|
24-05-2007, 11:35 | #1 |
Administrators
Üyelik tarihi: Oca 2007
Bulunduğu yer: Malatya
Mesajlar: 4.804
Teşekkürleriniz: 0
139 Mesajına 245 teşekkür edildi.
Tecrübe Puanı: 10 |
Reklam Alanı
Dayanıklılık kavramı için çeşitli tanımlamalar söz konusudur. Genel olarak, yorgunluğa karşı direnme niteliği ya da yorgunluğa dayanabilme gücü olarak değerlendirilir. Jonath’a göre dayanıklılık, çalışmanın kalitesini düşürmeksizin durağan(statik) ya da dinamik bir yüklenmeyi, olabildiğince uzun süre yapabilme yeteneğidir. Simkin’e göre ise dayanıklılık, insanın güç yeteneğini koruyabildiği sürenin uzatılması, bir çalışmanın ya da dış çevrenin elverişsiz koşullarının etkisine rağmen yorgunluğa karşı organizmanın artırılmış direnme gücüdür. Dayanıklılık için uzmanlarca çeşitli sınıflandırmalar ve gruplandırmalar yapılmış. Bunlardan ilki, enerji oluşum sistemleri açısından değerlendirmedir. Burada dayanıklılık, aerobik (oksijenli) dayanıklılık ve anaeorobik (oksijensiz) dayanıklılık diye ikiye ayrılmaktadır. Bir diğer sınıflandırma da Harre’ye göre süresel açıdan yapılmıştır. Bu da kısa orta ve uzun süreli dayanıklılıktır. Son olarak da dayanıklılık, temel ve özel dayanıklılık olarak değerlendirilmiştir. Dayanıklılığın Etkileri : Dayaklılığın istenilen seviyeye ulaşabilmesi, uygulanacak değişik antrenman metot ve içeriklerinin iyi uygulanabilmesine bağlıdır. Dayanıklılık antrenman metotları sporcuların dayanıklılığın artmasında değişik etkiler yaratır. Dayanıklılık kavramı içinde yapılan çalışmalar vücutta aşağıda belirtilen değişiklikleri meydana getirir. • Vücut çok kısa sürede toparlanır • Vital kapasite artar • Kalp güçlendirilir • Aktif kılcal damarlar sayısı arttırılır • organizmanın enerji kapasitesi arttırılır • bunların birbirleriyle kombine ilişkileri geliştirir. Dayanıklılığı aşağıda belirtilen faktörler etkiler • Enerji oluşum düzeyi • O2 Alınıp vermedeki organizmanın kapasitesi • Metabolik olaylarda süt asidinin nötralize edebilme yeteneği DAYANIKLILIĞIN SINIFLANDIRILMASI 1. Spor Türüne göre a. Genel Dayanlılık : Her Spor dalında ve sporcuda bulunması gereken dayanıklılık özelliği b. Her Spor dalının özelliğine göre, o spor dalının gerektirdiği teknik-taktik uygulaması ile ortaya koyulan kombine dayanıklılıktır. 2. Enerji Oluşumu açısından a.Aerobik Dayanıklılık : Yapılan işle harcanan enerji dengelidir.Genellikle organizma O2 borçlanmasına girmeden yeterli O2 ortamında ortaya konan dayanıklılık tamamen organizmanın aerobik enerji üretimine dayalı olarak ortaya çıkan her kondisyon özelliğidir.Kişinin maksimal yüklenmeli bir çalışma anında kullanabildiği maksimal 02 miktarıdır. b. Anaerobik Dayanıklılık : süratli dinamik, çok yüksek ve maksimal yüklenmelerde organizmanın vücuttaki enerji depolarından yararlanarak herhangi bir sportif faaliyeti yürütebilmesidir. 3. Süre Açısından Dayanaklılık : a.Kısa Süreli Dayanıklılık :45 Saniye ile 2 dakika arasında olan çalışmalarda kendisini gösterir.Anaerobik kapasite ağırlıklı olup;aerobik ve anaerobik çalışma söz konusudur. b.Orta Süreli Dayanıklılık : 2-8 Dakika arasında olan çalışmalarda işi başarabilme yeteneğidir.orta süreli dayanıklılıkta anaerobik ve aerobik söz konusudur. Ancak yavaş yavaş aerobiğe geçiş vardır. c.Uzun Süreli Dayanıklılık : 8 dakika ve üzerinde yapılan çalışmalarda olur.tamamen aerobik çalışma söz konusudur. 4. Motorik Özellikler Açısından a.Kuveette Devamlılık b.Çabuk Kuvvette Devamlılık c. Süratte Devamlılık 5. Kasların Çalışma Türleri Açısından a.Dinamik Dayanıklılık b.Statik Dayanıklılık Dayanıklılık nasıl geliştirilir? Dayanıklılığın geliştirilmesine yönelik antrenman yöntemleri üç ana başlık altında toplanabilir. a. Devamlı yükleme yöntemleri, b. İnterval (aralı) yüklenme yöntemleri (intensiv/yoğun ve ekstensiv/yaygın interval olarak da ikiye ayrılır), c. Yarışma ve kontrol yöntemleri. Bu üç yöntemin her biri değişik şekilde organize edilerek kullanılır. Dayanıklılık Antrenman Metotları : 1. Sürekli Koşular Metodu 2. İnrterval Metodu 3. Tekrar Metodu 4. Müsabaka Metodu Dayanıklılığı Etkileyen Faktörler 1. Alkol 2. Doping 3. Bazal Metabolizma 4. Vücudun Yağ Oranı 5. Hücre Fonksiyonları 6. ATP-CP ve diğer enerji kaynakları 7. Kandaki laktik asit miktarı 8. Enzimler ve enzimlerin metabolik fonksiyonları 9. Kas tipleri vs. Çocuk ve gençte dayanıklılık antrenmanının özellikleri nelerdir? Çocukluk ve gençlikte, dayanıklılığın en hassas olduğu dönemler erkeklerde ve kızlarda 4 yaşından sonraki dönemde rastlanmaktadır. Konuyu biraz daha açarsak, erkeklerde 14 ve 15 yaşlar dayanıklılığın çok kolay geliştirilebileceği dönemlerdir. Kızlarda bu dönem 13 yaş olarak görülür. Bilimsel çalışmalar, çocukların ergenlik dönemi öncesi devamlı yüklenmelere ve interval (aralı) antrenmanlara uygun olmadığını göstermiştir. Bu nedenle okul öncesi ve okul dönemlerinde dayanıklılık antrenmanlarının içeriği genelde oyun formu şeklinde olmalıdır. Bunlar ebeleme, stafet yarışları, yer değiştirme oyunları gibi eğitsel oyunlar olabileceği gibi yakan top, mini basketbol, mini futbol gibi küçük takım oyunları da olabilir. Ayrıca piramidal yüklenme şeklinde (1-2-3-2-1 dakikalık) koşular da aralarında birer dakikalık dinlenme verilerek uygulanabilir. Devamlı yüklenme şeklinde de 5-10-15 dakikalık koşular yapılabilir. Ergenlik dönemi sonrası ise normal dayanıklılığı geliştirici çalışmalara başlanabilir. |
Reklam Alanı |
13-04-2008, 18:10 | #2 |
Super Moderator
Üyelik tarihi: Şub 2008
Bulunduğu yer: Samsun
Mesajlar: 2.731
Teşekkürleriniz: 14
89 Mesajına 129 teşekkür edildi.
Tecrübe Puanı: 19 |
Hocam teşekkür ederim.Dayanıklılık antrenmanında beslenme ile ilgili bir bilgi vermek istiyorum.
DAYANIKLILIK ANTRENMANINDA BESLENMEYLE İLGİLİ ESASLAR = o ns = /> Uygun diet uygulamalarının dayanıklılık performansı için önemli olduğu yüzyıllardır bilinmektedir. Fakat, etkili antrenman konusundaki bilgimiz genişledikçe, dietin dayanıklılık performansını etkilediği konusundaki anlayış yerleşmeye başlamıştır. Bu bölümdeki amaç, dayanıklılık sporcuları tarafından günü gününe antrenman sırasında uygulanması gereken diet rehberinin kısa bir özetini ortaya koymaktadır. Genel Diet Hakkındaki Düşünceler Etkili bir antrenman ve yarış performansı için, sporcunun sağlıklı olması şarttır. Buna göre, sporcunun dieti, en azından sağlıklı bir diyet’in genel kriterlerini karşılamalıdır. Birleşmiş Milletler Senatosu'nun beslenme ve insan ihtiyaçları konularında seçtiği komitenin (5) geliştirdiği bu rehberler Tablo 1'de özetlenmiştir. Genelde, bu kriterler enerji dengesini devam ettiren ve komplex karbonhidrat kaynaklarından zengin bir dietle (sebzeler, meyveler, tahıllar vs.)karşılanır. Günümüzde sporcularla birlikte Kuzey Amerikalıların çoğu, enerjilerinin büyük bir kısmını, kompleks karbonhidrat kaynaklarından yeterince almayarak, doyurulmuş yağ kaynaklarından (örneğin; kırmızı et, tereyağı, hayvansal ürünlerden yapılan sıvı yağlar) sağlamaktadır)(5). Tablo 1: Amerika'da Diet'le ilgili Amaçlar: 1. Harcayabildiğin kadar çok enerji (kalori) harca. Şayet fazla kilon varsa; enerji alımını azaltıp, enerji tüketimini artırarak fazla kilodan korun. 2. Kompleks karbonhidrat ve doğal şeker tüketimini, toplam enerji alımı içinde % 28'den, % 48'e çıkar. 3. İşlenmiş şeker tüketimini, toplam enerji alımı içinde % 45'den % 104‘a indir. 4. Yağ tüketimini toplam enerji alımı içinde% 40'dan % 30'a indir. 5. Doymuş yağ tüketimini, toplam enerji alımı içinde % 10'a indir, kompleks ve basit doymuş yağ alımını dengele. 6. Kolesterol alımını 300 mg/dl'ye indir. 7. Tuz tüketimini 5 g/di'ye indirerek, sodyum alımını sınırlar Dayanıklılık sporcusunun dieti belirlenirken, sağlığın temel olarak alınması önemlidir. Günümüzde bu sağlanırken, ağır dayanıklılık egzersizleriyle uğraşan sporcuların dietlerinde özellikle dikkat edilmesi gereken belirli düzenlemeleri dayanıklılık sporcularında gözlenen yüksek düzeyde günlük enerji harcamasıyla ilişkilidir. Aşağıda ağır dayanıklılık antrenmanı sırasında izlenmesi gereken diet önerileri verilmektedir. Su ve Elektrolit Dengesi Korunmalıdır Dayanıklılık antrenmanı özellikle ısı-stres (sıcak ortamlarda) koşullarında yapıldığında aşırı terleme ve rehidrasyona neden olur (2). Dayanıklılık egzersizleri sırasında sıvı kayıplarının 10-15 litre/saat kadar büyük olduğu kaydedilmiştir. Dehidrasyon performansta azalmaya neden olduğundan ve sıcaklıktan rahatsızlık riskini artırdığında dayanıklılık sporcularının antrenmanları arasında tamamen rehidrasyon edilmesi önemlidir.Dayanıklılık sporcuları, antrenmanları arasına denk gelen saatler boyunca sistematik olarak bol miktarda sıvı alarak uygun rehidrasyonu sağlayabilirler. Elektrolit içeren sıvıların alınması önerilir. Çünkü elektrolitler dışarıdan alınan Suyun tutulmasına yardımcı olur. Dayanıklılık sporcuları vücut ağırlıklarını günü gününe ölçerek hidrasyon durumlarını izleyebilirler. Vücut ağırlığındaki ani bir düşüş hidrasyonu etkileyebilir. Ayrıca, sporcu en azından günde bir kez açık (temiz) idrar boşaltılmalıdır. Kronik olarak rengi koyu olan idrar, dehidrasyon durumunu belirtebilir. Enerji Dengesi Korunmalıdır Günümüzün dayanıklılık sporcuları günü gününe antrenmanları sırasında şaşılacak derecede fazla enerji harcarlar.Antrenmanda günlük kalorik enerji harcaması sıklıkla 1000–3000 kcal\gün'dür. Sporcunun dieti bu miktardaki enerji harcamasını dengeleyemediğinde, vücuttaki enerji depoları boşalabilir ve bunu kilo kaybı izler. Vücut kompozisyonu (yağ yüzdesi) uygun bir dayanıklılık sporcusundaki kilo kaybı, istenilen bir durum değildir ve sürantrenman sendromuna neden olabilir.Bu sorunun çözümü, yiyeceklerden yeterli enerji sağlayan bir dietin uygulanmasıdır. Sporcunun antrenman planı, yeme alışkanlığını sınırlayabileceğinden, genellikle özel bir planlama yapılmasını gerektirir. Gün içinde dağılmış küçük öğünler dayanıklılık sporcularının kalorik dengeyi sürdürebilmeleri için uygundur (3). içecekler ya da katı yiyecekler şeklinde yüksek kalorili diet desteklerinin uygulanması da ihtiyaç duyulduğunda yararlıdır.. Karbonhidrat Alımı Yeterli Olmalıdır Tipik Amerikalılar günlük kalorik gereksinimlerinin % 47'sinden fazlasını karbonhidratlardan sağlamaktadırlar. Halk sağlığı otoritelerinin günümüzde önerdiği miktar bunun % 58 ya da daha fazla olmasıdır (5). Dayanıklılık sporcularında karbonhidrattan sağlanan enerjiye ihtiyaçları çok fazladır. Çünkü karaciğer glikojeni ve kan glikozu formundaki karbonhidrat/ar, zorlayıcı aktiviteler sırasında enerji kaynaklarıdır. Karbonhidrattan yetersiz bir dietin alınması kas ve karaciğer glikojenin kronik olarak boşalmasına neden olabilir. Bu durum azalmış antrenman toleransı yol açabilir ve sporcuya kronik yorgunluğa hazırlayabilir (3,5). Günümüzde dayanıklılık sporcuların kalori gereksinimleri % 70'ini karbonhidratlardan, 15-20'sini yağlardan ve % 10-15'ini proteinlerden sağlaması önerilmektedir(3). Bunun için, sporcunun dieti tahıl, baklagiller, makarna ve ekmek gibi kompleks karbonhidrat kaynakların sık tüketilmesi üzerinde yoğunlaşmalıdır. Bazı sporcularda sıvı karbonhidrat destekleri yapılması gerekebilir. Vitamin ve Mineral Alımı Yeterli Olmalıdır Vitaminler ve mineraller metabolik fonksiyonlarda can alıcı rol oynayan önemli maddelerdir. Bu nedenle dayanıklılık sporcusunun dieti günlük yüksek enerji harcamasını destekleyecek yeterlilikte, bu maddelerden almasını sağlamalıdır.Dayanıklılık sporcuları için vitamin ve minerallerin uygun şekilde alınmasındaki anahtar, kalorik denge sağlayan ve kompleks karbonhidratlardan zengin bir dietin tüketilmesidir. Kompleks karbonhidratlar formunda enerji sağlayan yiyecekler genelde mükemmel vitamin ve mineral kaynaklarıdır. Vitamin ve mineral desteklemesi yetersiz beslenmenin olduğu durumlarda tedavi edici olabilmektedir (Örneğin demir eksikliği) Fakat bu gibi yetersizliklerin görülmediği sporcularda bu tür bir destekleme yapılmasının gereksiz olduğu düşünülür, çünkü yukarıda belirtilen türden dengeli bir diet uygulanması sporcunun vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamak için yeterlidir (3).
__________________
7-8 Ağustos 2010 Tarihinde DİYARBAKIR'da yapılan Spor Tırmanış yarışmasını SİYASİ SEBEPLE protesto edip yarışmaya takım getirmeyen, aynı zamanda'da TDF Eğitmeni ve Spor kulübü BAŞKANI olan KİŞİ'yi ÖZEN'le kınıyorum. |
Popüler Sitelerde Paylaş |
Etiketler |
dayanıklılık, nedir |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Benzer Konular | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
Dayanıklılık Testleri | webmaster | Sunular ve Slaytlar | 2 | 18-04-2010 01:25 |
Dayanıklılık geliştirme yöntemleri | webmaster | Antrenman Bilgisi | 0 | 22-07-2009 22:08 |
futbolda dayanıklılık çalışması - 2 | webmaster | Futbol Eğitim Videoları | 2 | 27-11-2008 20:01 |
Futbolda dayanıklılık çalışmaları | webmaster | Futbol Eğitim Videoları | 0 | 05-10-2008 11:26 |
Reklam Alanı |