.Nöromusküler koordinasyonun geliştirilmesi ve dayanıklılığın arttırılması.
3.Spora özgün hareketleri geliştirme ve antrenmanlara başlama.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Geçiş kriterleri:
1.Ağrı ve effüzyon olmayacak.
2.Olumlu muayene bulguları.
3.KT 2000 artrometre sonuçlarında değişim olmayacak.
4.İzokinetik ve/veya fonksiyonel testler karşıt tarafın %85’ine ulaşacak.
5.Yeterli propriosepsiyona ulaşılacak.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Program:
·Kuvvetlendirme programına devam edilir (izokinetik açı kısıtlaması kaldırılır, 18.hafta civarı eksentrik kuadriseps çalışmaları eklenir).
·Pleometrik programa devam edilir.
·Koşu programına devam edilir.
·Spora özgü hareket ve becerilere yönelik çalışmalar arttırılır.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Açıklamalar:
1.6. ayın sonunda değerlendirme.
2.İzokinetik test.
3.KT 2000 artrometre ile değerlendirme.
4.1. yılda kontrol.
5.Takip eden her yıl kontrol. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Artroskopik Menisektomi sonrası Rehabilitasyon (postop. 4-6 hafta)
Faz 1) Ağrı ve Ödemin Kontrolü</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç: -Ağrının kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>-Effüzyonun kontrolü
-Hareket açıklığının kazanılması (ilk 2 haftada 1300)
-Tolere edildiği ölçüde mobilizasyon
-Atrofinin engellenmesi ve kas kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi: - NSAİ
- Kuadrisepse elektriksel stimülasyon
- Hareket açıklığı egzersizleri (pasif ve aktif asistif)
- Patellar mobilizasyon (4 yöne)
- İzometrik Kuadriseps ve Hamstring egzersizleri (çok açıda)
- Düz bacak kaldırma (başlangıçta dirençsiz)
- Kalça abdüktör, addüktor ve ekstansörlere dirençsiz hareket açıklığı
egzersizleri (yatarak)</ADDRESS>
<ADDRESS>
Faz 2’ye geçiş kriterleri:
-Ağrının ve effüzyonun azalması
-Hareket açılığının en az 1200olması
-Kuadriseps kontrolünün iyi olması
-Tam yük vererek ambulasyon
-İzometrik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %60’ı olması </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Faz 2) Kuvvetlendirme ve Kardiyovasküler Dayanıklılık
Amaç:
-Tam hareket açıklığının kazanılması
-Kuadriseps ve hamstring kas kuvvetinin kazanılması
-Kardiyovasküler dayanıklılığın geliştirilmesi
Tedavi: -Faz 1’deki egzersizlere devam edilir
-Kuadriseps, hamstring ve kalça dirençli egzersizleri başlatılır
-İzokinetik egzersizlere başlanır
-Kardiyovasküler dayanıklılık için bisiklet egzersizlerine geçilir
Faz 3’e geçiş kriterleri:
-Ağrı ve effüzyonun olmaması
-Tam hareket açıklığını kazanılması
-İzokinetik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %80’sini olması
Faz 3) Spor Öncesi Hazırlık ve Spora Dönüş
Amaç:
- Kas kuvvetinin kazanılması
- Kardiyovasküler dayanıklılığın kazanılması
- Sportif aktivitelere geçişin kontrolü
Egzersizler:
- Dirençli egzersizlere devam edilir
-İzokinetik egzersizlere devam edilir (eksentrik çalışmalar eklenir)
-Koşu egzersizleri başlatılır
-Fonksiyonel spora özgü hareketler başlatılır.
Spora Dönüş Kriterleri:
-Ağrı ve effüzyon olmamalı
-Tam hareket açıklığı ulaşılmış olmalı
-Kas kuvvetinin sağlam tarafla farkının %20’den az olması
-Fonksiyonel hareketlerin tam olarak yapılabilmesi </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>MENİSKUS YARALANMALARI </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>- Her dizde iki menisküs vardır. Bunlar İÇ MENİSKÜS ve DIŞ MENİSKÜS olarak adlandırılırlar. Menisküsler diz ekleminin kolay hareket etmesini ve kemiklerin birbirine sürtünmesini önleyen kıkırdak oluşumlardır. Dizin her hareketinde (yürüme, koşma ve bükme gibi) diz içinde belli bir düzenle yer değiştirirler. Damarsal yönden fakir olup, beslenmeleri yetersizdir. </ADDRESS>
<ADDRESS>- Menisküsler femur kondilleri ile tibia platosu arasında yer alan, hilal şekilli, üçgen kesit yüzeyine sahip, özelleşmiş fibröz kıkırdak yapılı dokulardır. Özel kollajen dizilimleri sayesinde yük aktarımında, şok emiliminde görev alır, stabiliteye katkıda bulunurlar. Menisküslerin başlıca üç hastalığından bahsedebiliriz: Yırtıkları, kistleri ve doğumsal bir anomali olan diskoid menisküs. Bu üç hastalık sıklıkla birbirleri ile kesişmekte, örneğin diskoid menisküsler daha kolay yırtılabilmekte veya yırtıklar kistlerin oluşumuna yol açabilmektedir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz5.JPG http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz6.JPG</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>Yaralanma (Yırtılma) Şekli :
Çoğunlukla, ayak ve kaval kemiği (tibia) sabit ve diz bükük.durumda iken ani olarak sert bir hareketle, sağa - sola dönme yaparak dizin düzleşmesi veya bu durumda yandan gelen bir darbe sonucunda menisküslerin diz içindeki olağan harekeli yapamayarak kaval kemiğinin üst kısmı ile (tibia platosu), uyluk kemiğinin keskin alt kısmı (femur kondilleri) arasına sıkışarak yırtılmış, kopma veya yaralanması durumudur. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Menisküs yırtıklarının başlangıç tedavisi RİCE olarak kısaltılmış protokoldür: </ADDRESS>
<ADDRESS> </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Rest (istirahat) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- İce (buz uygulaması) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Compressıon (bası uygulamsı ,bandaj gibi) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Elevatıon (dizin yukarı alınması) şeklinde özetlenebilir, </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz7.JPGBelirtiler</ADDRESS>
<ADDRESS>
İlk belirtiler: </ADDRESS>
<ADDRESS>Yukarıda tanımladığımız durumların birinin sonucunda dizin iç veya dış kısmında ve çoğunlukla belli bir noktada şiddetli ve batıcı bir ağrı duyulur. Bu menisküslerden birinin yaralanma olasılığını anımsatmalıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>- Diz ağrıdıktan sonra, yan bükük vaziyette kalmış ise ve düzeltirken ağrının şiddeti artıyorsa, kesin olarak dizi zorlamamalıdır. Çünkü menisküslerden birisi ya iki kemik arasına sıkışmış veya tam olamayan bir yırtılma olmuştur. Bilinçsiz zorlamalara yırtılmalara veya kopmalara neden olabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz şişebilir. Bu kesin olarak menisküs yaralanmasını göstermez. Fakat şişme rnenisküs yaralanması nedeni ile de olabilir. Bu durumlar hemen ilk tedaviyi gerektirir.
</ADDRESS>
<ADDRESS>Geç belirtiler: İlk tedavisi yapılan sporcunun şiddetli ağrıları geçtikten sonra 10-15 gün kadar aldatıcı bir iyileşme devresi olabilir. Buna aldanarak ağır çalışmalara başlamak sakıncalıdır. Çünkü sakatlık kalıcı bir hal alabilir. İşte bu kalıcı veya geç devrede sporcudaki belirtiler şunlardır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz içinden gelen ve özellikle merdiven inip çıkarken artan belli noktadaki ağrılar. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Dizin içinde bir şeyin takılması veya kayması hissinin oluşması. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Yürürken ani takılmalar ve kilitlenmeler (Dizin yarı bükük durumda kalması) </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Dizde boşalma hissinin artması. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Çömelme anında ağrının artması (Alaturka tuvalete oturma şekli) </ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz üstündeki ve uyluğun ön yüzün deki adalenin zayıflaması ve bacağın incelmesi...
- Bu belirtiler büyük olasılıkla hastanın menisküsünde bir yaralanmanın olduğunun belirtileridir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz8.JPG http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz9.JPG</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS MENİSKUS YARALANMALARI TEDAVİSİ </ADDRESS>
<ADDRESS> </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q- Ağrı ve şişlik gidene kadar 2-3 gün 3-4 saatte bir 20 dk. buz(cold pack) uygulaması </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Diz altına yastık koyarak eleve etmek </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Şişliğin daha kötü olmasını engellemek için diz çevresine elastik bandaj </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Ağrısız yürüyene kadar koltuk değneği kullanımı http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz11.JPG</ADDRESS>
<ADDRESS>q- Doktor tarafından reçete edilen anti- enflamatuar ve analjezik kullanımı </ADDRESS>
<ADDRESS>q- İyileşene kadar spora ve aktiviteye ara verilmelidir. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Diz hareketini ve ilerdeki yaralanmayı önlemek ve dizde hareketten kaynaklanan ağrıyı azltmak için ortez kullanımı (şekil-5) </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Geniş kartilaj yırtıklarını tamir etmek veya temizlemek için cerrahi gerekir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz12.JPGCERRAHİ TEDAVİ </ADDRESS>
<ADDRESS </ADDRESS>
justify">
<ADDRESS>- Yırtık ve şikayete neden olan menisküs yırtıkları kıkırdakta aşınmaya ve ileri dönemde kireçlenmeye neden olur. Genç, aktif yaşam süren kişilerde menisküs yırtıklarının ameliyat edilmesi önerilir.Yırtığın tipine ,eşlik eden başka bir patoloji olup olmaması,hastanın yaşına göre doktorunuz uygun tedaviyi, planlayacaktır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon tedavinin önemli bir parçasıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz13.JPGMeninsektomi (yırtık menisküsün alınması) </ADDRESS>
<ADDRESS>- En sık uygulanılan diz artroskopik cerrahisidir. Hasarlı menisküs bölümü kesilerek çıkarılır. Küçük yırtıklarda menisküsün de küçük bir bölümü alındığı için hastalarda herhangi bir fonksiyonel kayba neden olmaz. Menisküsün 1/3 kısmının iyileşme şansı olmadığı için alınır. Yine çok parçalı büyük yırtıklar da alınmak zorunda kalınabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>- Menisküs alınmasının avantajı hastaların ameliyattan 4 saat sonra yürümekte ve 3 hafta sonra spora dönmeleridir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Dezavantajlar ise menisküsün büyük kısmının yırtık olduğu durumlarda ise menisküsün büyük bir kısmı -bazen tamamı- alınır ki bu ciddi bir fonksiyonel bozukluğu bağlı zaman içinde diz ağrılarına ve kireçlenmeye neden olabilir. Bu nedenle gereksiz durumlarda menisküsün alınmaması, dikilmesi önerilir. Menisküsün alınmasına bağlı olarak oluşan ağrılı durumlarda genç hastalarda kadavrada menisküs nakli gerekebilir.</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz14.JPGhttp://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz15.JPG</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>Artroskopik Menisektomi sonrası Rehabilitasyon (postoperatif 4-6 hafta)
Faz 1) Ağrı ve Ödemin Kontrolü</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç: </ADDRESS>
<ADDRESS>-Ağrının kontrolü
-Effüzyonun kontrolü
-Hareket açıklığının kazanılması (ilk 2 haftada 1300 )
-Tolere edildiği ölçüde mobilizasyon
-Atrofinin engellenmesi ve kas kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi: </ADDRESS>
<ADDRESS>- NSAİ(Non steroid Anti – enflamatuarlar)
- Quadrisepse elektriksel stimülasyon
- Hareket açıklığı egzersizleri (pasif ve aktif asistif)
- Patellar mobilizasyon (4 yöne)
- İzometrik Kuadriseps ve Hamstring egzersizleri (çok açıda)
- Düz bacak kaldırma (başlangıçta dirençsiz)
- Kalça abdüktör, addüktor ve ekstansörlere dirençsiz hareket açıklığı
egzersizleri (yatarak) </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Faz 2’ye geçiş kriterleri:
-Ağrının ve effüzyonun azalması
-Hareket açılığının en az 1200 olması
-Quadriseps kontrolünün iyi olması
-Tam yük vererek ambulasyon
-İzometrik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %60’ı olması
Faz 2) Kuvvetlendirme ve Kardiyovasküler Dayanıklılık</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç:
-Tam hareket açıklığının kazanılması
-Quadriseps ve hamstring kas kuvvetinin kazanılması
-Kardiyovasküler dayanıklılığın geliştirilmesi</ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi </ADDRESS>
<ADDRESS>-Faz 1’deki egzersizlere devam edilir
-Kuadriseps, hamstring ve kalça dirençli egzersizleri başlatılır
-İzokinetik egzersizlere başlanır
-Kardiyovasküler dayanıklılık için bisiklet egzersizlerine geçilir</ADDRESS>
<ADDRESS>
Faz 3’e geçiş kriterleri:
-Ağrı ve effüzyonun olmaması
-Tam hareket açıklığını kazanılması
-İzokinetik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %80’sini olması
Faz 3) Spor Öncesi Hazırlık ve Spora Dönüş</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç:
- Kas kuvvetinin kazanılması
- Kardiyovasküler dayanıklılığın kazanılması
- Sportif aktivitelere geçişin kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Egzersizler:
- Dirençli egzersizlere devam edilir
-İzokinetik egzersizlere devam edilir (eksentrik çalışmalar eklenir)
-Koşu egzersizleri başlatılır
-Fonksiyonel spora özgü hareketler başlatılır.
Spora Dönüş Kriterleri:
- Ağrı ve effüzyon olmamalı
- Tam hareket açıklığı ulaşılmış olmalı
- Kas kuvvetinin sağlam tarafla farkının %20’den az olması
- Fonksiyonel hareketlerin tam olarak yapılabilmesi </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Menisküs Yaralanması Egzersizleri </ADDRESS>
http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz16.JPG
=O>
<ADDRESS>DİZ KAPAĞI (PATELLA) SORUNLARI </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>qDiz kapağı dizin ön bölgesinde yer alan quadriseps (bacak ön grup kaslar) kasının tendonu içine yerleşmiş bir kemiktir. Dizin hareketi ile patella, femur kemiğinin (kaval kemiği) uç bölgesi üzerinde kayar. Doğuştan farklı anatomik özellikleri vardır. Quadriseps kasının güçsüzlüğü ve uzama yetersizliği, doğuştan anotomik yapı bozuklukları veya kaval kemiği ile ilişkili uyumsuzlukları sonucunda diz kapağının arka yüzeyinde kartilajda bozulmalara rastlanabilir (Kondramalazi Patella). </ADDRESS>
<ADDRESS>İleri yaşlarda ve büyüme-gelişme çağındaki çocuklarda aşırı kullanımlar bu tür sorunları ortaya çıkarır ve/veya artırabilir. Hastalar sıklıkla dizde özellikle dizkapağının hareketi ile dizin önünde ortaya çıkan batıcı ağrılar ve şişme şikayetleri ile doktora başvururlar. </ADDRESS>
<ADDRESS>qBirincil tedavi Quadriseps kasını kuvvetlendirmek, uzama yeteneğini geliştirmeye dönük rehabilitasyon çalışmalarıdır. Sıklıkla cerrahiye ihtiyaç duyulmadan sorun çözülebilir. Anatomik bozukluklar ve ileri derecede kartilaj hasarlarında cerrahi gerekebilir. Tanı ve tedavinin doğru bir şekilde yapılabilmesi ve sonuç almak için uzman bir hekim tarafından değerlendirilme yapılmalıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS left"> </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>PATELLAR TENDİNİT</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz17.JPGPatellaya yapışan kasların tendonlarının aşırı kullanım sonucu lokal enflamasyonuna (iltihabi değişiklik) verilen isimdir. Tendon üzerinde ve kemiğe yapışma noktalarında ağrı ve hassasiyet (özellikle aktivite sırasında, kullanım kaynaklı), aktivite sonrası ağrı ve sertlik sıklıkla rastlanılan şikayetlerdir.
Teknik yetersizlikler, antrenman hataları, quadriseps kasının kuvvet ve esnekliğindeki yetersizlik gibi birçok neden bu soruna yol açabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS Patellar Tendinit Egzersizleri </ADDRESS>
http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz18.JPG
=contenting >4.-6. AYLAR:
=contentpane>
=O>
<ADDRESS>Amaç:
1.Maksimal kas kuvvetinin kazanılması.
2.Nöromusküler koordinasyonun geliştirilmesi ve dayanıklılığın arttırılması.
3.Spora özgün hareketleri geliştirme ve antrenmanlara başlama.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Geçiş kriterleri:
1.Ağrı ve effüzyon olmayacak.
2.Olumlu muayene bulguları.
3.KT 2000 artrometre sonuçlarında değişim olmayacak.
4.İzokinetik ve/veya fonksiyonel testler karşıt tarafın %85’ine ulaşacak.
5.Yeterli propriosepsiyona ulaşılacak.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Program:
·Kuvvetlendirme programına devam edilir (izokinetik açı kısıtlaması kaldırılır, 18.hafta civarı eksentrik kuadriseps çalışmaları eklenir).
·Pleometrik programa devam edilir.
·Koşu programına devam edilir.
·Spora özgü hareket ve becerilere yönelik çalışmalar arttırılır.</ADDRESS>
<ADDRESS>
Açıklamalar:
1.6. ayın sonunda değerlendirme.
2.İzokinetik test.
3.KT 2000 artrometre ile değerlendirme.
4.1. yılda kontrol.
5.Takip eden her yıl kontrol. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Artroskopik Menisektomi sonrası Rehabilitasyon (postop. 4-6 hafta)
Faz 1) Ağrı ve Ödemin Kontrolü</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç: -Ağrının kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>-Effüzyonun kontrolü
-Hareket açıklığının kazanılması (ilk 2 haftada 1300)
-Tolere edildiği ölçüde mobilizasyon
-Atrofinin engellenmesi ve kas kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi: - NSAİ
- Kuadrisepse elektriksel stimülasyon
- Hareket açıklığı egzersizleri (pasif ve aktif asistif)
- Patellar mobilizasyon (4 yöne)
- İzometrik Kuadriseps ve Hamstring egzersizleri (çok açıda)
- Düz bacak kaldırma (başlangıçta dirençsiz)
- Kalça abdüktör, addüktor ve ekstansörlere dirençsiz hareket açıklığı
egzersizleri (yatarak)</ADDRESS>
<ADDRESS>
Faz 2’ye geçiş kriterleri:
-Ağrının ve effüzyonun azalması
-Hareket açılığının en az 1200olması
-Kuadriseps kontrolünün iyi olması
-Tam yük vererek ambulasyon
-İzometrik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %60’ı olması </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Faz 2) Kuvvetlendirme ve Kardiyovasküler Dayanıklılık
Amaç:
-Tam hareket açıklığının kazanılması
-Kuadriseps ve hamstring kas kuvvetinin kazanılması
-Kardiyovasküler dayanıklılığın geliştirilmesi
Tedavi: -Faz 1’deki egzersizlere devam edilir
-Kuadriseps, hamstring ve kalça dirençli egzersizleri başlatılır
-İzokinetik egzersizlere başlanır
-Kardiyovasküler dayanıklılık için bisiklet egzersizlerine geçilir
Faz 3’e geçiş kriterleri:
-Ağrı ve effüzyonun olmaması
-Tam hareket açıklığını kazanılması
-İzokinetik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %80’sini olması
Faz 3) Spor Öncesi Hazırlık ve Spora Dönüş
Amaç:
- Kas kuvvetinin kazanılması
- Kardiyovasküler dayanıklılığın kazanılması
- Sportif aktivitelere geçişin kontrolü
Egzersizler:
- Dirençli egzersizlere devam edilir
-İzokinetik egzersizlere devam edilir (eksentrik çalışmalar eklenir)
-Koşu egzersizleri başlatılır
-Fonksiyonel spora özgü hareketler başlatılır.
Spora Dönüş Kriterleri:
-Ağrı ve effüzyon olmamalı
-Tam hareket açıklığı ulaşılmış olmalı
-Kas kuvvetinin sağlam tarafla farkının %20’den az olması
-Fonksiyonel hareketlerin tam olarak yapılabilmesi </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>MENİSKUS YARALANMALARI </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>- Her dizde iki menisküs vardır. Bunlar İÇ MENİSKÜS ve DIŞ MENİSKÜS olarak adlandırılırlar. Menisküsler diz ekleminin kolay hareket etmesini ve kemiklerin birbirine sürtünmesini önleyen kıkırdak oluşumlardır. Dizin her hareketinde (yürüme, koşma ve bükme gibi) diz içinde belli bir düzenle yer değiştirirler. Damarsal yönden fakir olup, beslenmeleri yetersizdir. </ADDRESS>
<ADDRESS>- Menisküsler femur kondilleri ile tibia platosu arasında yer alan, hilal şekilli, üçgen kesit yüzeyine sahip, özelleşmiş fibröz kıkırdak yapılı dokulardır. Özel kollajen dizilimleri sayesinde yük aktarımında, şok emiliminde görev alır, stabiliteye katkıda bulunurlar. Menisküslerin başlıca üç hastalığından bahsedebiliriz: Yırtıkları, kistleri ve doğumsal bir anomali olan diskoid menisküs. Bu üç hastalık sıklıkla birbirleri ile kesişmekte, örneğin diskoid menisküsler daha kolay yırtılabilmekte veya yırtıklar kistlerin oluşumuna yol açabilmektedir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz5.JPG http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz6.JPG</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>Yaralanma (Yırtılma) Şekli :
Çoğunlukla, ayak ve kaval kemiği (tibia) sabit ve diz bükük.durumda iken ani olarak sert bir hareketle, sağa - sola dönme yaparak dizin düzleşmesi veya bu durumda yandan gelen bir darbe sonucunda menisküslerin diz içindeki olağan harekeli yapamayarak kaval kemiğinin üst kısmı ile (tibia platosu), uyluk kemiğinin keskin alt kısmı (femur kondilleri) arasına sıkışarak yırtılmış, kopma veya yaralanması durumudur. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Menisküs yırtıklarının başlangıç tedavisi RİCE olarak kısaltılmış protokoldür: </ADDRESS>
<ADDRESS> </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Rest (istirahat) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- İce (buz uygulaması) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Compressıon (bası uygulamsı ,bandaj gibi) </ADDRESS>
<ADDRESS>Ø- Elevatıon (dizin yukarı alınması) şeklinde özetlenebilir, </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz7.JPGBelirtiler</ADDRESS>
<ADDRESS>
İlk belirtiler: </ADDRESS>
<ADDRESS>Yukarıda tanımladığımız durumların birinin sonucunda dizin iç veya dış kısmında ve çoğunlukla belli bir noktada şiddetli ve batıcı bir ağrı duyulur. Bu menisküslerden birinin yaralanma olasılığını anımsatmalıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>- Diz ağrıdıktan sonra, yan bükük vaziyette kalmış ise ve düzeltirken ağrının şiddeti artıyorsa, kesin olarak dizi zorlamamalıdır. Çünkü menisküslerden birisi ya iki kemik arasına sıkışmış veya tam olamayan bir yırtılma olmuştur. Bilinçsiz zorlamalara yırtılmalara veya kopmalara neden olabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz şişebilir. Bu kesin olarak menisküs yaralanmasını göstermez. Fakat şişme rnenisküs yaralanması nedeni ile de olabilir. Bu durumlar hemen ilk tedaviyi gerektirir.
</ADDRESS>
<ADDRESS>Geç belirtiler: İlk tedavisi yapılan sporcunun şiddetli ağrıları geçtikten sonra 10-15 gün kadar aldatıcı bir iyileşme devresi olabilir. Buna aldanarak ağır çalışmalara başlamak sakıncalıdır. Çünkü sakatlık kalıcı bir hal alabilir. İşte bu kalıcı veya geç devrede sporcudaki belirtiler şunlardır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz içinden gelen ve özellikle merdiven inip çıkarken artan belli noktadaki ağrılar. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Dizin içinde bir şeyin takılması veya kayması hissinin oluşması. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Yürürken ani takılmalar ve kilitlenmeler (Dizin yarı bükük durumda kalması) </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Dizde boşalma hissinin artması. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Çömelme anında ağrının artması (Alaturka tuvalete oturma şekli) </ADDRESS>
<ADDRESS>- Diz üstündeki ve uyluğun ön yüzün deki adalenin zayıflaması ve bacağın incelmesi...
- Bu belirtiler büyük olasılıkla hastanın menisküsünde bir yaralanmanın olduğunun belirtileridir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz8.JPG http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz9.JPG</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS MENİSKUS YARALANMALARI TEDAVİSİ </ADDRESS>
<ADDRESS> </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>q- Ağrı ve şişlik gidene kadar 2-3 gün 3-4 saatte bir 20 dk. buz(cold pack) uygulaması </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Diz altına yastık koyarak eleve etmek </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Şişliğin daha kötü olmasını engellemek için diz çevresine elastik bandaj </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Ağrısız yürüyene kadar koltuk değneği kullanımı http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz11.JPG</ADDRESS>
<ADDRESS>q- Doktor tarafından reçete edilen anti- enflamatuar ve analjezik kullanımı </ADDRESS>
<ADDRESS>q- İyileşene kadar spora ve aktiviteye ara verilmelidir. </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Diz hareketini ve ilerdeki yaralanmayı önlemek ve dizde hareketten kaynaklanan ağrıyı azltmak için ortez kullanımı (şekil-5) </ADDRESS>
<ADDRESS>q- Geniş kartilaj yırtıklarını tamir etmek veya temizlemek için cerrahi gerekir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz12.JPGCERRAHİ TEDAVİ </ADDRESS>
<ADDRESS </ADDRESS>
justify">
<ADDRESS>- Yırtık ve şikayete neden olan menisküs yırtıkları kıkırdakta aşınmaya ve ileri dönemde kireçlenmeye neden olur. Genç, aktif yaşam süren kişilerde menisküs yırtıklarının ameliyat edilmesi önerilir.Yırtığın tipine ,eşlik eden başka bir patoloji olup olmaması,hastanın yaşına göre doktorunuz uygun tedaviyi, planlayacaktır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon tedavinin önemli bir parçasıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz13.JPGMeninsektomi (yırtık menisküsün alınması) </ADDRESS>
<ADDRESS>- En sık uygulanılan diz artroskopik cerrahisidir. Hasarlı menisküs bölümü kesilerek çıkarılır. Küçük yırtıklarda menisküsün de küçük bir bölümü alındığı için hastalarda herhangi bir fonksiyonel kayba neden olmaz. Menisküsün 1/3 kısmının iyileşme şansı olmadığı için alınır. Yine çok parçalı büyük yırtıklar da alınmak zorunda kalınabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>- Menisküs alınmasının avantajı hastaların ameliyattan 4 saat sonra yürümekte ve 3 hafta sonra spora dönmeleridir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Dezavantajlar ise menisküsün büyük kısmının yırtık olduğu durumlarda ise menisküsün büyük bir kısmı -bazen tamamı- alınır ki bu ciddi bir fonksiyonel bozukluğu bağlı zaman içinde diz ağrılarına ve kireçlenmeye neden olabilir. Bu nedenle gereksiz durumlarda menisküsün alınmaması, dikilmesi önerilir. Menisküsün alınmasına bağlı olarak oluşan ağrılı durumlarda genç hastalarda kadavrada menisküs nakli gerekebilir.</ADDRESS>
=O>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz14.JPGhttp://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz15.JPG</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS>Artroskopik Menisektomi sonrası Rehabilitasyon (postoperatif 4-6 hafta)
Faz 1) Ağrı ve Ödemin Kontrolü</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç: </ADDRESS>
<ADDRESS>-Ağrının kontrolü
-Effüzyonun kontrolü
-Hareket açıklığının kazanılması (ilk 2 haftada 1300 )
-Tolere edildiği ölçüde mobilizasyon
-Atrofinin engellenmesi ve kas kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi: </ADDRESS>
<ADDRESS>- NSAİ(Non steroid Anti – enflamatuarlar)
- Quadrisepse elektriksel stimülasyon
- Hareket açıklığı egzersizleri (pasif ve aktif asistif)
- Patellar mobilizasyon (4 yöne)
- İzometrik Kuadriseps ve Hamstring egzersizleri (çok açıda)
- Düz bacak kaldırma (başlangıçta dirençsiz)
- Kalça abdüktör, addüktor ve ekstansörlere dirençsiz hareket açıklığı
egzersizleri (yatarak) </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Faz 2’ye geçiş kriterleri:
-Ağrının ve effüzyonun azalması
-Hareket açılığının en az 1200 olması
-Quadriseps kontrolünün iyi olması
-Tam yük vererek ambulasyon
-İzometrik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %60’ı olması
Faz 2) Kuvvetlendirme ve Kardiyovasküler Dayanıklılık</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç:
-Tam hareket açıklığının kazanılması
-Quadriseps ve hamstring kas kuvvetinin kazanılması
-Kardiyovasküler dayanıklılığın geliştirilmesi</ADDRESS>
<ADDRESS>
Tedavi </ADDRESS>
<ADDRESS>-Faz 1’deki egzersizlere devam edilir
-Kuadriseps, hamstring ve kalça dirençli egzersizleri başlatılır
-İzokinetik egzersizlere başlanır
-Kardiyovasküler dayanıklılık için bisiklet egzersizlerine geçilir</ADDRESS>
<ADDRESS>
Faz 3’e geçiş kriterleri:
-Ağrı ve effüzyonun olmaması
-Tam hareket açıklığını kazanılması
-İzokinetik kuadriseps kuvvetinin sağlam tarafın en az %80’sini olması
Faz 3) Spor Öncesi Hazırlık ve Spora Dönüş</ADDRESS>
<ADDRESS>
Amaç:
- Kas kuvvetinin kazanılması
- Kardiyovasküler dayanıklılığın kazanılması
- Sportif aktivitelere geçişin kontrolü </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Egzersizler:
- Dirençli egzersizlere devam edilir
-İzokinetik egzersizlere devam edilir (eksentrik çalışmalar eklenir)
-Koşu egzersizleri başlatılır
-Fonksiyonel spora özgü hareketler başlatılır.
Spora Dönüş Kriterleri:
- Ağrı ve effüzyon olmamalı
- Tam hareket açıklığı ulaşılmış olmalı
- Kas kuvvetinin sağlam tarafla farkının %20’den az olması
- Fonksiyonel hareketlerin tam olarak yapılabilmesi </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>Menisküs Yaralanması Egzersizleri </ADDRESS>
http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz16.JPG
=O>
<ADDRESS>DİZ KAPAĞI (PATELLA) SORUNLARI </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>qDiz kapağı dizin ön bölgesinde yer alan quadriseps (bacak ön grup kaslar) kasının tendonu içine yerleşmiş bir kemiktir. Dizin hareketi ile patella, femur kemiğinin (kaval kemiği) uç bölgesi üzerinde kayar. Doğuştan farklı anatomik özellikleri vardır. Quadriseps kasının güçsüzlüğü ve uzama yetersizliği, doğuştan anotomik yapı bozuklukları veya kaval kemiği ile ilişkili uyumsuzlukları sonucunda diz kapağının arka yüzeyinde kartilajda bozulmalara rastlanabilir (Kondramalazi Patella). </ADDRESS>
<ADDRESS>İleri yaşlarda ve büyüme-gelişme çağındaki çocuklarda aşırı kullanımlar bu tür sorunları ortaya çıkarır ve/veya artırabilir. Hastalar sıklıkla dizde özellikle dizkapağının hareketi ile dizin önünde ortaya çıkan batıcı ağrılar ve şişme şikayetleri ile doktora başvururlar. </ADDRESS>
<ADDRESS>qBirincil tedavi Quadriseps kasını kuvvetlendirmek, uzama yeteneğini geliştirmeye dönük rehabilitasyon çalışmalarıdır. Sıklıkla cerrahiye ihtiyaç duyulmadan sorun çözülebilir. Anatomik bozukluklar ve ileri derecede kartilaj hasarlarında cerrahi gerekebilir. Tanı ve tedavinin doğru bir şekilde yapılabilmesi ve sonuç almak için uzman bir hekim tarafından değerlendirilme yapılmalıdır. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS left"> </ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>PATELLAR TENDİNİT</ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS>http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz17.JPGPatellaya yapışan kasların tendonlarının aşırı kullanım sonucu lokal enflamasyonuna (iltihabi değişiklik) verilen isimdir. Tendon üzerinde ve kemiğe yapışma noktalarında ağrı ve hassasiyet (özellikle aktivite sırasında, kullanım kaynaklı), aktivite sonrası ağrı ve sertlik sıklıkla rastlanılan şikayetlerdir.
Teknik yetersizlikler, antrenman hataları, quadriseps kasının kuvvet ve esnekliğindeki yetersizlik gibi birçok neden bu soruna yol açabilir. </ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
<ADDRESS></ADDRESS>
=O>
<ADDRESS Patellar Tendinit Egzersizleri </ADDRESS>
http://www.fizyoterapistim.net/images/diz/diz18.JPG