VOLEYBOL�DA HAKEMLER HAKEM GRUBU VE USULLERi OLUŞUM Bir maçtaki hakem grubu aşağıdaki görevlilerden oluşur: - Baş hakem - Yardımcı hakem - Yazı hakemi - Dört (iki) çizgi hakemi Duruş yerleri şekil 1�de verilmiştir. FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında bir yardımcı yazı hakemi bulunması zorunludur. PROSEDÜRLER 1- Maç esnasında sadece baş ve yardımcı hakemler düdük çalabilir ; 2- Rally�yi başlatan servis atışı için işareti baş hakem verir, 3- Bir hata yapıldığından emin olmaları ve hatanın nevini teşhis etmeleri halinde baş ve yardımcı hakemler rally�nin sona erdiğini işaret ederler. 4- Top oyun dışındayken baş ve yardımcı hakemler bir takımın talebini kabul veya red ettiklerini belirtmek için düdük çalabilirler. 5- Hakem, rally�nin sona erdiğini işaret eden düdüğü çaldıktan hemen sonra resmi el işaretleriyle aşağıdaki hususları belirtmek zorundadır. 5a-Eğer hata için düdüğü baş hakem çalarsa,şunları gösterecektir : a) Servis kullanacak takım, b) Hatanın nevi, c) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse) Yardımcı hakem baş hakemin el işaretlerini tekrarlayarak onu takip eder. 5b-Eğer hata için düdüğü yardımcı hakem çalmışsa şunları gösterecektir: a) Hatanın nevi, b) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse) c) Baş hakemin el işaretini takip ederek, servis kullanacak takım. Bu durumda baş hakem hatanın nevini ve hatalı oyuncuyu kesinlikle göstermez,sadece servis kullanacak takımı gösterir. 5c-Çift hata olması halinde her iki hakem de şunları gösterir: a) Hatanın nevi b) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse) c) Baş hakemin yönlendirmesiyle servis kullanacak takım. BAŞ HAKEM DURUŞ YERİ Baş hakem filenin bir ucuna yerleştirilmiş hakem sandalyesinde oturarak veya ayakta durarak görevlerini yerine getirir.Bakış hizası, file üst kenar seviyesinin yaklaşık 50cm yukarısında olmalıdır. Maç esnasında baş hakemin kararları kesindir. Baş hakem,hataya düstüklerini fark ettiği takdirde hakem grubunun diğer mensublarının kararlarını geçersiz saymaya yetkilidir. Baş hakem vazifesini doğru yapmayan hakem grubu mensubunu değiştirebilir. Baş hakem aynı zamanda top toplayıcıların,yer silicilerin,paspasçıların çalışmalarını da kontrol eder. Baş hakem,kurallarda belirtilmemiş olanlarda dahil olmak üzere oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir. Baş hakem,kararları hakkında herhangi bir tartışmaya müsaade etmemelidir. Bununla birlikte, oyundaki kaptanın talebi üzerine,kararlarına esas teşkil eden kuralların uygulaması veya yorumu konusunda açıklama yapacaktır. Eğer oyundaki kaptan baş hakemin açıklamasını kabullenmez ve kararına itiraz etmek isterse,derhal bu itirazı maçın sonunda kayda geçirme haklını saklı tuttuğunu açıklamalıdır.Baş hakemin, oyundaki kaptanın bu hakkına müsaade etmesi gerekir. Baş hakem maç öncesinde ve esnasında oyun sahasının donatımının ve koşullarının oyun gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını belirlemekten sorumludur. SORUMLULUKLARI Maçtan önce baş hakem : 1-Oyun sahasının koşullarını,topu ve diğer malzemeleri denetler 2-Takım kaptanlarıyla birlikte kura atışı yapar, 3-Takımların ısınmalarını kontrol eder. Maç esnasında aşağıdaki konularda sadece baş hakem yetkilidir: -Takımlara uyarıda bulunmak -Hatalı davranış ve geciktirmelere yaptırım uygulamak. Aşağıdaki hususlara karar vermek: a) Servis kullanan oyuncunun ve perdeleme dahil servis kullanan takımın pozisyon hatalarına, b) Topla oynanırken yapılan hatalara, c) Filenin üst kısmı ile file üst kenar seviyesi üzerindeki hatalara, d) Liberonun hücum vuruşuna veya geri hat oyuncularının hatalı hücum vuruşlarına, e) Bir oyuncunun, ön bölgede bulunan bir Liberonun parmak pasından gelen topa yaptığı hücum vuruşuna, f) File altı boşluğundan geçen topa. Maçın sonunda müsabaka cetvelini kontrol eder ve imzalar. YARDIMCI HAKEM DURUŞ YERİ Yardımcı hakem,baş hakemin karşı tarafındaki direğin yakınında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde,oyun alanının dışında,ayakta görevlerini yerine getirir.