Diz Burkulması

[webmaster]

Reklam Alanı

DİZ BURKULMASI = o ns = />

Tanımı : Diz eklemindeki bir veya daha fazla bağların aşırı şekilde gerilmesidir. İki veya daha fazla bağı kapsayan burkulmalar tek bir bağdan oluşan burkulmalardan daha fazla hareketsizliğe neden olurlar. Bağlar aşırı gerildiklerinde gerginlikleri yoğunlaşır. Dolayısıyla ya kendi içinden yada kemiğe bağlandığı noktalarda , daha zayıf olduğu yerden koparlar. Eğer bağ , kemiğe bağlandığı yerden koparken bir kemik parçasını da beraber kopartırsa , buna “avulsiyon kırığı” denir.
Burkulmalar 3 çeşittir :
<UL MARGIN-TOP: 0cm" =disc>
=Msonormal MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%; TEXT-ALIGN: justify; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1">Hafif (1. derece ) : bazı bağ liflerinde yırtılma vardır. Herhangi bir fonksiyon kaybı yoktur.
=Msonormal MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%; TEXT-ALIGN: justify; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1">Orta (2. derece ) : Bağın bir parçası yırtılmıştır. Biraz fonksiyon kaybı vardır.
=Msonormal MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%; TEXT-ALIGN: justify; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1">Ağır (3. derece ) : Bağın tamamen yırtılması veya tamamen kemikten kopmasıdır. Tam fonksiyon kaybı vardır. Ağır burkulmalar cerrahi gerektirebilir.[/list] MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">BELİRTİ VE BULGULAR

- Sakatlık sırasında şiddetli ağrı
- Dizin içinde “patırtı” sesi veya yırtılma hissi
- Zayıflayan diz ekleminin kendiliğinden bükülmesi
- Diz çevresinde şişme ( efüzyon )
- Sakatlıktan biraz sonra oluşan kontüzyon
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">NEDENLERİ

Bir bağa yapılan stres sonucu , dizin geçişi olarak normal yerinden çıkması veya eklemin açılması. Burkulmalar sık olarak atletlerde , yürüyüşçülerde , uzun ve yüksek atlamacılarda ve kayak gibi sporcularda görülür.
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">SAKATLIK RİSKİNİN ARTMASI

- Atlama,koşma ve temas sporları
- Daha önceden olmuş diz sakatlığı
- Obesite
- Zayıf derece kas gücü ve kondisyon
- Spor araç ve malzemelerinden yeteri kadar korunmama

MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">TEDAVİ YÖNTEMİ

İlk yardım: Hedef yırtılan bağlara daha fazla zararı önlemektir. R. I. C. E . (Rest: dinlenme, Ice: Buz, C: Kompresyon ve E: Elavasyon (yükseltme) protokolüne uyunuz.
<H2 MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 200%">TEDAVİNİN DEVAMI
Burkulan dizi stabilize etmek için doktor , ayak bileğinden kasıklara kadar bir splint uygulanır. Eğer doktor alçıya almaz ve bandajlamazsa ;
A) Her gün 3-4 kez 20 dk süreyle buz masajı uygulatınız. Bir plastik torbaya sarınız ve sakatlanan bölgenin üzerine koyunuz.
B) Sakatlanan dizi elastik bir bandajla sarınız.
C) Sakatlıktan 72 saat sonra eğer daha iyi hissediyorsanız , buz yerine ısı tedavisi uygulayınız. Sakatlık bölgesine , sıcaklık lambası , sıcak suya batırılmış havlu , sıcak duş veya ısı veren kremler kullanabilirsiniz.
D) Eğer mümkünse girdap banyosu uygulayınız.
İLAÇ: Doktorunuz ;
Hafif ağrılar için aspirin , asetaminofen ve ibubrofen içeren haplar ve ovularak uygulanan yağ veya kremler verilebilir.
AKTİVİTE
Doktorunuzun onayından sonra normal aktivitelerinize yavaşça başlayınız .
REHABİLİTASYON
- Açıya veya destekleyici bandajlara ihtiyacınız olmadığında , günlük rehabilitasyon egzersizlerine başlayabilirsiniz.
- Egzersizlerden önce ve sonra buz masajını uygulayınız kalıplaşmış bir buz parça ile sakatlığın oluştuğu bölgede 15 cm kadar bir alana dairemsi hareketlerle ovalayınız.
- Rehabilitasyon bölümünde diz egzersizlerine bakınız.
DİZ BURSİTİ
Tanım ı: Dizdeki bursa’nın enflamasyonudur. Bursit hafif enflamasyondan , çok ağrı yapan abseye kadar değişik boyutlarda olabilir. Dizde birçok bursa mevcuttur .
BELİRTİ VE BULGULAR
- Özellikle hareket ettirildiğinde dizde oluşan ağrılar
- Hassasiyet
- Şişlik
- Bazen etkilenen bursa bölgesinin üzerinde kızarıklık
- Artrit
- Diz hareketlerinin kısıtlanması
NEDENLERİ:
- Diz sakatlıkları özellikle bükülmüş diz üzerine düşme
- Dizde oluşan akut veya enfeksiyon
- Eklem iltihabı (artrit)
- Gut
- Belirsiz (sık sık)
SAKATLIK RİSKİNİN ARTMASI
- Herhangi bir eklemde bursit geçmişi olması
- Soğuk havaya maruz kalma
- Sakatlığa neden olabilecek yetersiz kas kondisyonu ve antremanlardan önce yetersiz ısınma
- Koruyucu malzemelerin kullanılmaması
TEDAVİ YÖNTEMİ
İlk yardım: Bu durum yavaşça olduğundan herhangi bir ilk yardım durumu yoktur.
- Sık aralıklar ile buz tedavisi uygulayınız. Kalıplaşmış bir buz parçası ile sakatlığın olduğu bölgede 15 cm kadar bir alanı dairemsi hareketlerle ovalayınız. Buz tedavisini günde 3-4 defa 15’er dk süreyle uygulayınız. Bu uygulamayı antremanlardan ve müsabakalardan 10 dk. Önce uygulayınız.
- İlk 72 saatten sonra iyi hissediyorsanız , ısı tedavisi uygulayınız. Sıcak suya bastırılmış havlu , sıcak duş , ısı petleri veya ısı veren kremler
- Mümkünse girdap banyosu yapınız
- Eğer ihtiyaç görülüyorsa dize yüklenmemek için koltuk değnekleri kullanımı
- Şişliği indirmek ve sıvı birikimini önlemek için yastık kullanarak yada yastığın iki ucunu kaldırarak dizinizi kalp seviyesinin üzerinde tutunuz
İLAÇ
- Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar
- Bursa’ da enfeksiyon oluşmuşsa antibiyotikler
- Güçlü ağrı kesiciler veya hafifi ağrılar için aspirin
- Ultrasyon ile uygulanan steroid kremler (fonoforez) verebilir
AKTİVİTE
Sakatlanan dizi mümkün olduğunca dinlendiriniz. Normal aktivitenize dönmek zorunda iseniz , ağrı daha tolere edilecek seviyeye gelinceye kadar koltuk değnekleri kullanınız. Normal diz hareketlerine , mümkün olan en kısa zaman da başlayınız
REHABİLİTASYON
Rehabilitasyon döneminde diz egzersizleri kısmına bakınız.
DİZ KIKIRDAK (MENİKÜS) SAKATLIĞI
Tanımı: Alt bacak kemiği tibianın üst kısmında , dizde olan kıkırdak sakatlanmasıdır diz kıkırdak sakatlanması , genelde diz bağların sakatlanmaları ile görülür. Bu sakatlık bazen belirsiz bir şekilde teşhis edilir ve normal tedavilere cevap vermezler.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Özellikle üzerine ağırlık bindirildiğinde dizde oluşan ağrı ve hassasiyet
- Diz ekleminin kitlenmesi
- Dizin kendiliğinden bükülmesi
- Dizde su toplaması (effusion)
NEDENLERİ
-Sakatlanan bir dizin uzun süre kullanılması
- Dizin dönmesi veya şiddetli kas kasılmalarıyla oluşan sakatlık
- Aşırı şekilde bükülmüş dizlerin üzerine düşme veya atlama
SAKATLIK RİSKİNİN ARTMASI
-Özellikle temas gerektiren kompetitif sporlar
- Obesite
- Yetersiz beslenme
- Sakatlığa neden olabilecek yetersiz kas kondisyonu ve antrenmanlardan önce yetersiz ısınma .
TEDAVİ YÖNTEMİ
İlk yardım:
- R.I.C.E protokolüne uyunuz.
- Şok ihtimalini azaltmak için , hastayı battaniye gibi örtüler ile sıcak tutunuz
- Mümkünse , dizi oynatmadan giysiler kesiniz
- Doktora veya acil tedaviye götürmeden önce , kalça , diz ve ayak bileğini stabilize ediniz.
TEDAVİNİN DEVAMI: Cerrahi sonrası
- Doktor aksini önerinceye kadar , koltuk değnekleri kullanınız.
- Yara üzerine uygulanan sargılar çıkarıldığında kesik ağrılarını azaltma için elektrik , ısı pedi , ısı lambası veya sıcak kompresler uygulayınız.
- Eğer mümkünse, girdap banyosu uygulayınız
İLAÇ:
- Güçlü ağrı kesiciler
- Hafif ağrılar için , aspirin , asetaminofen veya ibuprofen içeren ilaçlar verebilir,
AKTİVİTE
Daha önceki aktivite seviyenize yavaşça dönmeye çalışınız. Tüm aktivitelerinize , sakatlanan diziniz ve bacağınız , diğer sağlam bacak ile eş seviyede hareket , kuvvet ve fleksibilitesini kazandığında başlayınız.
REHABİLİTASYON
- Cerrahiden sonraki ilk gün , dizinizin üzerine ağırlık yapmayacak egzersizlere başlayınız.
- Hareket etmekte zorlandığınız ve rahatladığınız zaman günlük egzersizlerinize başlayanız
- Antrenman ve müsabakalardan önce 10 dk. Süreyle buz masajı uygulayınız.Kalıplaşmış bir buz parça ile sakatlığın oluştuğu bölgede 15 cm kadar bir alana dairemsi hareketlerle ovalayınız.
DİZ KONTÜZYONU
Tanımı: Direkt bir darbeden dolayı , diz derisinin ve altındaki dokuların ezilmesidir. Kotüzyon , yırtılan kılcal damarlardan kan akmasına ve akan kanın yağ dokularına , kaslara , tendonlara , sinirlere ve diğer yumuşak dokulara ve çevrelerine işlemelerine neden olur. Diz , kontüzyonlara karşı çok açıktır.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Şişlik-yüzeysel veya derin olabilir.
- Dizde ağrı ve hassasiyet
- Diz bölgesine bastırıldığında sertlik hissedilmesi
- Deri altında renk değişimi , kızarıklık ile başlar ve klasik morarmaya dönüşür
- Sakatlığın derecesine paralel olarak diz hareketlerinde limitasyon
- Konttüzyon bölgesinde derin tahriş olması
SAKATLIK RİSKİNİN ARTMASI
- Özellikle dizler korunmuyorsa , koşma , binme ve temas sporları
- Yetersiz beslenme , vitamin eksikliği
- Aspirin veya pıhtılaşmayı önleyici ilaçların kullanılması
TEDAVİ YÖNTEMİ
İLK YARDIM :
R.I.C.E Protokolünü okuyunuz
TEDAVİNİN DEVAMI
- Diz üzerine koyacağınız bir tamponu,elastik bir bandaj ile sarınız. Bölgeyi 72 saat kompres altında tutunuz.
- Buz tedavisine devam ediniz.Buzlu torbayı nemli bir havluya sararak sakatlanan bölgenin üzerine koyunuz. Günde 3-4 defa 20 dk. İle
- İlk 72 saatten sonra ağrı yoksa ısı tedavisine geçiniz. Sakatlık bölgesine sıcak veya suya batırılmış havlu, sıcak duş, ısı veren kremler uygulayınız.
- Darbeden sakınmak için, aktivitenize diz üzerine koruyucu tampon uygulayınız.
İLAÇ
-Hafif ağrılar için asetaminofen veya ibuprofen içeren ilaçlar alabilirsiniz. Krem ve yağ şeklinde kullanılan ilaçları da kullanabilirsiniz.
AKTİVİTE
Aktivitelere yavaşça başlayınız ve ağrı oluştuğunda durunuz. İyileşme ilerledikçe aktiviteleri attıra bilirsiniz .
REHABİLİTASYON
- Destekleyici bandajlara ihtiyacınız olmadığı zaman günlük rehabilitasyon egzersizlerine başlayabilirsiniz
- Kalıplaşmış bir buz parça ile sakatlığın oluştuğu bölgede 15 cm kadar bir alana dairemsi hareketlerle ovalayınız. Tedaviyi antrenmanlar ve müsabakalardan önce 10 dak. Uygulayınız.
DİZ ZORLANMASI
Tanımı: Dizdeki kemiklere bağlanan kas ve tendonların sakatlanmasıdır. Kas,tendon ve bunların bağlandığı kemikler kasılma ünitelerini oluştururlar zorlama ünitenin en zayıf noktasında oluşur. Zorlamalar 3 çeşittir.
- Hafif (I. Derece): Bir kasın kas veya tedon liflerinin yırtılmadan
hafifçe gerilmesidir. Herhangi bir kuvvet kaybı yoktur.
- Orta (II. Derece ): Liflerin bir kas veya tedon içinde veya kemiğe bağlandığı yerlerden yırtılmalar, kuvvet kaybı vardır.
- Ağır (III Derece ): Liflerin kopma derecesinde kas-tedon-kemik bağlantısının yırtılması. Ağır zorlamalar cerrahi gerektirebilir. Kronik zorlamalar bu alanın aşırı kullanılması dan oluşabilir. Akut zorlanmalara bölgenin aşırı stres altında olması veya bölge direkt olarak yapılan bir darbe neden olabilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Dizi hareket ettirme veya germe sırasında ağrı
- Diz bölgesinde kas spazmları
- Sakatlık üzerinde şişlik
- Orta ve ağır sakatlanmalar