Antrenörün Yeri

[binali]

Reklam Alanı

Antrenörün Yeri

Sosyolojik açıdan bakıldığında insan gelişimindeki en önemli etkenlerden biri bilindiği gibi çevre ve çevredeki diğer bireylerdir. İlişki düzeyine bakıldığında aile, arkadaşlar, öğretmen ve antrenörler kişileri etkileyen önemli unsurlardır. Özellikle çocuklar için antrenörlerin önemi ve hayatlarındaki belirleyicilik rolü diğerlerinden farklıdır (hiçbir çocuk, aile ve öğretmenlerini kendisi belirleyemez, arkadaşlarını kendisi seçer ama sosyal statüleri eşit olduğu için etki farklıdır). Çocuk seçtiği ve sevdiği şeyi yaparken en önemli figür hem bedensel hem de sosyal bakımdan kendisine yol gösteren antrenörüdür.


Gençlere antrenörlük yapan kişi bir çok rolü bir arada üstlenmek durumundadır. Bunların en belirginleri, gereğinde beceriyi geliştiren bir öğretmen olabilmek, gereğinde dinlemesini bilen ve öneride bulunan bir dost olmak, sporcunun anne ve babasının olmadığı veya onlara ulaşılamayan durumlarda ebeveyn gibi davranabilmek, ilkyardım gerektiren acil durumlarda ne yapacaklarını öğreten bir tıbbi danışman rolünü üstlenmek, kimi zaman davranışları düzelten veya ödüllendiren otoriter bir rolde, kimi zamansa her şeyin kötü gittiği bir anda cesaret veren, destekleyen bir amigo olabilmektir. Sporcunun yaşı ve gelişim seviyesi antrenörün bu rolleri ne zaman ve ne sıklıkla değiştireceğinin anahtarıdır. Öyle ki antrenörler dakikadan dakikaya farklı tutum sergilemek zorunda kalabilirler.


Genç sporculara basketbol oynamayı öğretirken ilkönce onları eğlendirmeyi, ardından geliştirmeyi ve en sonunda da kazanmayı hedeflemeliyiz.


ÖĞRETMEN OLARAK ANTRENÖR


İnsanlara bir şeyler öğretmek, öğretene onları gütme, azarlama, küçük görme, hakaret etme yada bazen tartaklama hakkını verir mi? Annemizin, babamızın, öğretmenlerimizin ve antrenörlerimizin öğretme davranış ve tutumlarını düşündüğümüzde zihnimizde ne tür anılar canlanır? Söyle bir düşünelim: Öğrenirken bize nasıl davranılmasını isterdik? Seçme özgürlüğümüz olsaydı öğrenmek için aynı insanları mı seçerdik? Öğrenmede bize uygulananları hak ettiğimizi düşünüyor muyuz? Bir kere daha düşünelim: Öğrenme ortamında kendi beynimizin üreticiliğini ne kadar kullanma fırsatı bulabildik? O çok severek gittiğimiz okul ve antrenmanlardan, gittiğimize değen kaç ders hatırlıyoruz? En çok hoşlandığınız öğrenme biçimini, çok sevdiğiniz öğretmen ya da antrenörümüzü hatırlıyor muyuz? Peki onları ya da o yöntemlerini niçin sevdiğimizi hiç düşündük mü?


Antrenörün tüm sorumlulukları önemli olsa da hiçbirisi iyi bir öğretmen olmak kadar önemli olamaz. Üstlendiği diğer rollerde ne kadar başarılı olursa olsun, bu antrenörün kötü öğretmenlik yaparak verdiği zararı gidermez. Öyleyse iyi bir öğretmenin nitelikleri nasıl olmalıdır?


İyi öğretmenler ne öğretmek istediklerini bilen ve takımdaki oyuncuların değişik beceri ve yeteneklerine uygun bir içerik saptayan kişilerdir. Günlük antrenman programından, maç stratejisine kadar bütün bir sezonu iyi planlayan, iyi organize olan iyi öğretmendir. Yavaş öğrenen, yeteneği az olan sporcusunun da gelişimini izleyen kişi iyi öğretmendir. Özetlemek gerekirse iyi bir öğretmen sporcularını seven, öğrettiği spor branşından zevk alan, antrenman ve maçları mutluluk veren deneyimler olarak duyumsayan kişidir.


ARKADAŞ OLARAK ANTRENÖR


Çocukların spor yapmak için birçok nedeni var ama bunların içinde en sık belirttikleri, arkadaşlarla olmak ve yeni arkadaşlar edinmektir.Çoğunlukla hiç arkadaşı olmayan bir çocuk için antrenörün rolü ona arkadaş olmaktır. Arkadaşsız bir çocuğa arkadaş olmak genellikle inisiyatif ve çaba gerektirir. Çünkü bu tip çocuklar diğerleri ile zor uyum sağlayan kişilik yapısına sahip çocuklardır. Takımdaki diğer çocuklar için bu çocuğa gösterilen ilgi ve şefkat uyarıcı ve yönlendirici etki yapar. Ne kadar çaba harcanması gerekirse gereksin, antrenör takımdaki herkese kendisini o takımın bir parçası gibi hissettirmekle sorumludur.


Arkadaş olan antrenör çocukların katılımı konusunda istekli görünmelidir. İyi arkadaş, iltifatlar ve olumlu davranışlarla ödüllendirir ve motive eder. Sürekli hataların üzerinde durmak yerine, çocuğa spor yaptığı için kendisini iyi hissetmesini sağlayan antrenör iyi arkadaştır.


EBEVEYN OLARAK ANTRENÖR


Sporcular sorunlu veya parçalanmış ailelere sahip olabilirler. Bu durumda antrenör ister istemez ebeveyn rolü üstlenmek zorundadır. Mutlu bir aile ortamına sahip bazı çocuklar bile, kimi zaman koçun yol göstericiliğine ihtiyaç duyabilirler.


Koç öncelikle çocuğun problemlerini dinlemelidir. Çocuk sorununa çözüm bulmak için antrenöre geldiğinde, ebeveyni yargılar bir tavır içinde olunmamalıdır. Ailesiyle çocuk arasındaki problemler genellikle çocuğun istek ve sorumlulukları konusundaki yanlış anlaşmalardan kaynaklanmaktadır. Bunlar tartışarak, ikna edici bir tavırla ve uzlaşımcı bir yaklaşımla çözülebilir. Eğer ailenin çocuğa fiziksel veya zihinsel tacizi söz konusu ise bu sorunu çözmek için profesyonel kişilere başvurulmalıdır.


SPORCU SAĞLIĞI VE ANTRENÖR


Tıbbi konular bu konuda uzmanlaşmış doktor veya uzman kişilerce teşhis ve tedavi edilmelidir. Bununla beraber sakatlık anında olaya en yakın kişi olarak antrenör ilkyardımda bulunmak zorunda kalacaktır. Bazı durumlarda sakatlığın derecesini teşhis etmek ve sporcunun antrenmana veya maça devam etmesi konusunda karar vermek antrenöre düşebilir. En doğrusu bu kararları konunun uzmanına bırakmaktır. Sakatlık durumunda yetkili kişilerin önerilerine kulak verilmelidir. Sporcu ve ebeveynlerin bu konularda doğru kişilere yönlendirilmesi antrenörün sorumlulukları arasındadır. Sporcuların, performanslarını olumsuz yönde etkileyecek ağrı, sancı ve sakatlıkları antrenörlerine doğru olarak aktarılması için cesaretlendirilmesi gerekmektedir. Antrenör, kısa vadeli düşünmek yerine sporcunun tüm spor yaşamı boyunca en sağlıklı şekilde spora devam etmesini sağlamakla ve her şeyden önce onun sağlığını korumakla görevlidir.


DİSİPLİN VE ANTRENÖR


Disiplinin temeli insanın kendisine ve çevresine olan saygısıdır. Antrenörler genç yaşta spor yapmanın sporcuya olan en büyük katkısının ahlaki ve davranışsal gelişme olduğunu bilmelidir. Yine de bazı sporcu ve antrenörlerin toplumca kabul edilemez veya hoş görülemez şekilde hareket ettiklerine de çokça rastlanılmıştır. Antrenör disiplini yerleştirmek için ilk adım olan davranışları belirleyecek kuralları koymadan önce oyuncular üzerinde sevgi ve saygının hakim olduğu bir ortam yaratmalıdır. Böylece oyuncu kuralların getirdiği yaptırımlardan çok antrenörü ile arasında olan saygı ve sevgi bağının psikolojik olarak getirdiği baskı ile eğitilmelidir. İnsan doğasının kurallara kaşı olan tutumu (başkaldırı) göz ardı edilmemelidir. Ayrıca grup psikolojisinin (birey tek başına yapamayacağı şeyleri grup halinde çok rahatlıkla yapabilir) de kurallar hazırlanırken göz önünde olması gerekir.


Kurallar konulduğu zaman dikkat edilecek bir nokta da kuralların açıkça bireyler tarafından anlaşılmasının sağlanmasıdır. Uygulamada tüm sporculara eşit davranılmalıdır. Doğru davranışlar ödüllendirilmeli, istenmeyen davranışlar derhal düzeltilmelidir.


ANTRENÖR BAZEN BİR AMİGO ROLÜNDEDİR


Oyuncular bazı becerileri kazanmak yolunda zihinsel ve fiziksel bir çok hata yaparlar. Hatalara karşı toleranslı olunmalı, en ufak bir gelişmede takdir tebrik etmekten ve alkışlamaktan kaçınılmamalıdır. Özellikle gençler samimiyetle yapılan tezahürattan olumlu yönde etkilenirler. Buna karşın antrenörün beklentilerinin kendi yapabileceklerinin üzerinde olduğunu düşündüklerinde eleştiriye karşı tahammülsüzdürler. Sporcu iyi tanımalı, ondan beklentilerin sınırlarını onu umutsuzluğa ve başarısızlığa sürükleyecek şekilde değil, başarıya yönlendirecek şekilde çizilmelidir. Rekabete açık ve başarıya ulaşan bir yol seçtiyseniz, pozitif bir antrenörsünüz. Pozitif antrenörler yanlışların üzerinde fazlaca duran, aşırı beklentiler içinde olan meslektaşlarına göre daha az disiplin problemleri yaşarlar. Çocukların kendine güvenini sağlamak için en iyi yol pozitif bir antrenör olmaktır.
Taylan Yerlikaya tarafından yazılmıştır.