Agresif Çocuklarla Başetme Yolları

[proksi]

Reklam Alanı

Agresif Çocuklarla Başetme Yolları



Çocuklar onlara ilk anda hoş gelen, heyecanlandıran, gücünü
ortaya koyan şeyleri yapıp denemek isterler. Vurmak, ısırmak, saçından çekmek
caziptir, heyecan vericidir; güçlü olduğunu, kuvvetini, elinin çabukluğunu
göstereceği yollardır bunlar. Şüphesiz bir- iki yaşındaki bir çocuk altı
yaşındaki bir komşu kızının saçını çekiyorsa konu olmaz. O henüz bu yaşlarda
başka çocukların hislerini anlayamaz, kendini onun yerine koyamaz. Bu nedenle de
yetişkinler dikkat etmeli ve onu engellemelidir, engelleyebilmek için mümkün
olduğunca göz önünde olmalıdır.


Zamanla düzelir
Çocuk zamanla,
yaşı ilerledikçe bu davranışının yetişkinlerce onaylanmadığını, annesinin
üzüldüğünü fark edecek; diğerlerine acı verdiğini, kendini kabul ettirmek için
başka yolların olduğunu öğrenecektir. Ancak çocuk, yaşı ilerlemiş olsa da
davranışlarını değiştirmeyebilir. Çünkü o sürekli bu yolla başarılı olmakta
olduğunu görmüş, istediklerini bu yolla elde etmiş, vurarak, iterek istediği
oyuncağı arkadaşının elinden almış, hatta artık diğer çocuklar o vurmadan,
tekmelemeden onun istediklerini yapar olmuşlardır. Ya da çocuk kendi isteklerini
ifade etmek için başka bir yol göremez, bilmez. Genellikle kendini sözlü olarak
iyi ifade edemeyen, ifade ve konuşma zorluğu olan ve de konuşabilmek için tez
canlı, sabırsız olan çocuk için ısırmak, tükürmek tavır almaya veya derdini
anlatmaya göre en kolay ve hızlı yoldur.


Dikkat çekmek
isteyebilir
Bazı küçük cocuklarda, daha fazla dikkat çekmek için bu rolde
ısrarlı olurlar. Onlar bilirler ki, eğer oyun oynarken yanındakini bağırtırsa,
canını acıtırsa, elindeki arabayı hızla alırsa büyüklerinin dikkatnini
çekebilecektir. İstediği zaten budur. Oysa arkadaşı ile sakin oynasa kimsenin
dikkatini çekmeyecek, kimse yanına gelmeyecek, ne yapıyorsun diye
sormayacaktır.


Fiziksel gücünü göstermek için
Genelde özgüveni
olmayan veya özgüveni hırpalanmış olan çocuk, en azından fiziksel olarak güçlü
olduğunu göstermek ve bunu sürekli olarak yeniden ispat etmek ister. Böyle
çocukların genellikle sosyal deneyimi azdır. Onlar diğer çocukların mimiklerine,
bakışlarına, tavırlarına pek anlam veremezler, anlayamazlar ve her zaman, en
sıradan, doğal bir durumda bile kendilerine karşı bir tavır olduğunu düşünürler,
tetikte kendilerini sürekli savunmada tutarlar.


Okul çağında daha
fazla görülüyor
Tüm bunlar ve benzeri nedenlerle yetişkinler çocukları
saldırgan tutumlarından uzaklaştırmak istiyorlarsa, önce yukarda anlatıldığı
gibi bu davranışı ortaya çıkaran sebebi bulmalıdırlar. Ondan sonra, çocuğa zaman
tanınmalıdır. Değişim için ilk önce zaman gereklidir. Genellikle okul çağına
kadar çocuklar için tartışmak kavga etmek, birbirine vurmak, hızla girişmek
demektir. Yavaş yavaş bu tutumlarını terk ederler. Ancak bu bizlerin sürekli
davranışlarını doğru bulmadığımız, devamlı ayıpladığımızı söylememizle olmaz.
Çoğu kez bu tutum ters teper.


Şiddeti normal görmeyin
Diğer
yandan birçok ailede erkek çocukların süratle vurması veya tekme atması
genellikle normal görülür. Hatta “görüyor musun yaramazı, kaşla göz arasında ne
yaptı” derken biraz da memnuniyet, hayranlık dile getirilir. Çoğu kez “erkek
çocuğu dediğin biraz haylaz, yaramaz olmalı” denilerek çocuğa rolü verilir ve bu
rol onaylanır da. Kız çocuğu yapmaz, yapmamalı, kıza yakışmaz, ayıp derken”, ama
o erkek, doğasında var, ne yapsan engelleyemezsin” denilmez mi? Çoğu durumda,
yaşamın bir çok alanında zaten erkek çocuğu eğer erkek gibi erkek olmak
istiyorsa vurucu olması gerektiğini ve erkek rolünün de bu davranış biçimi
olduğunu görmektedir. Kız çocuğu da genellikle kurbandır, kurban rolünde kalır.
Ve yine bir çok kız çocuğu kendileri lehine durumu değiştirmek için saldırıyı
yavaşça , sinsice(!) yaparlar; cimdirerek, sessizce saç çekerek.



Böyle bir durumda ilk önce kavga edilenle ilgilenin
Eğer bir
çocuk diğerini döverse, ona vurursa biz yetişkinler dikkatimizi önce kurbana
vermeliyiz. İlk anda saldırgan çocuğu bir kenara almalı, onunla
ilgilenmemeliyiz. Çünkü yukarıda belirttiğim gibi o dikkati çeksin diye
sıkmıştır arkadaşının kolunu. Biz onun elinden metodunu, onun silahını
almalıyız. Bunu nasıl yapabiliriz? Ona başka metodları göstererek. Düşünmeliyiz:
bu çocuk özellikle neleri iyi yapıyor, neyle, hangi özellik ve beceri ile diğer
çocukların dikkatini çekebilir? Hangi durumda diğer çocuklar kendi içlerine onu
kabul ederler? Kendisini ifade edebilmesi, isteklerini dillendirmesi için farklı
durumlarda neler yapıyor? Şüphesiz onun da saldırmadığı, farklı davrandığı
durumlar oluyordur. Bu durumları gözleyelim ve ödüllendirelim.


Her
zaman saldıran rolünü üstlenmemeli
Çocuk grubu içinde, vuranın, saldıranın
rolü, izleyenler ve vurulanlar, itilenler olmazsa anlaşılmaz. Daima özellikle
kuvvetli olan, biraz daha yaşça büyük olan bu rolü alacaktır. Eğer bir çocuk
birkaç kez agresif davranırsa, ki olabilir, diğerleri deneyimleri ile bu çocuğu
da kabullenirler. Eğer çocuk elleriyle sorunu çözmeye kalkmış ise, diğer hepsi
için kimin suçlu olduğu, kimin ilk önce başladığı bellidir. O fişlenmiştir,
yaptığı diğer olumlu, iyi şeyler hiç görülmez. “Yalancının mumu yatsıya kadar
yanar” misali, kimse ona inanmaz ve güvenmez. Diğerleri onunla oynamak, beraber
olmak istemez ve kendini farklı yönleriyle gösterme şansı azalır. O da giderek
günah keçisi rolünü benimser ve “her zaman saldıran” çocuk tipini kendi de
kabullenir ve bu rolü oynar. Hele ki ona kötü davranıldığını hisseder ve görür
ise, hiç değiştirmeden ve dozunu artırarak devam eder. Vurur, ısırır, tekmeler.
Ve diğerleri haklı olduklarını bir kez daha görür onu dışlamaya devam eder, bu
böylece sürer gider.

Sorunları grup içinde çözün
Diğer bir konu ise,
çocuğun agresifliğinin grup içinde çözülmesi, yani konuyu grup ortamında çok
yönlü ele alma gerekliliğidir. Ayrıca sorunu grup içinde çözmek aile içinde
çözmeye göre daha kolaydır. Çocuk, evde belki de çok farklı davranıyordur. Evde
azarlamak, bağırmak ve ceza vermek genellikle duruma yardımcı olmaz, sorunu
ağırlaştırır. Sonuç olarak, grup içinde saldırgan davranışlar gösteren çocuklar
dışlanmamalı, olay sosyal bir görev olarak benimsenmeli, eğitimciler ele
almalıdır. Sonuçtan herkes, çocuk da, arkadaşları da, eğitmen ve veli de bir
şeyler öğrenecektir.*

*