İlk Yardımda Sargı

[webkerem]

Reklam Alanı

SARGILAR

Sargılar şu amaçlarla kullanılır:

-Kanamayı kontrol etmek amacıyla yaraya baskı uygulamak,
-Örtü, tampon vs. tutturmak, parçaları bir araya getirmek,
-Şişmeye mani olmak,
-Bir eklem yerine oynağa destek vermek,
-Hareketi kısıtlamak,
-Kazazedenin taşıma ve kaldırmasına yardımcı olmak,

Sargılar, pamuk bez, pamuk kanaviçe,özel kağıt ve başka şekillerde hazırlanırlar.
Şekil ve işlevlerine göre değişiklik arz ederler. Örneğin: üçgen sargı, rulo sargı vs. Olağanüstü hallerde uygun malzemeden sargılar yapılabilir. Örneğin: giysilerden, çorap, eşarp, kemer ve kravat gibi şeylerden de sargı yapılabilir.

Sargılar yapılış ve hazırlanışlarına göre iki grupta incelenebilir:

1-Şekillere göre sargılar:

A-) Üçgen Sargı:
Denilebilirki üçgen sargı ilk yardımda en çok kullanılan ve her bölgeye kolayca tatbik edilen sargı çeşididir. Üçgen sargı, herhangi bir pamuk bezden yapılmış üç köşeli ve üç kenarlı bir sargıdır. Bezin kenarları kalınlık yapmayacak şekilde katlanarak dikilir. Üçgen sargı katlanmadan ve katlanmış olarak değişik amaçlarla kullanılabilmektedir.

Açık üçgen Sargı:
Geniş kol askısı, baş, omuz, kalça, dispansumanları ve göğüs travmalarında uygulanır. Üçgen sargı genişçe katlandığı zaman ise küçük kol askısı kırık ve çıkıkların tespiti, kas veya organa pansuman tatbikinde turnike olarak atel yastığı ve organlara yastık olarak kullanılır.

Üçgen Sargının Katlanması:
Sargı oldukça geniş olduğundan, katlanarak daraltılması mümkündür. Katlama şöyledir: sargının tepe köşesi, taban orta kısmına gelecek şekilde katlanır. Gene aynı istikamette genişliği yarıya indirilecek şekilde ikinci defa katlanır. Eğer isteniyorsa daha dar bir sargı elde etmek mümkündür. Katlama hareketi üç safhada tamamlanırsa, dar katlanmış sargı elde edilir. Normal bir üçgen sargının taban kenar uzunluğu 150 cm, diğer yan kenarlarının uzunluğu 100 cm dir. Bağlama tekniği gemici düğümü ile bağlanarak sargıya son verilir. Bu düğümde gevşeme olmaz. Sargının gevşek yada çok sıkı olması sakıncalıdır.

Gemici düğümü yapılırken sol sağın üstünden sağ solu üstünden geçirilerek iki düğüm yapılır. Düğümlerin yara üstünde olmamasına dikkat edilir.

Silindir Sargılar:
Kullanılmaya hazır vaziyette oluşları silindiri andırdığından bu adı alırlar. Böyle sargılara rulo sargılarda denir. Bu sargılar kullanılmadan önce rulo halde bulundurulur. Rulo olmayan sargılar, kullanılma kolaylığına sahip değildir. Uygulama tekniği şöyledir: sargının başı, yani rulo kısmı sağ ele alınır. Son kısmı sol elde dir. Sargının başlangıcında dairesel olarak üç dört tekrarla devir tespit yapılır.

Her dairevi kısım bir önceki sarılmış kısmın ½’sini veya 1/3’ünü kapatacak şekilde bindirilmelidir.rulo sargılar aynı zamanda ters spiral olarak sarılabilir. Ayak bileklerini sekiz şeklindeki bandajlarında ve göğüs kol tespitinde spiko tarzında uygulamaya çok uygundur.
Sargı becerisi kazanan bir kimse silindir sargıyı her yere uygulayabilir.

C- Halka Sargılar(Simit Sargılar):
Deride veya deri altında yara ile birlikte yabancı cisim bulunması halinde o bölgenin halka sargıyla korunduktan sonra sarılması tercih edilir. Halka sargılar ayrıca deri içinde veya deri altında yayılmasını istemediğimiz bir maddenin izole dilmesi için de kullanılır. Halka sargı dairesel baskı yapmayı sağlar. Halka sargılar daima bir başka sargıyla tespit edilir.
Halka sargı rulo sargıdan ve üçgen sargıda yapılır. Halkanın genişliği yaranın durumuna göre değişir.

2-Hazırlanışlarına Göre Sargılar:

a-) Yumuşak Sargılar:
Pansuman malzemesini tespite yarayan silindir sargılardır. Özellikleri ve kullanışı silindir sargının aynıdır. Flasterlerde basit sargılar olarak nitelendirilir. Çünkü çoğu zaman silindir sargı kullanılmadan flasterlerle tespit edilir.
Yumuşak sargının ikinci bölümünü özel sargılar meydana getirir. Bu sargılar yaranın bulunduğu bölgeye uygulanabilecek şekilde yapılmışlardır. Başka bir deyimle özel amaçlı sargılardır. Üçgen sargılar, dörtgen sargılar , özel amaçlı sargılardır . dörtgen sarılarda tespit uçları bulunur. Bu uçların sayısı sargının büyüklüğüne bağlıdır.
Karın sargıları perineal bandajlar, cholierono-rektal diğer türleridir. Özel sargılar genellikle pamuklu dokuma bezlerdir. Bu sargılar daha ziyade hastane serum işlerinde kullanılır.

b-) Sert Sargılar:
Sert sargılar kırık ve çıkıkların geçici veya sürekli tespitlerinde kullanılan alçılı bandajlardır. Kan durdurmada kullanılan basınç yapan bandajlarda sert sargılar grubuna girer. Genellikle sert bandaj direkt olarak tatbik edilir. Pansumanda pek kullanılmaz.

c-) Mekanik Sargılar:
Mekanik sargılar bir operasyondan sonra operasyonun tesirini devam ettirmek ve tedaviyi çabuklaştırmak için kullanılır. Mekanik sargılar ihtiyaçtan doğan gerekli sargılardır. Fıtık bağı, korseler, varis çorapları, gebelik korseleri ve benzeri mekanik sargı olarak nitelendirilir. Mekanik sargılar bez , lastik ve deriden yapılırlar. Amaçlarına ve kullanılacak organın özelliklerine uygun yapıda olmaları, derinin veya dokunun tahrişi bakımından önemlidir.

Dolaşımın kontrolü
Sargıyı yapar yapmaz daha sonra her 10 dakika arayla dolaşımın engellenmediğini sargının sinirleri rahatsız ettiği kontrol etmek gerekir.
Hastanın el ve ayak parmaklarından karıncalanma olması (yine batar gibi) veya bu organların duyusunu yitirmesi.
El ve ayak parmaklarının hareket ettirilmesi
El ve ayak tırnaklarının pembe, soluk renk alması.
El ve ayak parmaklarının soğuması.
Sakat eldeki nabız atışlarının sağlam ele göre zayıflaması.

Yöntem :

Sargılı tırnak veya deriyi beyazlaşıncaya kadar bastırın.baskıyı çekin burada tırnak veya deri hemen kırmızıya dönüşürse dolaşımın normal olduğunu anlarız.
Eğer tırnak beyazlığı korur mavi kalır,sargı sıkı olduğunu gösterir.

SARGI UYGULAMADA GENEL KURALLAR
1-Hastanın önünde yada arkasında oturarak,sakat yandan başlayarak sargı yapılır.
2-Hasta yatıyorsa,sargıları daima doğal boşluklardan (bilek,diz, sırt, boyun ) dolaştırılıp geçirerek yapılır.doğru durmasına temin için , bunları ileri geri ,sağ sol hafifçe oynatmak gerekir.
3-Sargı kanamayı durduracak,örtüleri sabitleyecek, kımıldamaya engel olacak sıklıkta olmalı, ama kan dolaşımına engel olmamalıdır.
4-Bandaj 4 saatte bir çözülüp sarılmalı.
5-Geceleri yatarken çıkarılmalı.
6-Bandaj mutlaka distolden proksimala doğru sarılır.
7-Kol ve bacakları sargı yaparken, el ayak tırnakları dışında kalacak şekilde yapılmalıdır.ve buralardan dolaşım kontrol edilmelidir.
8-Kanamayı durdurmak için sargı yapılıyorsa direk baskı uygulanır. Düğüm sargı üstünde tampon üzerinde bırakılır.
9-El veya kolu sabitleştirmek üzere sargı yapılıyorsa (başka yer için de geçerlidir)başka türlü olmasında yarar yoksa, düğümleri sakatlanmayan organa getirmek gerekir.her iki organda sakatsa, düğüm merkezi bir yere atmak gerekir.
10-Sargıyı düğümle tutturmak için daima kör düğüm atılır
11-Kol, bacak gibi organların. Alt ve üst kısımlarında yeterince tampon, yastık oluşturulur.çünkü doğal boşlukların beslenmesi, tamponla desteklenmesi,ondan sonra sargı uygulanması gerekir.