REHBERLİKTE BİLGİ TOPLAMA TEKNİKLERİ

[webmaster]

Reklam Alanı

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMADA KULLANILAN BİLGİ TOPLAMA TEKNİKLERİ = o ns = />
Rehberlik ve psikolojik danışma alanında kullanılan teknikler çok çeşitlilik göstermektedir. Bu teknikler iki ana başlık altında toplanarak incelenecektir.

1. Test Teknikleri
Rehberlik ve psikolojik danışma alanında kullanılan testler çok çeşitlilik göstermektedir. Bu alanda kullanılan test tekniklerin psikolojik testler başlığı altında da toplanabilmektedir.
Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan tüm test ve test dışı tekniklerin amacı bireye yardımcı olacak bilgileri toplamaktır.
Hiçbir zaman araç kullanarak bir amaç olarak ele alınmamalı, Araçlar ve araçlardan elde edilen bilgilerden yola çıkarak bireye yardım etmek asıl amacı oluşturmakladır.
Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan testleri daha kolay inceleyebilmek için bu testler dört ana gurup altında toplanmıştır bunlar;
a. Kişilik Testleri
Bireyin kişiliğine alt çok çeşitli özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla geliştirilen araçlardır.
Kişilik testlerinin sonuçları yoruma çok açık olduğundan kullanılmasında ve değerlendirilmesi sürecinde uzmanlık gerektirmektedir.
b. Yetenek Testleri
Bireyin akademik öğrenme düzeyi yada zihinsel potansiyelinin ortaya çıkarılmasını amaçlayan ölçme araçlarıdır.
Yetenek testlerinde uygulanması ve değerlendirilmesi özel uzmanlık gerektiren bir iştir.
Yetenek testleri gerçek yetenek ve özel yetenek testleri olmak üzere iki guruba ayrılmaktadır.
Genel yetenek bireylerin bir bütün olarak akademik ve zihinsel özelliklerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır.
Özel yetenek testleri ise bireylerin belli bir alandaki Özel yeteneklerin! ortaya koymak amacıyla hazırlanmış testlerdir.
Örnek: Resim, müzik, spor vb. gibi Özel alanlara yönelik yetenekleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.
c. Basarı Testleri
Başarı testleri diğer testlere oranla rehberlik ve Psikolojik danışma alanında daha az kullanılmaktadır.
Başarı testleri Öğretimin ölçülmesi amacıyla belirli bir program dahilinde oluşturulmuş testlerdir.
Standart başarı testleri belli bir alanda öğretilenlerin tümünü diğer hiçbir değişkeni göz önüne almadan ölçmeyi amaçlayan testlerdir.
Öğretmen yapımı testler ise öğrencilerin düzeyi, sınıf atmosferi, öğretilenlerin düzeyi vb. gibi faktörleri göz önüne alarak öğretmenlerin kendi sınıf veya okulları için hazırladıkları testlerdir.
d. ilgi Envanterleri
Bireylerin iş veya bir mesleğe karşı olan ilgileri, çeşitli sosyal ve kültürel aktivitelere karşı gösterdikleri ilgilerini ölçmek üzere hazırlanmış araçlardır.
Okullarda öğrencilerin hangi alanlara veya derslere karşı ilgili oldukları ortaya kayma anısına önemi! bir yer tutmaktadır.
2. Test Dışı Teknikler
a. Gözlem Teknikleri
Bireylerin davranışlarının gözlenmesi yoluyla bilgi toplama yoludur.
Gözlem teknikleri yapılandırılmış ya da serbest olmak üzere iki ana guruba ayrılmaktadır.
Sistematik gözlem bireylerin belirli bazı davranışlarının gösterdiği tüm davranışların gözlenmesini içerir.
Serbest gözlem ise bireyin yaşantısının belli bir kesitinde gösterdiği tüm davranışların gözlenmesini içerir.
Gözlem sonuçlarının kaybedilmesi amacıyla Anektod denilen bir form oluşturulmakta ve yapılan gözlemler bu forma yayılmakladır.
Derecelenme ölçeklerinde bireyin belirli davranışlarının saklığını derecelenme yoluyla davranışlar hakkında bilgi toplama amaçlanır.
b. Anketler
Rehberlik ve psikolojik danışma alanında anketler en uygun olanak kullanılan bilgi toplama aracıdır.
Bireyin ey okul yaşantısı, çevresi, meslekle ilgili planları gelecekte ilgili planlan vb. gibi çok çeşitli yönleriyle bilgi toplanmasına yardımcı olan bir tekniktir.
Anketlerin hazırlanmasında öncelikle anketin amacının belirlenmesi, uygulanacağı popülasyonun özelliklerinin bilinmesi, uygulayıcıların kimler olduğu ve uygulama seklinin nasıl olacağı konularının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
c. Problem Tarama Listeleri
Bireyin çok çeşitli alanlarda karşı karşıya oldukları problemleri ortaya çıkarmak amacıyla uygulanan bir tekniktir.
Bu araçtan elde edilen bilgiler doğrultusunda bireye sunulacak tüm yardımlar belli bir programa göre hazırlanır.
Problem tarama listelerinde yer alabilecek bazı başlıklar şöyle sıralanabilir.
a) Sağlıkla ilgili problemler
b) Gelişimle ilgili problemler
c) Sosyal ilişkilerle ilgili problemler
d) Duygusal yaşamla ilgili problemler
e) Gelecekle İlgili problemler
d. Otobiyografi Tekniği
Bireyin kendisi ile ilgili bilgileri yine kendisinden yazılı olarak alınmasıdır.
Otobiyografi serbest veya yapılandırılması olmak üzere ikiye ayrılır.
Serbest otobiyografide konu veya yazma uzunluğuna herhangi bir sınırlama getirilemez.
Yapılandırılmış otobiyografide ise bazen konular belirlenir bazen de yazının uzunluğu sınırlandırılabilir.
Bu yolla bireyin birçok yönü ile İlgili bilgiler elde edilmiş olur.
e. Sosyometrik Teknikler
Sosyometrik teknikler bireyler arasındaki sosyal ilişki örüntülerini ortaya koymayı amaçlayan tekniklerdir.
Okullarda beli bir sınıfta sınıfın en popüler öğrencisini, en soyutlanmış öğrencileri ve ya arkadaşlık guruplarını ortaya koyabilen önemli bir tekniktir.
Sosyometri sınıfta yer alan bireylere bir veya birkaç soru sorularak bunlardan elde edilen cevapların sosyogramı çıkartılır.
Sosyagram bireylerin sorulara verdikleri cevapların kağıt üzerine dökülmek sistemiyle aralarında var olan sosyal ilişkilerin bir profilinin başka bir deyişte haritasının çıkarılmasıdır.
Okullarda öğretmenler için oldukça kullanışlı bilgiler verebilecek bir tekniktir.
Sosyometriden elde edilen bilgilerinde tüm diğer teknikler de olduğu gibi gizliliğine önem verilmelidir.
Kimdir bu tekniği de sosyometrik bir teknik olarak ele alınabilir.
Bir takım sıfatların bulunduğu bir liste bireylere verilerek bu sıfatlara uyan, arkadaşlarının ismini o sıfatın karşısına yazması istenir. Elde edilen cevaplardan sınıf içindeki bireylerin arkadaşları tarafından.nasıl algılandıkları ve değerlendirildikleri ortaya çıkartılmış olur.
f. Görüşme Teknikleri
Bireyle yüz yüze gelerek onun hakkında bilgi toplama yollarından biridir. Görüşme psikolojik danışmadan farklıdır. Görüşme bireyle kurulan ilişkinin psikolojik özelliği bulunmaz. Psikolojik danışmada ise bireyle psikolojik düzende bir ilişki söz konusudur.
Görüşmeyi yapan bireyin bu alan da çok iyi yetişmiş olması gerekmekledir. Görüşme yapılan ortam bireyin kendisini rahat hissedebileceği bir şekilde oluşturulmaktadır. Görüşme sonuçlarının kaydedilmesi bireyin iznine bağlıdır.
g. Psikolojik Danışma
Burada psikolojik danışma sadece bir teknik olarak ele alınacaktır. Psikolojik danışma rehberlik çalışmalarının merkezini oluşturmaktadır. Psikolojik danışma Rehberlik sürecinde etkin olarak kullanılmadığında bu hizmetlerden verimli bir sonuç alınması zor görünmektedir.
Psikolojik danışma sürecinde her şeyden önce birey ya da bireyler ile iyi bir ilişkinin oluşturulması gerekir.
Psikolojik danışma sürecinin basamaklar ise şu şekilde sıralanabilir.
- Yapılama bireye süreç hakkında bilgi verme
- Sorunu ortaya koyma
- Çözüm için alternatifler üretme
- Belirlenen alternatif çözümlerden uygun olanı seçme
-Seçilen çözümü uygulama
-Değişimi (çözümü) tekrar değerlendirme
-Sonlandırma dır.
h.) Drama Teknikleri
MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 18pt">A sosyo drama
Sosyo drama bireyin kendisini rahatsız eden herhangi bir sosyal sorunla ilgili olarak rolü yine bir gurup karşısında gerçek hayatla olduğu gibi oynamasıdır.
Seçilen rollerde bireyler kendilerini değil o<SUB>:</SUB>rolün gerektirdiği özellikleri sergilerler. Bu amaçla kendilerini toplumsal yönden geliştirmiş olurlar.
B Psiko drama
Psiko drama bireyin kendi kişiliği ile ilgili, duygusal davranışsal veya bilişsel olarak kendisini rahatsız eden psikolojik bir problemini rol alarak bir gurup karşısında gerçek yaşamında olduğu gibi oynamak suretiyle ortaya koymasıdır. Bireyin sorunu hakkında daha çok bilinçlenmesîne yol açan bir tekniktir. Tekniğin kullanması özel uzmanlık gerektirmektedir.
Psikolojik danışma hizmeti bireysel ya da gurupla şeklinde ikiye ayrılabilmektedir.
Bireysel psikolojik danışma sürecinde daha çok bireyin derin psikolojik sorunlarıyla baş etmesine çalışılır. Bu sorunların gurupla psikolojik danışma sürecinde ele alınmasının sakıncalı yönleri olabileceği göz önüne alınarak bireysel danışma tercih edilmektedir.
C-Oyun Terapisi
Bu teknik daha çok çocuklarda uygulanmaktadır. Önceden hazırlanmış bir oyun ortamında çocukların sergiledikleri davranışlardan yola çıkarak onlar hakkında bilgi edinmeyi amaçlar.
Bu tekniğin uygulanması özel uzmanlık gerektirmektedir. Oyun terapisi özel olarak bu alanda yetişmiş uzmanlarca uygulandığında olumlu sonuçlar vermektedir.
f. Ev Ziyaretleri
Bireyin aile yaşantısı hakkında ve ailelerin diğer bireyleri hakkında bilgi amacıyla ortamına gerçekleştirilen ziyaretlerdir.
Ev ziyaretlerinde evin fiziksel koşulları evde ders çalışma olanakları, ana, baba veya diğer kardeşlerin bireye verebileceği desteğin düzeyi ailenin bireye veya okula karşı tamları gibi konularda bilgi elde edilmektedir.
k.Olay incelemesi ve Olay Konferansı
Olay incelemesi özel bir problemle karşı karşıya kalan bireyin veya bireyi ele alınarak derinlemesine incelenmesini içerir.
Olay konferansı ise özel bir problemle karşı kaşıya bulunan bireyin durumunu görüşmek ve bilgi alışverişinde bulunmak üzere kurumdaki tüm uzman personelin bir araya gelerek gerçekleştirirleri bir toplantıdır.
l Aile Terapisi
Okullarda karşılaşılan bir çok sorunun kökeninde aile ile ilgili problemler bulunmaktadır.
8u nedenle bireye yardımın yanında bazen ailesinde yardım almasının gerekliliği ortaya çı­kabilir. Bu alanda uzmanlarca aileye yapılan psikolojik yardımlar aile terapisi y ada aile ile psiko­lojik danışma olarak adlandırılmaktadır.
<H2 MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 18pt; TEXT-ALIGN: justify">M Bibliyoterapi
Bireyin karşılaştığı sorunlarımla ilgili yazılı kaynakları okuması yoluyla kendisine sağlanan yardımdır. Bireyin okuması gereken kaynakların seçilmesi uzman bireylerce yapılmaktadır.Bibliyografi çerçevesinde bireylere önerilecek kitaplar doğrudan psikolojik sorunlarla ilgili olabileceği gibi çeşitli roman, hikaye ve anı yazılan yazılardan da oluşabilir.