GESTALT KURAMI
Bu Kuram Alman psikologları Wertheimer, Kohler, Koffa tarafından geliştirilmiştir. = o ns = />
Kurama göre bütününü parçaların toplamından farklı ve özgün bir karaktere sahip olduğu düşüncesine dayanmaktadır. Buna göre organizma herhangi bit uyaranı bütünlük içinde algılama eğilimindedir. Dolayısıyla parçadan bütüne ulaşılmaz. Burada kullanılan bütünlük kavramı sadece dış uyaranlar için değil, organizmanın zihinsel süreçleri içinde geçerlidir.
Geştalt kuramına göre öğrenme, algı ve bellek süreçlerinin işleyişlerine bağlıdır.
Kalıcı ve etkin bir öğrenmenin sağlanması için öğrenme yaşantıları, anlamlı bir bütün halinde örgütlenmeli ve sunulmalıdır. Bu amaçla her konu, ilgili olduğu ünite ve dersle anlam açısından ilişkilendirilmelidir. Ayrıca her konu amaç, içerik, yöntem ve değerlendirme boyutlarında da kendi içinde özgün bir bütünlük ve uyum taşımalıdır.
Bu bağlamda;
1- Her konu öğrenciye yalından karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, basitten zora doğru aşamalandırılarak ve bir bütün olarak sunulmalıdır.
2- Eğitimciler öğrencilere uygun zamanlarda problem çözümüne ilişkin dönüt, düzeltme ve pekiştireçler vermelidir. Fakat öğrencilerin bağımsız ve etkin olmalarına yardımcı olmalıdır.
3- Öğrenmede temel amaç, problem çözümünde üretken ve yaratıcı düşünme yeterliliğinin geliştirilmesidir. Problemin çözümünde iç görü kazanma olarak tanımlanan bu yeterliliğin gelişmesi için, özellikle öğrencilerde merak duygusunun geliştirilmesi gerekir.
4- Öğrenmede öğrencinin yaratıcı düşünmesini öğrenerek, problemin doğası ve çözümünde yararlanılacak ilkeleri keşfetmesi amaçlanmalıdır. Öğrenciye belli bir problemle ilgili bilgilerden çok, çözüme ilişkin yara ve ilkeler öğretilmelidir.
5- Öğrenmede dikkat ve aldı süreçlerindeki seçicilik belirleyici faktördür. Bu amaçla öğrenciye öncelikle öğrenme ilkeleri öğretilerek, anlamlı bütüne ulaşma yolları öğretilmelidir.
6- Geştalt ekolüne göre öğrenme, şekil-zemin, yakınlık, benzerlik, bütünlük, devamlılık, basitlik olarak tanımlanan algısal değişkenlerle açıklanmaktadır.
a- Şekil zemin ilkesi- öğrencinin seçici dikkat ve algı sisteminin konu üzerinde odaklanmasıdır. Bu amaçla eğitimciler, öğrenme yaşantılarını, öğrencinin dikkatin çekecek biçimde düzenlenmelidirler.
b- Organizmanın algı sistemi, nesne ve olayları benzerlik ilkesine göre kümeleyerek örgütleme eğilimindedir. Hem uyaran gruplarının, hem de öğrenme birimlerinin birbirine benzer nitelikler taşınmasına özen gösterilmelidir.
c- Yakınlık ilkesi, organizmanın uyaranları, zaman, mekan ve anlam açısından birbirlerine yakın olma ölçütüne göre örgütleyerek algılamasıdır. Yakınlık ilkesi uyarınca karşılıklı olarak ilişkilendirilerek belleğe depolanan bilgilerin kalıcılığı ve geri çağrılma başarıları daha yüksektir. Bu nedenle öğrenme yaşantıları zaman, mekan ve anlam açısından ilişkilendirilmelidir.
Örnek: Öğretmen-eğitim-okul-Ders
d- Devamlılık ilkesi, algıda bütünlük kavramı ile ilişkilidir. Buna göre belli bir süzenlilik ve süreklilik gösteren öğrenme yaşantıları, organizma tarafından daha kalıcı algılanır. Bu nedenle konuların kendi içinde sistematik bir devamlılık ve bütünlük taşımasına dikkat edilmelidir.
e- Basitlik ilkesine göre, organizma karmaşık bilgileri zor öğrenirken yalın ve düzenli organize edilmiş bilgileri , daha iyi öğrenir. Öğrenme bu kurala uygun olmalıdır. f- Tamamlama ilkesi; organizma herhangi bir bütünü çağrıştıran parçayı, onunla ilgili bütünle ilişkilendirme eğilimidir. Örneğin; loş ışıkta yarım elma, organizma tarafından tam olarak algılanması gibi. Bu nedenle, öğrenme birimlerini, birbiri ile ilişkilendirilmesi ve bütünleştirilmesine imkan sağlamak için, öğrenciye öğretim yaşantısını karakterize eden ip uçları verilmelidir.