Eşit yarışa eşit ödül!

[binali]

Reklam Alanı

Ben pek çok şeye akıl erdiremiyorum. Buna da pek şaşırmıyorum. Aslında artık hiçbir şeye şaşıramıyorum desem daha yerinde olur. Neden bu ülkede hala kadın atletlere yarışmalarda erkek atletlere verilen daha az ödül layık görülüyor?

Bir izahı olmalı. Kadın atletler daha az koşmuyor... Koştukları mesafe farklı değil... Koştukları parkur da aynı... Mutlaka ödülleri belirleyen kimselerin bir açıklaması vardır. Aynı yarışta, aynı şartlarda, aynı mesafeyi koşan ve aynı sonucu elde eden iki atlete neden farklı ödül verilir? Veyahut birine verilir de, birine verilmez!

Bunun için yasa, tüzük gerektiğine inanmıyorum. Talimatnameler, yönetmelikler ve saire de mecburiyet olmamalı. Burada "iyi niyet" gerekli, onun da var olduğunu düşünüyorum. Pek çok müsabakada artık bu "ayıp" yaşanmıyor. Diğerlerinde de söz konusu "yanlışlık" muhtemeldir, "cinsiyet ayrımcılığından" ve "kadın düşmanlığından" kaynaklanmıyordur.

Belki "eski ve kötü bir alışkanlık", belki de "masum bir dikkatsizlik" söze konudur. Ama yine de, öyle olsa da, bunca zamandan sonra düzeltmek gerekir. Her türlü övgüyü hak eden atletizm ve atletler bütün ülkeye "eşitlik" için örnek olmalılar. Organizasyon komiteleri de öyle.

Ülkemizde yarı maraton ve maraton gibi branşlarda dağıtılan ödüller gençleri atletizme teşvik etmek için henüz yeterli değil. Hiçbir atletin geçimini bu ödüllere güvenerek sağlaması da mümkün değil. Çoğu kimse "o halde neden kadınlara verilen ödüller artırılsın" diye düşünebilir. Bunun çok haklı ve mantıklı birkaç nedeni var.

Türkiye'de -her şeye rağmen- aynı şartlarda çalışan erkek matematik öğretmeni ile kadın matematik öğretmeni aynı maaşı alır. Bu ülkenin erkek doktoru ile kadın doktoru da eşittir. O halde sporcular arasında da ayrımcılık olmamalıdır. O halde atletizmle uğraşan ve uğraşmak isteyen kadınlar da, "hor görüldüklerini" ve "dışlandıklarını" düşünmemelidirler. Bir kadın atlet start çizgisine yürürken, kalbinde onun, o pistte "ikinci sınıf" olduğu hissi olmamalıdır.

Hala belki birkaç kişinin umurundadır; Ülkemizde acilen kadın sporcuların sayısının artması lazım. Hatta kadın sporcularımızın başarısının artması çok önemli! Çünkü spor -özellikle atletizm- hem bireyselliği hem de takım ruhunu güçlendirir, pekiştirir. Özgüveni ve özgürlükçülüğü artırır. Hangi gün kadınlar daha üretken, daha dinamik ve daha güçlü olurlarsa, o gün hepimiz seviniriz.

Çünkü biz insanlarda da - atlarda olduğu gibi- şampiyonları şampiyon anneler yetiştirir. Veyahut tersidir. Anneler çocuklarına mücadeleci olmayı öğretmelidir. Gururu, disiplini, yorulmayı, şevki ve asla pes etmemeyi... Özetle sportif değerleri bilen annelerin artması için, kadınların spora daha çok yönlendirilmesi ve ödüllerle daha çok desteklenmesi gerekir. Bu satırları yazan kişi kadın sporcu ayrımına karşıdır!

KADIN KİMDİR? BAYAN ATLET NEDİR?

Çok sık duyduğumuz bir ifade var; "bayan sporcu"... Hemen her spor branşında "bayanlar ligi" vardır. Ne kadar garip ve ne kadar saçma bir nitelendirme... Sanki birileri var, başkalarını baymışlar! O nedenle onlara "bayanlar" deniliyor ve onlar için lig kurulmuş "bayanlar ligi" diye!

Her şey bir yana, Türkçeye aykırı bir tanımdan söz ediyoruz. Bir sporcu ya "erkek" olur ya "kadın" olur. Hiçbir spor türünde "baylar ligi" yok, hiçbir branşta "bay sporcu" yok. O halde "bayan sporcu" da olamaz.

"Bayan" ifadesi artık doğru ve yerinde kullanımı olmayan, kalmayan bir ifade! O nedenle sözlüklerin zombisi de diyebiliriz. "Bay" öleli çok oldu, ama "bayan" başkalaşıma uğradı ve varlığını yozlaşarak biçimde sürdürüyor. Çok yanlış!

Sözlüklere göre "bayan" kadınlar için kullanılan bir nezaket ifadesi. Ülkemizde var olan ve her geçen gün artan kadına nezaket böylece daha da büyüyor. İnanmayan sokaklara, tribünlere baksın, utansın!

Sanki "kadın" demekte bir mahsur varmış gibi... Galiba biraz "saygısızlık" yapmaktan kaçınır gibi... Hatta "dolaylı bir ifadeyi aktarmaktan "sakınır gibi... Böyle saçmalık olur mu?

Lisanımız güzel olmasına güzel de, onu kimin kimden koruyacağı meçhul! Zaten "bayan sporcular" nerede spor yaparlar "kapalı spor salonlarında"... Siz hiç "açık spor salonu" gördünüz mü? Acaba salonun tavanı mı kapalı? Yoksa sporcular mı geç kalmış, salon kapanmış?

Bazı aklı evveller acele bir soru icat edebilirler; "İyi de efendim, olmaz ki! Yapılmaz ki! Daha okulda okuyan çoluk çocuk için, yıldızlar, gençler kategorileri için ne diyeceğiz? Kadın mı diyeceğiz? Biz elaleme ne deriz?"

Sondan başa doğru gelelim; Gelişmiş toplumlarda bireyler adımlarını atarlarken kendilerine hesap verirler. Geri kalmış -nazikçe daha yavaş gelişen diyelim- toplumlarda kişiler çevredekilerin onlara ne diyeceğini düşünerek adım atarlar...

Devamla; Yahu onlara da "genç kızlar" dersiniz, olmaz mı? Herhalde "genç bayanlar" demekten daha doğru olur!

Doğru iş içini her işin doğru için lisanı düzgün kullanmak gerekir. Siz dilerseniz "şampiyon kadın atlet" yetiştirin, o kendisini "şampiyon bayan atlet" sandıktan sonra, bir sonuç elde edemezsiniz.

Her şeyden önce erkeğin eşiti kadındır ve kadın erkeğe eşittir! Bunu bilmek ve öğretmek gerekir. Kelimeler kültürün ve toplumun ses kodlarıdır. Türk toplumu için de, Türk spor hayatı için de, kodları doğru kullanmak herkes için bir tercih değil, "ödevdir".

Kıvanç Galip Över