Spor sakatlıklarında genel kavramlar.

[binali]

Reklam Alanı

Spor sakatlıklarında genel kavramlar.

Hemen her spor dalında, bireye yada çevresel koşullara bağlı olarak değişen oranlarda tehlikeli anlar vardır. Hukuki açıdan spor sırasında oluşan tüm kazalar spor yaralanmaları, sakatlanmalarıdır. Tıbbi olarak bunu, spor bağlı ve belli spor dalları için tipik olan yaralanmalar şeklinde düşünebiliriz.
Sporcu yetkinliğini spor yaşamı boyunca sürdürmek ister. Ancak, sakatlık gibi istenmeyen bir durumla karşılaşılabilir. Burada spor hekimi yada ilk yardımı yapacak kişinin doğru tanı, tam veya erken tedavi, daha sonraki rehabilitasyon ve sakatlıklardan korunmada fiziksel uygunluk prensipleri konusunda bilgisi önem kazanmaktadır. Acil girişimler bilinmeli, ayakta tedavi metotları öğrenilmeli ve daha ağır olguların klinikte tedavisi ile ilgili ana hatlar hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.
1. Travma
Vücut dokuları üzerine etkili olan, dış veya iç kökenli tek yada tekrarlayan, fiziksel olayların bozukluğu ile ortaya çıkmasına travma diyoruz. Travma sonucu dokudaki bozukluk işlev görmeyi engellesin veya engellemesin sakatlık olarak düşünülmektedir.
2. Sporda Fiziksel Uygunluk
Spora katılımda travmalara dönüşebilecek zorlanmalara karşı bireyin hazırlıklı olması (iç ve dış etkenlere karşı önlem alarak) sakatlanma riskini en aza indirilmesi için temel bir olgu niteliğindedir. Burada bireyin gittikçe şiddetlenen antrenmanlarla maçlarda karşılaşabileceği maksimum zorlanmalara uyum göstermesi söz konusudur.
Genel Fiziksel Uygunluk

Kondisyon olarak da nitelendirilen ve spor için gerekli fiziksel ve zihinsel öğelerdir. Bu, antrenman kuramı ve uygulamasında temel bir konudur. Gerek yüksek performansa ulaşmada, gerekse sakatlıkların önlenmesinde tartışmasız olarak önemi büyüktür.
Genel fiziksel uygunluk öğelerini (parametre) şu şekilde sıralamak mümkündür:
a- Kuvvet
b- Sürat
c- Dayanıklılık
d- Beceri
e- Dürtülenme
f- Esneklik
g- Vücut Tipi
h- Eklem Sağlamlığı
i- Ve Diğerleri
Özet olarak, sporda genel fiziksel uygunluğu, performans antrenmanları için gerekli temel öğeler şeklinde düşünürken, bu çalışmalar yada çalışma koşullarındaki zorlanmalarda sakatlık durumunun ortaya çıkmaması için sahip olunması gereken nitelikler olarak da ele alınabilir.
3. Çevresel Koşullar
Sporla ilgili olarak çevresel koşullardaki ( ısı, yağış, irtifa vs.) değişimlere uyum sağlamadaki noksanlıklar nedeniyle sakatlıklar oluşabilir.
4. Bireysel Etkenler
Daha önce değinilen fiziksel uygunluğun dışında, anatomik ve psikolojik değişiklikler de bireysel etkenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlar:
a- Ayak ve Bacak Anomalileri
b- Omurga Anomalileri
c- Riske Atılma
d- Düşkünlük Durumları
e- Olgunluk
f- Güvenlik Önlemleri
5. Sakatlanma Etiyolojisi
Sakatlanma, dinamik ve koordine hareket akımının herhangi bir şekilde kesilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Sporcunun kişiliği ve dürtülenmesi, diğer bireysel ve çevresel koşullarında etkisiyle, fiziksel uygunluğun sınırlarını aşacak bir şekilde zorlanmayla ve belirli bir olasılıkla travmaya bağlı olarak sakatlanmayla karşılaşıyoruz.
Kas gücü (özellikle maksimum olduğunda) vücut kütlesinin ve parçalarının branşa uygun olarak hızlanmasını sağlar. Hareket durumundaki bu kütlenin veya parçalarının, zemin araç, rakip gibi hareketli ya da hareketsiz bir kütle ile duraksaması ve onun ardından refleks yolla bir yön değiştirme yapması (kaçış, kayma gibi) yaralanmaya neden olur. Burada etkili olan kuvvet, hareketi sağlayan organın bağ dokusunda biten
6. Sakatlanan Sporcuya Yaklaşım
Sporcunun normal antrenmanları ve yarışma aktiviteleri ile ilgili bilgilere sahip olmanın spor sakatlıklarının etiyolojisinin aydınlatılmasındaki yararı büyüktür. Bir sakatlığın aydınlanmasında sporcunun aktivitesi ilgili olan ve göz önünde bulundurulması gerek üç devre vardır:
a- Sakatlanma öncesindeki aktivitesi, bunun yanı sıra psikolojik durumu ( saldırganlık, korku gibi heyecansal belirtiler), diğer sporcularla ilişkileri, sakatlanmaya dönük olup olmadığı, sakatlanmadan önce korunma için önlem alınıp alınmadığı, daha önce sakatlık geçirip geçirmediği detaylı olarak araştırılmalıdır.
b- Sakatlanma anı ile ilgili bilgiler toplanır. Ekstermiteler ve vücudun posizyonu diğer oyuncular yada alet, zemin gibi nesnelerin sakatlık yeri ile ilişkisi, ilk anda hissettiği duygu, acı, ağrının niteliği oyunun devam etmesine izin veren durumlarda hissettikleri sorulmalıdır. Yırtılma, kopma hissi, yada tamamen hissizlik duyulması araştırılır.
c- Ağrı bir belirtidir ve tehlikeyi uyarıcı rol oynar. Hareketin kısıtlanması ile çok yakından ilgilidir. Subjektif olduğundan dışarıdan değerlendirilmesi oldukça güç olur. Ancak sporcu için, ciddiyetine ve hareket sınırlılığı ile birlikteliğine göre “iyi değil” dedirtip oyunu devam ettiremeyeceği gibi, “yalnızca ağrı” düşüncesiyle tehlike olmadığı izlenimi verebilir. Bunun şiddeti, dağılımı, hareketlerle ilgisi oyuna katılmaya engel olup olmaması incelenmelidir.
Unutulmamalıdır ki, uygun bir tedavinin ancak detaylı bir etiyolojik bakı ve tanıya bağlı olduğu kesindir.olarak başarılı olabilecektir.
7. Antrenmanlara Katılmama Süresi
Performans yönünden en önemli sorun sakatlık nedeniyle egzersizlerden uzak kalmaktır . Bu nedenle rehabilitasyon büyük değer taşır. Spor sakatlıklarında bu sürenin 1- 4 hafta arası olduğu görülmemektedir. Spor branşına ve sakatlığın niteliğine göre nadiren birkaç ayı geçen durumlara rastlanır.
SAKATLANMA TİPLERİ
1. KAS SAKATLIKLARI
Vücut hareketleri yada kuvvet oluşumundan sorunlu fonksiyonel birimler, iskelet kası, kemiğe bağlantıyı sağlayan tendonlar ve kemiktir. Kaslar yetişkin bir erkekte toplam vücut ağırlığının %60’ını kadınlarda ise bunun biraz daha düşük oranlarda değerlerini kapsar. Sporda bu kas kitlesinin mutlaka aktivitenin içine girdiği düşünülürse kaslara ait sakatlıklara daha sık rastlanabileceği anlaşılabilir.
İskelet Kası Üzerinde Travmanın Etkileri: İç yada dış kaynaklı travma sonucu görülen kas yaralanmaları fibril, konnektif doku yada damar yapılarında hasara neden olur. Tam kopma diyebileceğimiz yapısal bütünlüğün, devamlılığının ortadan kalktığı durumlar çok nadir görülür. Kasın çekme, zorlanma ve kopma gibi durumları ancak belirli sayıda fibrilin hasar gördüğü olgulardır. Damar ve konnektif dokunun bulunduğu yerde kopma olayı, iç kanama (hematom) oluşumuna neden olur.
Kas Sakatlanmasının Sınıflandırılması:
a- Çekme (Birinci Derece Zorlanma): İyileşmesi tam olan zedelenmedir.
b- Sınırlı Kopma (İkinci Derece Zorlanma): Fibril ve liflerin bir bölümünün anatomik olarak bütünlüğünün bozulması ve bir miktar fonksiyon yitiminin olması.
c- Tam Kopma (Üçüncü Derecede Zorlanma): Önceden Kasılamaya hazır olmayan kasların ani olarak olayın içine girmesi (postürel yanlışlık), kas kasılma süratinin yapılan işin süratinden fazla olması, pasif olarak gerilen kasa karşı kuvvetle kasılan zıt yönlü (antagonist) kasın gevşemefazından çok büyük bir sürtünme direnci doğurması ve teknik eksikliklerin kas sakatlanmalarından sorumlu olduğu savunulan görüşler arasındadır.
Aşağıda 1. ve 2. derece zorlanmalardaki bulgular gösterilmektedir;

>
medium none; medium none; MARGIN-LEFT: -3.6pt; medium none; BORDER-RIGHT: medium none" =MsoTableElegant border=1

HEIGHT: 13.35pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; black 2.25pt double; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Zorlanma Şiddeti
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 135pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; black 2.25pt double; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=180 colSpan=3>
1. Derece Zorlanma (Çekme)
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 144pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; black 2.25pt double; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=192 colSpan=3>
2. Derece Zorlanma (Sınırlı Kopma)
HEIGHT: 13.35pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Bulgular
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
2.Gün
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
5. Gün
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
8. Gün
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
2. Gün
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
5. Gün
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
8. Gün
HEIGHT: 13.35pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Şişme
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
++
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
+
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
--
HEIGHT: 16.85pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Hematom ve Deride Renk Değişikliği
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
--
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
+ -
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
++
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 16.85pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
+
HEIGHT: 13.35pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Hareket
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
Ağrılı
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
Ağrısız
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
Ağrısız
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
Ağrılı
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
Ağrılı
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
Ağrılı
HEIGHT: 13.35pt">
black 1pt solid; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Duyarlılık
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
+
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
+
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
-
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
+
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
++
black 1pt solid; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
+
HEIGHT: 13.35pt">
black 2.25pt double; black 2.25pt double; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 171pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=228>
Kas Testleri
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
+
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
-
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 45pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=60>
-
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 54pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=72>
+
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 49.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 1pt solid; 0cm" width=66>
+
black 2.25pt double; medium none; 0cm; 5.4pt; WIDTH: 40.5pt; 5.4pt; HEIGHT: 13.35pt; medium none; BORDER-RIGHT: black 2.25pt double; 0cm" width=54>
+
3. Derecede Zorlanmalarda belirtiler ise çok daha kesin ve şiddetlidir. Bazen olayın üzerine sporcu yere düşebilir. Taşınması gerekebilir.
Tedavi Prensipleri:
Tedavide ilk amaç bu hematomun oluşumunu engellemektir.
Kas Sakatlıklarında İlk Yardım:
Sakatlanmanın ardından mümkün olduğunca çabuk şekilde girişimde bulunulması gerekmektedir. Kanamayı artıracağı, doku hasarını ciddileştireceği için masaj uygulanmamalıdır.
· Kompresyon Bandajı: Kanamanın yol açacağı hematomun oluşumunu engellemek için dolaşımı tamamen aksatmadan yapılır.
· Soğuk Uygulaması: Refleks yolla zedeli bölgede kan akımını azaltmak, hematom oluşumunu engellemek, ayrıca ağrıyı azaltıcı etkisinden yararlanmak amacıyla uygulanır. Bir torba içine buz veya soğuk su konduktan sonra kompresyon bandajının üzerinden uygulama yapılır.
· Sakatlanan ekstermitenin dinlendirilmesi: Zedelenen kasın çalışmasına izin verilmemelidir.
· Ağrı kesiciler: Sakatlanmanın ardından zedeli kasta istenmeyen bir kontraksiyon (kasılma) oluşur. Bu nedenle ağrı şiddetlenir. Genel analjeziklerin verilmesi sporcuyu rahatlatacak, kasılmanın önüne geçecektir.
Bu ilk yardım şeması sakatlanmayı takiben ilk 24-48 saat içinde uygulanacak tedaviyi içermektedir.
2. EKLEM SAKATLIKLARI
Yüksek performans elde etmek ve yarışmalara hazırlanmak için antrenmanlar kas ve tendonlar kadar eklemleri de sakatlık riski ile karşı karşıya bırakmaktadır.Anatomik olarak bir eklem iki bitişik kemiğin hareketli olsun ya da olmasın bitişme noktası olarak tanımlanmaktadır. Oynar, yarı oynar ve oynamaz eklemler olarak üç tipte görülürler.
Eklemin Sakatlanması:
Kapsül, kıkırdak ve kemik yapı bir çok şekilde travma sonucunda sakatlanabilir. Beklenmedik aşırı bir yük eklemin koruyucu mekanizmasının hazırlanmasına fırsat vermeden zedelenme ortaya çıkabilir.
Sakatlık Tipleri:
· Kırık: Eklem içi bu tip kırıklar genelde eklemin kıkırdak yüzünü de etkiler
· Çıkık – Kırık : Bazı durumlarda eklemi oluşturan parçalardan birisi konumundan çıkar yada eklem içinde kırıklar oluşabilir.
Bu gibi durumlarda, ilk müdahalede soğuk uygulaması, kompresyon bandajı, antienflamutuar ilaçlar, dinlenme ve gerektiğinde alçılı immobilizasyon yapılır. 48 saat sonra kontras banyolar, egzersizler tedaviye eklenir.
3. Kemik Sakatlıkları
Kas, tendon ve eklem sakatlıklarının yanında kemiklere ilişkin sakatlıklar daha az sıklıkta görülürler. Patolojik ve kopma kırıklarının dışında genellikle direk travma sonucu ortaya çıkmaktadır.
Kırıklar: Canlı konnektif dokunun iki veya daha fazla parçaya ayrılması ile oluşur. Kızarıklık, ısı artışı, kırık bölgesinde oluşan kanama ile şişlik belirtisi gibi bulgular verir.
Kırıkların Tedavisi:
İlk yardım konusu en önemli olan girişimdir. Kırık uçların hareket etmeyecek şekilde sabitleştirilmesi yapılıncaya kadar atelleme yapılması gerekir. Sahada oluşan açık yaralanmalarda enfeksiyon riski nedeniyle mutlaka gazlı bez ile yara kapatılmalıdır.
3. AYAK BURKULMASI
Tanımı: Ayaktaki bir veya daha fazla bağın aşırı şekilde gerilmesidir. İki veya daha fazla bağı kapsayan burkulmalar, tek bir bağdan oluşan burkulmalardan daha fazla yetersizliğe neden olurlar. Bağlar aşırı gerildiklerinde gerginlikleri yoğunlaşır ve dolayısıyla ya kendi içinden yada kemiğe bağlandığı noktada, daha zayıf oldukları yerden koparlar.
Burkulmalar 3 derecede sınıflandırılır;
· Hafif (1. derece)- Bazı bağ liflerinde yırtılma vardır. Herhangi bir fonksiyon kaybı yoktur.
· Orta (2. derece)- Bağın bir parçası yırtılmıştır. Biraz fonksiyon kaybı vardır.
· Ağır (3. derece)- Bağın tamamen yırtılması veya tamamen kemikten kopmasıdır. Tam fonksiyon kaybı vardır. Ciddi burkulmalar cerrahi müdahele gerektirebilir.
Belirtileri:
· Sakatlık sırasında oluşan şiddetli ağrı,
· Ayak ekleminin içinde “patırtı” sesi,
· Sakatlık bölgesinde hassasiyet
· Ayakta şişme,
· Sakatlıktan bir süre sonra oluşan kızarıklık,
İlk Müdahele:
· Dinlenme,
· Buz,
· Kompresyon,
· Elevasyon,
Her gün 3-4 kez, 20 dakika süreyle buz masajı uygulayınız. Buz tedavileri arasında sakat olan bölgeyi elastik bandajla sarınız. Sakatlıktan 72 saat sonra kendinizi daha iyi hissediyorsanız sıcak su tedavisi uygulayınız. 72 saat sonra, şişliği indirmek için yavaşça ve sık aralıklarla yapılan masaj rahatlık sağlayacaktır. Eğer rahatsızlık ileri safhadaysa doktorunuza görününüz. Gerektiği taktirde alçıya alınmalıdır.
4. DİZ KIKIRDAK (MENİSKÜS) SAKATLIKLARI
Tanımı: Alt bacak kemiği tıbianın üst kısmında, dizde olan kıkırdak sakatlanmasıdır. Diz kıkırdak sakatlıkları, genelde dizdeki bağların sakatlanmaları ile beraber görülür. Bu sakatlık bazen belirsiz bir şekilde teşhis edilir ve normal tedavilere cevap vermez.
Belirtileri:
· Özellikler üzerine ağırlık bindirildiğinde dizde oluşan ağrı ve hassasiyet,
· Diz ekleminin kilitlenmesi,
· Dizin kendiliğinden bükülmesi,
· Dizde su toplanması
İlk Müdahele:
· Dinlenme,
· Buz,
· Kompresyon,
· Elevasyon,
Tedavinin devamı için,
· Şok ihtimaline karşı sakatlanma esnasında sporcuyu battaniyeye sarılı tutunuz,
· Mümkünse dizi oynatmadan giysileri kesiniz,
· Doktora veya acil tedaviye götürmeden önce, kalça, diz ve ayak bileğini stabilize ediniz.Yrd.Doç.Dr. Ö.Alpaslan GENÇAY