[binali]

GÜLLE ATMADA ATIŞ AÇILARI


Yazar uzun zamandır gülle atmada en iyi atış açısı üzerinde çalışmaktadır. Atış açısı biomekenik açıdan atış yüksekliği ve hızına bağlıdır. Bu iki etmenden atış hızı verim belirlemede daha önemli bir etkendir.Genel olarak 40 derece olan açıdır. Kuramsal olarak bu açının altında yada üstünde yapılan atışlarda mesafe daha kısadır. Açının bu şekilde belirtilmesinin nedeni güllenin 2.3-2.44 m yüksekten atılması ama ölçümün zeminden yapılmasıdır. = o ns = />
Uygulamada ise sadece bazı gülle atıcıları bu 40 derecelik açıyı kullanabilmektedir. Dysan bu bulguyu kabul etmekte ve şunu eklemektedir ”Yataya yakın olarak yapılan atışlardaki atış kuvveti daha çok hızın elde edilmesini sağlamaktadır. Gülle atma dinamiği üzerinde yapılan çalışmalarda bir atlet için atış hızının en uygun atış açısına göre daha önemli olduğu bulunmuştur. Atış hızını yaratan etmenler en uygun atış açısını yaratan etmenler ile çakışmaktadır”
Çatışan etmenler nelerdir? Bu etmenler belli ölçüde atletin anatomik ve fizyolojik özellikleri ile ilgilidir. Hangi alanda böyle bir durumun ortaya çıktığını anlamak için araştırma tasarısı Lowa Üniversitesi’nden Dr.Janes Hay’a sunulmuştur. Hay’ın yaptığı çalışmalardan ilginç sonuçlar ortaya çıkmıştır. Deney ile ilgili bazı sınırlamalar aşağıda belirtilmiştir.
1)Deneyde sadece 8 kişi kullanılmıştır
2)Denekler antremansızdır
3)Test yapısal olarak izometriktir
4)Bireylerin atışı bir uzanım noktasından gerçekleştirmeleri(omuzdan 5 cm uzaklıkta)
Dr.Hay’ın testin tanımı ve neticeleri ile ilgili açıklaması aşağıda verilmiştir:
medium none; medium none; medium none; medium none; 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; mso-border-alt: solid text .5pt; mso-table-lspace: 7.05pt; mso-table-rspace: 7.05pt; mso-table-anchor-vertical: paragraph; mso-table-anchor-horizontal: margin; mso-table-left: left; mso-table-top: 144.95pt" align=left border=1>

HEIGHT: 17.7pt">
text 0.5pt solid; 3.5pt; text 0.5pt solid; 3.5pt; 0cm; text 0.5pt solid; WIDTH: 89pt; 0cm; text 0.5pt solid; HEIGHT: 17.7pt" width=119>
DENEK
text 0.5pt solid; 3.5pt; text 0.5pt solid; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 100.15pt; 0cm; text 0.5pt solid; HEIGHT: 17.7pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=134>
EN İYİ AÇI
HEIGHT: 78.55pt">
text 0.5pt solid; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; text 0.5pt solid; WIDTH: 89pt; 0cm; text 0.5pt solid; HEIGHT: 78.55pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=119 >
1 18 derece
2 16 derece
3 12 derece
4 12 derece
text 0.5pt solid; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 100.15pt; 0cm; text 0.5pt solid; HEIGHT: 78.55pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=134>
5 17 derece
6 1 derece
7 19 derece
8 29 derece
HEIGHT: 19.65pt">
text 0.5pt solid; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 100.15pt; 0cm; text 0.5pt solid; HEIGHT: 19.65pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=134>
X 16 derece
“Birkaç masa birleştirilip altına bir kuvvet platformu yerleştirilmiştir. Daha sonra uzunluğu ayarlanan bir zincirin ucu kuvvet platformunun merkezine diğer ucuna ise 5 cm çapında boş silindir yerleştirilmiştir. Deneklerin dur olması sağlanmış, zincirin uzunluğu silindirin omuzdan 5 cm uzakta kalacak şekilde ayarlanmıştır. Verilen komut ile denekler silindir üzerinde maximun kuvvet uygulamışlardır.0-13-26-40 derecelik açılara gelen 4 ayrı pozisyon belirlenmiştir.denekler belirlenen açılarda birer deneme yapmışlardır. Denemeler sıra ile yapılmalıdır. Elde edilen sonuçlar bize her denemedeki yatay ve dikey kuvvetleri vermiştir
Çizelge 1’de verilen sonuçlar gözden geçirildiğinde üç önemli nokta dikkat çekmektedir
1) 8 denekten 6’sı için en uygun açılar 11-19 derece arasında elde edildi
2) 2 denekte kural dışı olarak 1 ve 28 derece gözlendi
3) Deney sırasında sistematik bir değişim gözlenmedi

Deneyin sonucu olarak en fazla kuvvetin 10-20 derece açılarında kullanıldığı görülebilir
Dr.Hay tarafından önerilen açılardan 40 derece mekaniksel en uygun açıdır. Dyson ise serbest düşmede en yüksek hızların 40 derece altındaki açılarda gerçekleştiğini belirtmektedir. Elbette statik sırtüstü yatma pozisyonu ile ayakta sık olarak yapılan gülle atışı arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır.
Bununla birlikte deney teknik ve antrenman için bazı yorum olasılıklarını da ortaya çıkarmaktadır

TEKNİK :
Güç kullanımı için uygun açıların 10-20 derece arasında (x=16 derece) olmasından dolayı gülle atıcısının kolu düşük açılar oluşturabilecek bir biçimde tutması en uygun güç kullanımını getirmektedir.
Diğer yandan serbest bırakma için en uygun açılar 20-30 derece bu açıdan yazar iki olası çözüm önermektedir.


1)Omuz Hareketi :
Bu içsel olarak gülle atıcısının yaptığı bir eylemdir. Gülle atıcısı gerçekte gövdesine göre sık bir biçimde gülleyi itmez. Serbest bırakma anında gövde geriye doğru az bir miktarda eğilir ve bu anda omuzun açıyı arttıracak hareketi ve kol için en gerekli atış açısı değişmemiş olur. Bu açıdan omuz hareketi en fazla gerilimi elde etmek için doğal hareketi ve arzu edilen itiş sonrası gerilimin bir sonucu olarak düşünülmelidir.

2)Bacak Hareketi :
Serbest bırakma anında bacaklar çok iyi zamanlanmış bir kuvvet ile yukarıya doğru uzanır. Bu hareket serbest bırakma için gerekli olan en uygun açıya vücudu getirir. Böylece kol itilirken gövdeye dik yanda ek bir kuvvet gövdeye paralel yanda olan kuvvete eklenir. Gövdeye dik yandaki harekat arzu edilebilen serbest bırakma açısında istenilen kuvveti oluşturur. Benzer bir hareket disk atma sorununun bir parçasını oluşturur Zamanlamanın çok dikkatli olarak yapılması gerekir. Buna karşın beklenenden fazla mesafeler bunun ödülüdür.

Antrenman:
Bench pres gülle atıcısının temel bir çalışmasıdır. Genel olarak gülle atıcıları bunu 40 derece açıda uygularlar. Deneylerin sonucuna göre en uygun açı 16 derecedir. Bu açıdan bu dereceye yakın olarak bench pressin uygulanması gerekmektedir.