OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ-YÜKSELME-DURUKLAMA DÖNEMİ

[webmaster]

Reklam Alanı

OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ = o ns = />
1- OSMAN BEY (1281–1334)
* 1299 yılında bağımsızlığını ilan ettiler.
* İznik’i başkent yaptı.
* Bizans’a karşı ilk savaş yapıldı (Koyunhisar Savaşı)
* İlk Osmanlı parası basıldı.

2- ORHAN BEY (1334–1362)
* Bursa’yı başkent yaptı.
* İlk beylik alındı (Karesibeyliği), Çimpe kalesi alınarak ilk defa Rumeli’ye geçildi.
* İlk defa Divan teşkilatı kuruldu. İlk defa vezir atandı. İlk Vezir Candarlı Kara Halil Paşa’dır.
* İlk defa donanma kuruldu. İlk defa Kaptan-ı Derya atandı. İlk Kaptan-ı Derya Karamürsel Paşa’dır.
* İlk defa düzenli ordu kuruldu. (Yaya ve müsellem olarak)
* İlk medrese İznik’te açıldı. İlk Müderris Davud-u Kayseri’dir. Bursa’da Manastır Medresesi açıldı.
* İskan politikası uygulandı.

3- I. MURAT DÖNEMİ (1362–1389)
* Kardeşlerini öldürerek başa geçen ilk padişahtır.
* Haçlı ordusuyla ilk kez karşılaşıldı. (Sırpsındığı Savaşı)
* Devşirme sistemini başlattı. Yeniçeri ocağının temelini attı. Tımar sistemini oluşturdu.
* Rumeli Beylerbeyliği kurularak merkeze bağlı eyalet sistemi oluşturuldu.
* İlk olarak sultan (padişah, hüdavendigar) unvanını kullandı.
* İlk topçu ocağı kuruldu. Sancak sistemi uygulandı.
* Edirne’yi alarak başkent yaptı. Defterdarlık makamını kurdu. İlk Mali teşkilatı kurdu.
* Kazasker makamı kuruldu. Vezir sayısı birden ikiye çıkarıldı. İkinci vezire Vezir-i azam denildi.

4- I. YILDIRIM BEYAZID (1389–1402)
* Anadolu’da ilk kez siyasi birliği sağladı. İstanbul’u kuşatan ilk padişah’tır (3 kez).
* Ankara savaşını yenilerek siyasi birlik bozuldu ve fetret dönemine girildi.
* <I mso-bidi-font-style: Fetret Dönemi:[/I] Bunalım, kargaşa olan ve tarihte iki hükümdar arasında hükümdarsız geçen döneme fetret dönemi denir. 11 yıl sürmüştür. Devletin dağılmamasının sebebi; sağlam devlet örgütü ve yerleşmiş sosyal kurumlar sayesinde yıkılmaktan kurtuldu.
* İlk tersane Gelibolu’da inşa edildi. Vezir sayısı birden üçe çıkarıldı.
* Bursa’da Yıldırım Beyazıt Medresesini yaptırdı.

5- I. MEHMET (ÇELEBİ) (1413–1421)
* Osmanlı devletinin ikinci kurucusu sayılır.
* Anadolu’da siyasi birliği yeniden sağladı. Bursa’da Yeşil Medresesini yaptırdı.
* Şeyh Bedrettin isyanı çıktı. İlk kez toplumsal (dini ve soysal) isyandır.

6- II. MURAT (1421–1451)
* İstanbul’u kuşattı fakat alamadı.
* II. Kosava savaşı yapıldı ve Türkler Balkanlara kesin olarak yerleşti.
* Enderun mektebi kuruldu. Şeyhülislam makamı kuruldu. İlk Şeyhülislam Molla Fenari’dir.
* Bursa’da Muradiye Medresesini yaptırdı. R PAGE-BREAK-BEFORE: always" clear=all>
OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ
1- I. MEHMET (FATİH SULTAN MEHMET) (1451–1481)
* Rumeli Hisarı yapıldı. İstanbul tersanesi inşa edildi. (En büyük tersanedir).
* Toplar döküldü. En büyüğüne “şahi” adı verilir. İstanbul fetih edildi.
* Ortaçağ kapandı, yeniçağ başladı. Feodalizm yıkıldı. Balkanlarda siyasi birlik sağlandı.
* İlk defa kapitülasyon Venediklere verildi (Venedik antlaşması)
* Venediklere ilk defa elçi (balyos) bulundurma hakkı verildi. (İlk ticari ayrıcalık)
* Fatih kanunnamesi yayılandı. (Kanunname-i Ali Osman)
1. Bölüm: Şehzadelerle ilgili, Kardeş katli yasallaştı.
2. Bölüm: Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları ile ilgili.
* Osmanlı Devleti ilk sivil mimarinin ilk örneği olan Topkapı Sarayı (Mimar Sinan) inşa edildi.
* Cenevizlileri Karadeniz’den atarak Karadeniz Türk Gölü haline geldi.
* İlk kez culüş bahşişi dağıtıldı. İlk kez altın para basıldı.
* “Şahn-ı Seman” adında en önemli medrese kuruldu. Matematik alanında; Ali Kuşçu, Sinan Paşa; Tıpta; Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunuzade; Tarihte; Amasyalı Şükrullah, Tursun Bey gibi bilim adamları yetiştirildi.
* İtalyan ressama portresini yaptırdı. Kazasker ve Defterdar sayısı ikiye çıkarıldı.

2- II. BEYAZID (1481–1512)
* Yükselme içinde duraklamanın yaşandığı dönemdir.
* Cem Sultan olayı başlangıçta bir sorun iken, Cem Sultan’ın Avrupa’ya kaçmasıyla dış sorun oldu.

3- I. YAVUZ SULTAN SELİM (1512–1520)
* Halifelik Memluklulardan Osmanlıya geçti. Baharat yolu Osmanlılara geçti.
* Osmanlı Türk-İslam âleminin lideri oldu.
* Coğrafyada; Piri Reis (İlk harita yapan, Kitab-ı Bahriye), Deniz Coğrafyası; Seyid Ali Reis (Muhit, Mretül Memalik), Kara Coğrafyası, Matrakçı Nasuhi gibi bilim adamları yetişmiştir.

4- I. KANUN-İ SULTAN SÜLEYMAN (1520–1566)
* Osmanlı Devletinin en güçlü dönemidir. (Dolu bir hazine, güçlü bir ordu, taht kavgaları yoktu)
* En uzun tahta kalan padişahtır. Kanuni Kanunlarını çıkarmıştır.
İç İsyanlar;
- Canbedi Gazeli İsyanı (Mısır) - Baba Zennun İsyanı (Yozgat ve çevresi)
- Ahmet Paşa İsyanı (Mısır) - Kalanderoğlu İsyanı (Orta Anadolu)
* Fransızlara kapitülasyon verildi. “Uhud-u Atika” (İmtiyazat Muhassasa) ant.
* Akdeniz tamamıyla Osmanlıya geçti.
* Vezir sayısı yediye yükseldi. Vezir-i Azama sadrazam denmeye başlandı.
* Şeyhülislam Sadrazamla eşit sayıldı. Süleymaniye Medresesini yaptırdı.

5- SOKULLU MEHMET PAŞA DÖNEMİ
* II. Selim ve III. Murat Döneminde sadrazamlık yapmıştır.
* Projeleri vardı: 1- Süveyş kanalını açmak, 2-Karadeniz’den Hazar’a geçmeyi planladı.

6- III. MURAT DÖNEMİ (1566–1590)
* Ferhat Paşa Antlaşmasıyla doğudaki en geniş sınırlara ulaşıldı (İran).
* İlk kez Kanun-i Kadim bozuldu (Yeniçerilerin askere alma usulü bozuldu).
* Astronomi bilimi Takiyuddin ile zirveye çıktı. Bilim adamlarının deney yapması için Rasathaneyi İstanbul Tophane açıldı. R PAGE-BREAK-BEFORE: always" clear=all>
OSMANLI DEVLETİ DURAKLAMA DÖNEMİ (17. yy.)
1- DURAKLAMANIN NEDENLERİ

<I mso-bidi-font-style: İç Nedenleri: [/I]
* Merkezi yönetimin bozulması (Kadın ve saray ağalarının yönetimde etkin olması),
* Toprak sisteminin bozulması, nüfusun atması ve çıkan isyanlar.
* Orduda meydana gelen bozulmalar (Kanun-i kadimin bozulması)
* Ekonomi ve maliyenin bozulması (fetihlerin durması, coğrafi keşifler, rüşvet).
* Gelir kaynaklarının azalması ve fetihlerin durması
* Eğitim ve toplum yapısının bozulması, imparatorluğun çok uluslu olması.
<I mso-bidi-font-style: Dış nedenler: [/I]
* İmparatorluğun doğal sınırlara ulaşması, Batıdan üstün olduğuna inanılması.
* Reform ve Rönesans hareketleri, bilim ve düşüncede geri kalınması
* Coğrafi keşiflerden dolayı Akdeniz’in önemini yitirmesi, Avrupa’da Merkezi krallıkların kurulması

2- I. AHMET DÖNEMİ (1603–1617)

* İranla Nasuh Paşa antlaşması (1611) imzalandı.
* Avusturya ile Zitvatoruk Anlaşması (1606).
* Veraset sisteminde değişiklikler yaptı. “Ekber ve Erşad sistemini getirdi. En akıllı ve en yaşlı olan hanedan üyesi başa geçmesi kuralını getirdi.
* Kafes usulünü getirerek şehzadelerin sancaklara gönderilmesi usulünü kaldırdı.

3- II. OSMAN (GENÇ OSMAN) DÖNEMİ (1618–1622)

* İran ile Serav Antlaşması (1618) imzalandı.
* Lehistan ile Hotin antlaşması (1621) imzalandı.
* Adam kayırma, rüşvet ve kötü yönetim gibi olayların sorumlusu devşirmedir. Saraydaki görevlileri ve yeniçeri ocağını Türkleştirmek istedi. Ayrıca Başkenti Anadolu’ya taşımayı düşünmüştür.
* Yeniçeri ocağını kaldırmak istedi, fakat yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişah oldu. İlk kez saray dışından biriyle evlendi. Yenilik harekelerine girişen ilk padişahtır. Şeyhülislamın yetkilerini kıstı, ilmiye sınıfını devlet işlerinden ayırdı.
* Yeni bir ordu kurmayı düşündü. En ciddi adımlar atıldı.

4- IV. MURAT DÖNEMİ (1623–1640)

* İran ile Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639) imzalandı. Bugünkü Türkiye-İran sınırı büyük ölçüde belirlendi.
* Duraklamanın nedenlerini açıklayan Koçi Bey Risalesi hazırlattı. Maliyeli düzeltti. Hak etmeyenlere dağıtılan dirlikleri geri aldı. Yönetimde etkili olan yeniçerilerin ve sarayın önde gelenlerini ortadan kaldırdı. Yeniçeri sayısını azalttı. Huzur ve güvenliği sağladı.
* Tütün ve içki içme yasağı getirdi.
* Yatsı namazından sonra fenersiz dışarı çıkılmamasını yasakladı. (Sokağa çıkma yasağı)
* Aldığı sert önlemlerle devlet otoritesini tekrar sağladı. Celali isyanlarını şiddet ve baskı kurara bastırdı.

5- IV. MEHMET DÖNEMİ (1645–1687)

* Avusturya İle Buçaş Antlaşması (1672) imzalandı. Osmanlı Devletinin kazandığı son antlaşmadır.
* II. Viyana kuşatması (kutsal ittifak kuruldu).
* Şartlı olarak vezirliği getirilen ilk sadrazam Köprülü Mehmet Paşa’dır. İlk iş olarak İstanbul’daki ilmiye sınıfı arasındaki kavgalara son verdi. Görevlerini yerine getiremeyen asker ve memurların maaşlarını keserek hazineyi rahatlattı.
* Tarhuncu Ahmet Paşa ilk Osmanlı Bütçesini hazırladı. Has ve zeamet gelirlerinin doğrudan hazineye girmesini sağladı. Rüşveti engellenmeye çalıştı. Saray harcamalarını kısıtladı. Çıkarcılar tarafından öldürüldü.
* Köprülü Fazıl Ahmet Paşa ise devlet masraflarını kıstı. Orduyu yeniden düzenleyerek topçu sınıfını güçlendirdi.
* Yeniçerilerin maaşlarının zamanında ödenmemesi ve değeri düşü para ile ödenmesi sonucunda yeniçeriler isyan etti. Yeniçeriler sarayı basarak ekonominin bozulmasından sorumlu tuttukları devlet adamlarını Sultan Ahmet Meydanındaki çınar ağacına astılar (1656) bu olaya Vak’ay-ı vakvakiye denir. IV. Mehmet isyanı bastırdı.

6- II. SÜLEYMAN DÖNEMİ (1687–1691)
* Köprülü Fazıl Mustafa Paşa Sadrazam oldu. Maliyeyi düzeltti, orduyu güçlendirdi.

7- II. AHMET DÖNEMİ (1691–1695)

8- II. MUSTAFA DÖNEMİ (1696–1703)
* Osmanlı ile Avusturya, Venedik, Lehistan arasında Karlofça Antlaşması (1690) imzalandı. Osmanlı Devletinin ilk toprak kaybettiği antlaşmadır.
* Rusya ilk antlaşma İstanbul Antlaşması (1700) imzalandı. Rusya İstanbul’da elçi bulundurabilecek.

Not: XVII. Yüzyıl Islahat Hareketlerinin Genel özellikleri;
* Kişilere bağlı kalındığı için sürekli olmamıştır.
* Batıdaki gelişmeler dikkate alınmamıştır.
* Şiddet ve baskıya dayandığı için toplum tarafından benimsenmemiştir.
* İsyanların gerçek nedenleri üzerinde durulmadığı için yüzeysel kalmıştır.
* <FON

[kpssUZAKdur]

bu konulardan kaç soru geliyor.....yani sdece burda yukarıda anlay,tılanları kesdediyorum...kaç soru geliyor heryıl...bildigim kadarıyla 1 yada 2 ...yanlışmı biliyorum

[webkenan]

evet hocam 1 soru gelıyor yukarıda anlatılanlardan

[kpssUZAKdur]

çok az geliyor yaaa halbuki ben bu konulara okadar hakimimki anlatamam yani çok iyi biliyorum ama malsef 1soru geliyor yaa

[webkenan]

maalesef hocam ama öle bende girecegim için biliyorum

[elocan]

Teşekkürler Emeğiniz için

[greenasli]

kitaplarda ondan fazla yer vermiyolar bu konulara..

[webceren]

teşekkürler hocam

[basketbol]

çok sağolun