Yapısalcılık: W.Wunt
Davranışçılık: Watson, Pavlov, Skinner
Psiko-Analitik Yaklaşım:
a) Psiko-Analiz Kuram: Freud
b) Psiko-Sosyal Kuram: Erikson
Bilişsel Yaklaşım: Gestalt Ekolü ( Wertheimer, Koffka, Köhler, Levin ), Piaget, Bruner, Ausebel
İnsancıl Yaklaşım: Maslow ( ihtiyaçlar hiyerarşisi ), Rogers ( benlik kuramı ), Kholberg ( Evrensel ahlak İlkeleri )
Nöro-Biyolojik Yaklaşım: James, Hebb
BİLİŞSEL GELİŞİM TEMSİLCİLERİ
Piaget, Bruner. Vygotsky
DİL GELİŞİM YAKLAŞIMLARI
Davranışçı Yaklaşım: Skinner, Thorndike, Watson, Pavlov
Sosyal Öğrenme Kuramı: Bura
Biyolojik Kuram:
a) Dil kazanma mekanizmasi teorisi: Chomsky
b) Kavram gelişimi ilkesi: Vygotsky
AHLAKİ GELİŞİM KURAMLARI
Psiko-Analitik Kuram: Freud
Sosyal Öğrenme Kuramı: Bura
Bilişsel Gelişim Kuramları: Piaget, Kholberg, Gilligan
DUYGUSAL GELİŞİM KURAMLARI
Etholojik Kuram: Bowlby, Ainswort
BENLİK GELİŞİMİ
Teröpatik Öğrenme Kuramı: Rogers
BİLİŞSEL GELİŞİME GÖRE ZEKA MODELLERİ
İki Etmen Kuramı: Spermen
Çoklu Etmen Kuramı: Thorndike
Küp Kuramı: Guilfort
Çoklu Zekâ Kuramı: Gardner
Duygusal Zekâ Kuramı: Goleman
GÜDÜLENMENİN KURUMSAL DAYANAKLARI
İhtiyaç Kuramı: Murray
İhtiyaçlar Hiyerarşisi: Maslow
BİLİŞSEL ÖĞRENME KURAMLARI
Bilişsel Alan Kuramı: Bruner, Gagne
Gestalt Ekolü: Wertheimer, Koffka, Köhler, Lewin
Bilgiyi İşleme Kuramı: Dewey
Sosyal Öğrenme Kuramı: Bura
Tam Öğrenme Modeli: Bloom
Programlı Öğrenme Modeli: Skinner
Kavrayış Yoluyla Öğrenme Modeli: Köhler (gestalt)
Amaçlı Öğrenme: Klausmeir
Anlamlı Öğrenme İlkesi: Ausebel
Gözlem Yoluyla Öğrenme: İlk olarak Thorndike kullanmıştır.
Yakınlık Kuramı: Guthrie
En Son Tepki İlkesi: Guthrie
Hebb: Öğrenmeyi hem bilişsel hem de nöro-biyolojik yaklaşımla incelemiştir.
Not: Guthrie'nin temel ilkeleri eşik, yorgunluk ve zıt uyarıcılardır.
DAVRANIŞÇI ÖĞRENME KURAMLARI
Klasik Koşullanma: Pavlov, Watson
Bağlaşımcılık Kuramı: Thorndike
Bitişiklik İlkesi: Guthrie
Edimsel Koşullanma: Skinner, Thorndike
İşlevselcilik: Dewey (yapısalcılığa karşıdır.)
Bilişsel Davranışçılık Kuramı: Tolman. Amaçlı davranışçılık, işaret gestalt da denilir.
Temel Öğrenme Modeli: Glaser
Gizil Öğrenme İlkesi: Tolman, Hoznik
Sunuş Yoluyla Öğretme Modeli: Ausebel
Buluş Yoluyla Öğretme Modeli: Bruner
Araştırma inceleme Stratejisi: J.Dewey
İşbirliğine Dayalı Öğretim: Jhonson
Doğrudan Öğretim ve Aşamalı Öğretim: Ausebel ve Gagne
Öğretim Etkinlikleri Modeli: Gagne(bilgiyi işleme kuramına paralel.)
Bilişsel Öğrenme Teorisi: Gagne
Tyler'ın Öğrenme İlkeleri: Süreklilik, sıralama, bütünleştirme.(Aşamalı değil, kendine göre belirlediği Ölçütlere göre belirlemiştir.)
Öğrenilmiş Çaresizlik Modeli: Abramson, Seligman, Teasdale
DAVRANIŞ SINIFLANDIRMA DA KULLANILAN ALANLAR
Bilişsel Alan Basamakları:
Bloom: Bilgi-kavrama-uyulama-analiz-sentez
Guilford: Üç boyutlu zekâ; içerik, işlevsel, ürünsel
De Corte Modeli:
a) İletişimi algılama,
b) Bilgi ve ürünü yeniden üretme,
c) Yorumlama,
d) Yakınsak Düşünme,
e) Iraksal düşünme
Taba Modeli:
a) Sayma, listeleme, fark etme, gruplama, etiketleme
b) Yorumlama, çıkarım yapma ve genelleme
c) Açıklama, yorumlama
Gerlach ve Sullivan modeli:
a) Kimlik verme,
b) Adlırma,
c) Betimleme,
d) İnşa etme,
e) Düzenleme
f) Yapıp gösterme
Duyusal Alan Basamakları:
Alma: Farkında olma, almaya açıklık, kontrollü seçici dikkat
Tepkide Bulunma: uysallık, isteklilik, doyum
Değer Verme: Değeri kabullenme, değeri yeğleme, değere adanmışlık
Örgütleme: değeri kavramsallaştırma, değere adanmışlık
Bir Değer ya da Değerler Bütünüyle Nitelenmişlik: Genellenmiş örüntü, niteleme
Psiko-Motor Alan Kuramcıları
Ragsdale'nin sınıflandırması
Guilford'un sınıflandırması
Dave'nin sınıflandırması
Kibler'in sınıflandırması
Ramizowski'nin sınıflandırması
Simpson'ın sınıflandırması
Horrow'ın sınıflandırması
Sönmez'in sınıflandırması
İÇERİK DÜZENLEME YAKLAŞIMLARI
Doğrusal Programlama Yaklaşımı: Tyler ve Bloom
Sarmal Programlama Yaklaşımı: Bruner
Modüler Programlama Yaklaşımı: Vygotsky
Çekirdek Programlama: J.Dewey
Pramitsel Programlama Yaklaşımı: Kucusu belli değil..
Konu Ağı, Proje Merkezli Yaklaşım: J.Dewey
Sorgulama Merkezli Yaklaşım: J.Dewey
REHBERLİK
Mesleki rehberlikte Öz kavramı sistemleri: Super
Kişisel Problemlilik İlkesi: Adler, Freud
Psikolojik iyi olma: Maslow, Glasser
Hümanistik Psikoloji Akımı:
a)Kendini Gerçekleştirme: Maslow
b)Tam Verimlilik: Rogers
Not:
Esasicilik; idealizim ve realizme
Daimicilik: realizme
İlerlemecilik; yararcılığa
Y.Kurmacılık; varoluşçuluk ve yararcılığa dayanır.
Esasicilik zihinsel yetilerle ilgilenir.
İlerlemecilik sosyal ve demokratik yaşamı geliştirmeyi amaçlar.
Daimicilik seçkin bireyler yetiştirmeye önem verir
Y.Kurmacılık toplumsal değişimi savunur.