Çocuklarda aerobik dayanıklılık antrenmanı

[binali]

Reklam Alanı

ÇOCUKLARDA AEROBİK DAYANIKLILIK ANTRENMANI

Cemal POLAT


2.2 Çocuklarda Aerobik Dayanıklılık Antrenmanlarının Yapısal ön Koşullan
Antropometrik ölçümlerden uzunluk gelişiminin heredite'ye bağlı olduğu çevre ve yapılan ise eksojen faktörlerden daha çok etkilendiği anlaşılmaktadır. (5)
Eckert (1973) pelvisin genel yapısında oldukça fazla cinsiyet farklılıkları olduğunu ve koşu mekaniği açısından erkeklere biraz avantaj sağladığını belirtmektedir. (12)
Larson'e (1973) göre stres kemiklerin büyümesi için faydalıdır. Egzersiz kemiğin enine büyümesini etkiler, minerelizasyonunu ve dansitesini arttırır. (12)
Çocukların takvim yaşları ile biyolojik yaşları farkı olabilir. Bu nedenle antrenman düzenlemeleri yapılırken bu özellikler göz önüne alınmalıdır. (5)



şekil 35 dakikalık bir test koşusunda Erkek ve kız çocuklarına ait uzun süreli daya­nıklılık yeteneğinin gelişim çizgisi

Boy, vücut ağırlığı arasındaki oran optimal değere ne kadar yakınsa yapılacak işe ve vücut ağırlığının kg başına gerçekleşenin maksimal oksijen girişine ait değerler için bu ön koşullar o kadar iyidir. Böylelikle bu iki değerde optimal vücut ağırlığına bağlı olmaktadır. (5)
Demokratik Almanya'da 300.000 erkek çocuğun boy ve ağırlık oranlarıyla ilgili çalışma verilerinde boy/ağırlık arasındaki orana ait değerlerin çocuklarda daha büyük olduğu ortaya çıkmıştır. Bu değer ne kadar büyük olursa göreceli olarak hareketleri gerçekleştirmek için o kadar az kuvvet harcanması gerek­mektedir. (8)
Yukarıdaki şekil 7-17 yaş arasındaki erkek ve kız çocukların antrenmanla olu­şmuş dayanıklılık gelişimini değil "normal" dayanaklılık gelişimini göstermektedir. Sonuçlar Demokratik Almanya'da gerçekleştirilen dizi araştırmalarda elde edilmiştir. Veriler önemli ölçüde cinsiyete özgü olduğunu göstermektedir. Erkeklerde 7­1 O. yaşa kadar büyük bir dayanıklılık artışı gözlenmektedir. Daha sonra 4 YII süreyle dayanıklılık gelişimi duraksamaktadır. Bu don en geç okul çocuğu ve ilk ergenlik dönemine rastlamaktadır. Ergenlik dönemi ile birlikte dayanıklılık verimi 11. yaşa kadar sürekli bir gelişim gösterir ve zaten ondan sonra sona erme devresinde ulaşılmış olur. Bundan dolayı kızlarda özellikle erken okul çağı dönemi olmak üzere olgunlaşma nedeniyle dayanıklılıkta oransal olarak büyük artışlar saptanmaktadır. (8)

2.3 çocuklarda Aerobik Dayanıklılık Antrenmanlarının Koordinatif ön Koşullan
Dayanıklılık yeteneğinin koordinatif koşulları da vardır. Sportif dayanıklılık opti­mal düzeyde ekonomik ve efektif nitelikte olan hareket tekniği gerektirmektedir. Kürek ve yüzme gibi sporlarda yalnızca söz konusu tekniğin ekonomik uygulamasıyla % 7 ile 30 arasında başarı artışı sağlandığı bir çok yayımdan bilinmekte­dir. (9)
Bir hareket tekniğinde elde edilen beceri düzeyi, yönlendirme, ritimleştirme ve değişik durumlara uyum sağlama yeteneklerinin bir sonucudur. Bu yetenekler ise, hareketi öğrenmenin ve elde edilen hareket deneyimlerinin sonuçlarıdır. işte bu araştırmada da çocukların motorik öğrenme yeteneklerinin ne düzeyde olduğu sorusu ortaya çıkmaktadır. (9)
Çocuklar, erken okul çağı sonunda ve geç okul çağında, zor hareket dizilerini daha çabuk ve başarılı bir biçimde öğrenmek konusunda yetişkinler­den daha iyi koordinatif koşullara sahiptirler.
7 -8 ve 11-12 yaş dönemleri koordinatif becerilerin öğrenilmesi için uygun yaşlar­dır. Çocuk çok sayıda beceriyi bu yaşlarda öğrenebilir. Koordinatif fonksiyonların çocukta yer etmesi sonraki basamaklarda yüksek oranlardaki antrenman ve verim aşamaları geliştirmesine neden olur. (9)
Yönlendirici olarak koordinasyon doğuştan bir değer değildir. Sosyal çevrenin de
etkisiyle yapılan faaliyetlerle geliştirilebilir.
2.4 Çocuklarda Aerobik Dayanıklılık Antrenmanlarının
Affektif Koşullanmalar
Merkezi ve Periferik sinir sistemi çocuğun gelişimine paralel olarak gelişir ve özel­likle 10-12 yaşlarında pozitif ivme kazanarak iyice etkinleşir. Böylece özel spor branşları için gerekli bilgi, oluşur, vücudu etkin kullanma, motor öğrenme işlemi, noromuskuler koordinasyon, reaksiyon hızı ve hareket uyumu kolaylıkla sağlanabilir. Çocuk bu donemde maddi ve somut dünyayı tanımak için çaba sarf eder. 8-12 yaş grubu çocuklar uzun sure dikkatlerini toplayamazlar. Bu donem motorsal verimin gelişimi itibariyle hızlı bir dönemdir. Özellikle kızlardaki gelişim erkeklere göre daha hızlıdır. Bu donem karmaşık hareket becerilerinin öğrenildiği ideal yaş ve verim yaşı olarak adlandırılır. Araştırmalar bu donemin fiziksel parametrelerin en hızlı artış gösterdiği bir donem olduğunu ortaya koyar. (4)
3. ÇOCUKLARDA ANTRENMAN
UYGULAMALARINDAKİ HATALAR
a) Aşırı yüklenme, tek yönlülük, monotonluk, baskı, çocuğun isteklerine uygun
düşmemek gibi yanlış uygulanan antrenmanlar.
b) Büyük beklentiler, kısa surede yarışmalara katılmak ve kısa surede verim sağlamaya çalışmak gibi gerçeğe uygun olmayan hedefler.
c) Yanlış öğrenme temposu, öğrenme aşamalarındaki kontrollerin etkin olmaması, gelişim dikkate alınmadan daha iyi sporcuların tercih edilmesi ve yanlış cezalandırmalar gibi öğrenme prosedüründeki yanlışlıklar.
d)Verimliliğin birdenbire artmasının sportif olarak değerlendirilmesi. Oysa bu durum çok antrenman ya da az antrenman yapmak olarak değerlendirilmelidir.
e) Enerjinin belirli hareketlere yoğunlaştırılabilmesi iyin küçük yaşta branşlaşmanın gerekli görülmesi.
f) Çocukların yüklenmelere karşı uyum mekanizmalarının yeterince belirginleşmemiş olması.

4. ÇOCUKLARDA AEROBİK DAYANIKLILIK ANTRENMANLARI
KONUSUNDA ÖNERİLER
Çocuk antrenmanlarını büyüklere yönelik antrenmandan ayıran en önemli özellik
Şunlardır:
a) Aşama olarak değişen amaçlar vardır.
b) Gelişim ve olgunlaşma özelliklerine uygun uyum gösterme
c) Antrenman biliminin öngördüğü periyodlamadan ziyade okulun ve spor dışın­daki eğitimin gerektirdiği yöndeki periyotlara sahiptir (9)
Çocuklarda motorik yeteneklerin antrane edilebilirliklerini ayıklayabilmek için
aşağıdaki şartlar aranmalıdır. (Martin 1982)
a) Motorik temel yeteneklerin çocuk yaşlarda olgunluğa yönelik olarak nasıl
geliştiği
b) Hangi şartlarda antrene edilecekleri
c) Bu yaşlarda yüklenme kriterlerinin ne olabileceği ve onlardan ne kadar verim
bekleneceği (9)
Yukarıdaki tablo Martin tarafından hazırlanan gelişime özgü antrenman içeriğini göstermektedir. Bu tabloya göre temel dayanıklılık kız ve erkek çocuklarda 0-12 yaşlarında antre edilebilmektedir.
Çocuklarda dayanıklılık antrenmanının özelliklerini bilimsel anlayışla dikkate alan yok lonksiyorilu hareket özelliklerini içeren bir karakterde olmalıdır. Çocukların aerobik dayanıklılık özelliklerinin antrene edilebilirliği öncelikle devreye giren vücut fonksiyonlarının olgunluk durumuna bağlıdır.
Değişik spor dallan iyin her antrenman basamağında değişik zamana ihtiyaç vardır. Her spor türünde eğitim bölümlerinin yaş dağıtımı belirlemede o spor türünde en üst verime hangi yaşta erişildiği saptanarak başlanır. Buradan geriye gidilerek her eğitim bölümüne yaşların dağılımı yapılır. (Harre 1975, Martin 1980) (9).
Çocuklarda aerobik dayanıklılık antrenmanlarının içeriği genel dayanıklılık karakterindeki pedagojik formasyona uygun, kapsamı geniş, hacmi düşük, oyunsal nitelikli ve çok çeşitlilik prensibine uygun olmalıdır. Çocukların sosyal isteğine yanıt vermelidir. Kronolojik yaş ve biyolojik yaş göz önüne alınmalıdır. (4)
Anderson'a (1979) göre bir taraftan etkili, diğer yandan çocukların gelişimine
zarar vermeyecek bir antrenman için aşağıdaki faktörlere dikkat edilmelidir.
a) Yapılacak spor türüyle ilgili riskler ve şanslar ayıklanmalıdır.
b) Spor bilimlerindeki gelişmeler çocuk antrenmanlarına yansıtılmalıdır.
c) Ulusal ve uluslararası yarışmalardaki spor yapan çocukların gelişimine uydurulması konusuna çaba sarf edilmelidir.
d) Belli bir spor dalında üst düzeyde yetişmek isteyen çocuğun bu işe ayırdığı zaman nedeniyle kişiliğini geliştirmeyi önleyici
etkiler azaltılmalıdır. (9)
Çocuklara uygun bir dayanıklılık antrenmanı, yüklenmelere ait içeriklerin optimal bir şekilde belirlenmesini gerektirir. Bir çok araştırmada, nispeten geniş kapsamlı yüklenmelerin ve yeterli ölçüde bir yoğunluğun, bedensel başarı yeteneğinin arttırılması üzerinde gerçekten bir etkisi olduğu görülmüştür. (8)

<H3 MARGIN-LEFT: 1.4pt">KAYNAKÇA
1 Caner. Emin Ergen (1990) "C;ocuk ve Spor" bilim ve Spor sf. 212. 2. , Necati (1982) "C;ocuk ve Spor" Egzersiz Fizyolojisi sf.270.
3. Astrand, Per-Olof; Rodalh, Kaore "Body Dimensions and Muscular exercise" Text of work physiology sf. 401.
4. Diindar, Ugur (1994). Antrenman Teorisi sf. 151.
5. Ertat, Ahmet (1989) "Büyüme-Gelişmeye Sporun Etkileri" I. Spor Bilimleri Ulusal Sempozyumu sf. 299.
6. IImarinen, J; Viilimiiki (1984) Children and Sport sf. 7-8.
7. Malina, Robert M; Cloude Bouchard (1991) Growt Naturation and Physical Activity. sf. 208-215.
8. Muratlı, Sedat (1957). "C;ocuklarda Aerobik Dayanıklılığın Koşulları" Çocuk ve Spor.
9. Muratlı, Sedat (1988) Antrenman Bilgisi Yüksek Lisans ders notlan. İstanbul.
10. Ranck, G. Lawrence; (1973) "the effects of intensive training on the physiological development of the young athlete" A REVIEW OF THE RESEARCH LİTERATÜRE. sf. 1010107.
12. Zaichkowsky, Leonard, Thomas Martinek (1980) Growt and Development (The Child&amp;Physical Activity) sf. 26-28.
13. IOC Medical Comuslon (1990). "Children in Compettive Sports" Sports Medicine Manual. international Olympic Commitee. sf. 148-149.

[webceren]

teşekkürler.

butip çalışmalar görecelidir geçerliliği tartışılır teşekkür ederiz...