REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSLERİ

[webmaster]

Reklam Alanı

<H2 MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 18pt">REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMADA HİZMET ALANLARI = o ns = />
(REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSLERİ)
Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetlerinin bir bütün olduğu göz önünde tutularak belirlenmiş olan Rehberlik ve Psikolojik danışma servisleri aşağıda sıralanmıştır.
1) Psikolojik danışma servisi (Hizmetleri)
2) Bireyi tanıma servisi (Hizmetleri)
3) Bilgi toplama ve Bilgi verme servisi (Hizmetleri)
4) Yerleştirme servisi (Hizmetleri)
5) İzleme servisi (Hizmetleri)
6) Alıştırma servisi (hizmetleri)
7} Müşavirlik (Konsültasyon servisi (Hizmetleri)
8) Araştırma ve Değerlendirme servisi (Hizmetleri)
9) Çevre ile İlişkilerin düzenlenmesi (Hizmetleri)
Bu servislerin (Hizmet alanlarının) kısacı yaptıkları işler ve amaçları aşağıda özetlenmiştir.
1. Psikolojik Danışma Servisi:
Psikolojik Danışma: danışan ile danışman arasında kurulan psikolojik bir ilişkidir.
Psikolojik Danışma sürecinde;
Bireyi koşulsuz kabul etme, dikkatli dinleme ve empati kurma üç önemli kavramdır.
Koşulsuz kabul bireyi olduğu gibi, eksiklikleri ve hatalarıyla kabul etmeyi ifade eder.
Dinleme ise bireyin sorunu her ne ise insan olduğundan dolayı değerli olduğu göz önüne alınarak onun tüm söylediklerinin de değerli olduğu ve dinlemeye değer olduğu anlayışıdır.
Empati ise danışman Karşısındakini dinlerken kendisini onun yerine koyarak olaylara onun gözü ile bakmasıdır. Bu yolla danışmanın izinde olduğu duygusal durumun daha iyi kavrayabilmektedir.
Psikolojik Danışmada Kullanılan Teknikler:
1. Açıklama
2. Basit onay tepkileri
3. Duyguların yansıtılması
4. içeriğin yansıtılması
5. Yüzleştirme
6. yorumlama
8. Yüreklendirme
9. Soru sorma
10.Bilgi verme şeklinde sıralanabilir.
Yukarıda sıralanan bu teknikler gerek bireysel psikolojik danışmada gerekse gurupla psikolojik danışmada kullanılabilmektedir.
Bireysel psikolojik danışma daha çok özel ve derin psikolojik sorunları için uygun düşmektedir.
Gurupla psikolojik danışma ise daha çok bir gurup içerisinde paylaşılmasında sakınca görülmeyen sorunların ele alındığı psikolojik danışma şeklidir.
Gurup rehberliği gurupla psikolojik danışmadan farklı bir kavramdır.
Gurup rehberliğinde daha çok bilgi vermek esastır.
Zihinsel süreçler üzerine kurulmuştur. Bireyin dışında olmuş olgular üzerinde durulur, herhangi bir branş öğretmeni tarafından da yürütülebilir.
Gurupla psikolojik danışma ise bilgi vermekten çok bireyin kendini tanıması esastır.
Zihinsel süreçlerden çok duygusal süreçler üzerinde durulur.
Bireyin dışındaki olgulara değil, bireyin kendisi ile ilgili olgular üzerine yoğunlaşılır.
Herhangi bir kişi tarafından değil uzman kişiler tarafından yürütülür.
Psikolojik danışma hizmetleri rehberlik çalışmalarının merkezini oluşturur.
Bu hizmetlerin amacı bireyin yaşamdan doyum sağlayacak duygu düşünce ve davranışları sergileyebilmesine yardım etmektir. Bireyin kendisini gerçekleştirmesine yardım etme sürecidir.
Yaşamda kendini gerçekleştirmeyle ilgili olarak bireylerin karşılaştıkları sorunların çözümünde sunulan psikolojik hizmetlerin bütünüdür.
Bu hizmetler Rehberlik hizmetleri uzman kişiler tarafından sunulmalıdır.
Psikolojik danışma hizmetlerinin genel ilkeleri:
1-Psikolojik danışma hizmetleri insana yöneliktir, insan hak ve özgürlüklerinin tam kullanılabileceği demokratik ortamlar gerektirir.
2-Psikolojik danışma hizmetten danışın ile danışman arasında yüz yüze bir ilişkinin kurulmasıyla gerçekleştirilir.
3-Bireyler hiçbir nedenden dolayı etkileyemez veya aralarında ayırım yapılamaz.
4-Bireyi eleştirme, yargılama, zorlama gibi zarar verici davranışları hiçbir şekilde haklı sebebi yoktur.
5-Psikolojik danışma hizmetleri sürekliliği olan hizmetlerdir.
6-Psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde bireye saygı açısından elde edilen bilgiler gizlilik esasına göre korunur.

<H2 MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 18pt; TEXT-ALIGN: justify">PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMLARI
Bu kuramlar gelişim sırasına göre dört ana başlık altında toplanabilir.
1) Psikoanalitik Yaklaşım
2) Davranışsal Yaklaşım
3) Varoluşçu - insancı yaklaşım
4) Bilişsel yaklaşımlar
Psikolojik danışma kuramları danışmadaki amaçları, kullanılan yöntemler ve insan bakışları; açısından birbirleriyle farklılıklar göstermektedirler Aşağıda bu açılardan kuramların bir incelemesi yer almaktadır.
1.) Psikoanalitik Yaklaşım
Bu yaklaşımın kurucusu Freud 'dur. Bu yaklaşım kendisinden sonra geliştirilen birçok kurama zemin teşkil etmesi açısından oldukça önemli bir yaklaşımdır.
Psikolojik yaklaşıma göre kişilik id. ego, süper ego verilen üç öğeden meydana gelir.
Bu yaklaşım insan doğasını yıkıcı ve tahripler olarak değerlendirir.
Uyguladığı tedavi yöntemi serbest çağrışım, Rüya analizidir.
Danışma sürecinde hastanın geçmiş yaşantıları önemli bir yer tutar.
Uygulama sürecinde yöntemlerinin tümüne verilen ad psiko analiz dir.
2. Davranışçı Yaklaşım:
Bu yaklaşım insanın doğuştan bazı refleksler dışında hiç bir şey getirdiği görüşünü savunur.
Kişiliğin tamamen doğumdan sonraki öğrenmeler sonucu oluştuğunu illeri sürerler. Bu öğrenmelerin olumlu ya da olumsuz oluşuna göre birerde psikolojik sağlığın düzeyi belirlenir. Olumsuz öğrenmeler yoğun bireyde uyumsuzluklar ortaya çıkar.
Danışma sürecinde bireyin bu yanlış öğrenmeleri kullanılan çeşitli tekniklerle değiştirilerek yerine olumlu davranışların konulması sağlanır. Amaç yeni uyarıcı tepki bağlarının kurulmasıdır.
Bu yaklaşımda insanın doğası ne iyi nede kötüdür.
Danışmada kullanılan yöntemleri ise Sistematik duyarsızlaştırma-Yeniden biçimlendirme,Atılgandık eğitimi, Model olma yada model gösterme dir.
Bu yaklaşımın en önemli temsilcileri Pavlov. Wolpe. Thorndike, Skinner, Vatson'dur.
Bu yaklaşım görünmeyen öğelerini ortaya koyarak insanı anlamanın mümkün olmayacağını savunurlar. Onlara göre insan görünen davranışlarının gözlenmesi sonucu anlaşılır.
3. Varoluşun-İnsancı Yaklaşımı:
Varoluşun-insancı yaklaşım psikoanalitik yaklaşımın katı tutumuna bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Bu yaklaşımın en önemli temsilcileri Moslow ve Rogers'tir. Bu kuram gelişme başladığı anda İtibaren çok geniş bir uygulama alanı bulmuştur.
insancı yaklaşım varoluşun felsefenin temelleri üzerine oturularak geliştirildiği için her iki yaklaşım birlikte anılmaktadır.
Bu yaklaşımın insana bakış açısı "iyi" dir. insan doğası iyiye edimlidir.
Birey doğuştan kendini gerçekleştirme potansiyeliyle doğar. Daha sonraki yaşantılarının bu eğilimi destekler yönde olması gerekir.
Psikolojik sağlığın en önemli ölçütlerinden birisi bireyin kendini gerçekleştirme yolunda elde etliği başarısıdır.
Varoluşun insancı yaklaşımın temel sayıltılar:
1. insan bir bütün olarak ele alınıp incelenmelidir.
2. insanın doğası iyidir.
3. insan yaşamına kendisini ve çevresini algılayış tarzı önemli bir yer tutar.
4. Birey doğuştan getirdiği bir gelişme güdüsüne sahiptir.
5. Yaşamdaki ve psikolojik danışmadaki amaç kendini gerçekleştirmektir.
4- Bilişsel Yaklaşımlar:
Bu yaklaşımlar psikoanalitik tedavi sürecinin çok uzun sürdüğünü eleştirerek daha kısa sürede daha işlevsel sonuçların alınabileceği görüşünü ortaya alarak kuramlarına bir tepki olarak geliştirmişlerdir.
Bu yaklaşım insanın doğuştan getirdiği potansiyellerinin olduğunu fakat daha sonraki yaşantıların insan yaşamında daha önemli olduğu görüşünü savunmaktadırlar.
Davranışın oluşumunda bireyin pekiştirme rolü oynayan içsel faktörleri önemlidir. Bu iç faktörler, inançlar, düşünceler, yanlış genellemeler ve tutumlar olarak sıralanabilir.
Özellikle çocukluk yaşlarında bireyde oluşmaya başlayan bu içsel faktörler giderek tüm yaşamı etkilemeye başlar ve bireyin kişilik Orunlusu bu şekilde oluşur.
Danışmalardaki amaç bireyin bu yanlış pekiştireçlere yol açan içsel faktörlerini (Düşünce, tutum, değer vb.) değiştirmektir.
Birey akılcı, gerçekçi ve tutarlı düşündüğü oranda sağlıklı olabilecektir.
Bu yaklaşımlarda danışman öğretici ve eğitici rolündedir. Kullanılan tedavi tekniklerinin tamamı danışmanın yanlış düşünce sitillerini değiştirmeye yöneliktir.
Bu yaklaşımın en önemli temsilcileri, Ellis. VVilliomson, Glasser 'dır.

2. Bireyi Tanıma Servisi (Hizmetleri}
Psikolojik danışma ve Rehberlik hizmetlerinin başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için hizmetlerin sunulacağı bireylerin alabildiğince çok yönüyle tanınmasını gerektirmektedir.
Birey hakkında toplanan bilgi sadece Rehberlik ve Psikolojik danışma alanında değil bireyle yakından ilgilenen herkes için büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle toplanan bilgilerin doğruluyu ve objektifliği önem taşımaktadır.
Bireyi tanımada temel amaç onun kendisini tanımaktır.
Birey hakkında toplanan bilgiler ne kadar çok çeşitli kaynaktan elde edilirse o kadar geçerli ve güvenilir bilgiler elde edilir.
Toplanan bilgilerin sürekli güncelleştirilmesi gerekir. Bun edenle bilgi toplama işi bir süreçtir ve belli bir noktada sona eren bir işlem değildir.
Bireyi tanıma amacıyla uygulanan psikolojik ölçme araçlarının sonuçlan uzman olmayan kişilerce yorumlanamaz ve kullanılamaz. Bu sonuçların bireye iletilmesi dikkat ve özen isteyen bir iştir.
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bireyi tanıma amacıyla toplanan bilgiler bireyin yararına kullanılmalıdır.
Birey hakkında bilgilerden bireyin izni alınmadan başka kimseler haberdar olamaz.
Toplanın Bilgilerin Gizlilik ilkesine göre saklanması esastır.

3. Bilgi Toplama ve Yayma Servisi (Hizmetleri)
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bilgi toplamanın amacı; Rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti verilecek bireyin bu bilgilerden yola çıkarak eğitsel alanda mesleki alanda ve kişisel alanda vereceği kararlarında onlara yardımcı olmaktır.
Bilgi toplamanın amacı bireylerin birçok alternatiften haberdar edilmesi ve yapacakları seçimlerde onlara kolaylıklar sağlamaktır.
Toplanan bilgiler hizmet alacak bireylerle paylaşılmak amacıyla toplanmaktadır.
Rehberlik ve psikolojik danışmanlıkta bilgi toplamanın çok çeşitli teknikleri vardır.
Tekniklerin kullanılması ve sonuçlarının bireye sunulması mutlaka bir uzman tarafından yada bir uzman gözetiminde yapılmalıdır.
Bilgiler toplanırken bireyin ihtiyacı olan bilgilere öncelik verilmelidir.
Toplanan bilgileri mutlaka hizmet alacak olan bireyle paylaşmak gerekir.
Paylaşma uygun zamanda ve uygun olan bir ortamda gerçekleştirilmelidir.
Toplanan tüm bilgiler bireyin ilerlemesi ve gelişmesi amacında başka amaçlar İçin kullanılamaz.

4. Yerleştirme Servisi (Hizmetleri)
Ancak Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunulacağı birey hakkında toplanan bilgilerden yola çıkarak uygun bir yerleştirme hizmeti sunulabilir.
Bireylerin eğitim öğretim süreci içerisinde uygun sınıf, uygun olan ve uygun okula yerleştirilmesi onların gelişim ve uyumları açısından önem taşımaktadır.
Okul dışı yaşam içinde yerleştirme hizmetleri önem taşımaktadır. Bireylerin uygun sosyal ve kültürel guruplara yerleştirilmesi bu hizmetlerin kapsamındadır. Bireye sunulacak yerleştirme hizmetlerinin yöneldiği diğer önemli bir alan ise bireylerin bir iş veya mesleğe yerleşmelerini sağlamaktır.
ilgi, yetenek ve diğer psikolojik özelliklende göz önüne alarak bireylerin kendilerini gerçekleştirebilecekleri iş veya mesleklere yerleştirilmeleri gerekmektedir.
Yerleştirme hizmetleri bireyin özellikleri, ihtiyaçlarının olanakları göz önüne alınarak verilmelidir.

5. İzleme Servis) (Hizmetleri)
Rehberlik ve psikolojik danışmada izleme hizmetleri diğer servislerinde işbirliğiyle hizmetin sunulduğu bireylerin gelişimlerinin takip edilmesini kapsamaktadır.
Okul, sınıf, atan seçimi, iş ve meslek seçim! gibi konularda yardım eden bireylerin girdikleri bu okullarda sınıflarda veya mesleklerinde ne durumda olduklar hangi tür sorularla karşılaştıktan ve bu sorunlarıyla baş ete durumlarının ne olduğu konularında yoğunlaşır.
İzleme hizmetleri genellikle bir arada bulunma olanağı zor olan bireylerle yöneldiği için en zor görevi üstlenen servislerden birisidir.
Sosyal ve mesleki açıdan sürekli değişim içerisinde bulunan alanlarda yer alan bireylere sürekli ulaşmak ve onların sorunlarıyla ilgilenmek kolay bir süreç değildir.
Bu zor hizmetin gerçekleştirilmesi için geliştirilen birçok yöntem kullanılmaktadır. Örneğin Meslek kuruluşlarıyla iletişimi açık tutmak, özel olarak belirlenmiş tarihlerle bir araya gelmek, mektupla iletişim vb. yöntemler kullanılmakladır.

6. Alıştırma (Oryantasyon) Servisi (Hizmetleri)
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunulduğu kuruma yeni gelen bireylere kurumun ve olanaklarının tanıtılması çalışmalarını kapsar.
Alıştırma hizmetleri bir süreçtir ve kurumdaki tüm bireylere yöneliktir. Sürekli gelişim ve değişim gösteren bireylere bu hizmetlerin açık tutulması gerekmektedir.
Bu hizmetler özellikle okullarda oldukça işlevsel sonuçlar vermektedir. Rehberlik servisinin yeni gelen öğrencilere tanıtılması da alıştırma hizmetleri içerisinde yer almaktadır.
Alıştırma hizmetleri çerçevesinde bu servisin yapabileceği bazı çalışmalar şunlardır.
a) Bireylere yeni geldikleri kurumun tarihçesi ve amaçlarının tanıtılması
b) Bireylere bulundukları kurumun fiziksel ve çevresel olanak tanıtılması ve olanaklardan haberdar edilmesi
c) Kurumda bireylerin uymakla yükümlü oldukları kuralları ve yerine getirmeleri gereken sorumluluklarını bildirilmesi

7. Müşavirlik Servisi (Hizmetleri)
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunulduğu birey ile ilgili tüm diğer bireylerin bir araya gelerek bilgi alışverişinde bulundukları ve bu hizmetlerin kalitesinin nasıl daha verimli bir şekilde sunulabileceğinin tartışılmasıdır.
Okullarda sunulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin daha verimli bir şekilde sunulabilmesi için yönetici, öğretmen veliler sosyal çalışma uzmanlar, ve öğrenciyle ilgili diğer bireylerin oluşturduğu bir kurulun oluşturulması gerekmektedir.
Müşavirlik hizmetleri öğrenciyle doğrudan etkileşimi gerekmekle birlikte, rehberlik hizmetlerinin kalitesi ve yaygınlaştırılması açsından da önemlidir.
Rehberlik hizmetleri öğrenciyle ilgili tüm diğer bireylerin işbirliğini gerektirdiği için öncelikle bu bireylerin rehberlik hakkındaki tutumlarının olumluya çevrilmesi gerekmektedir. Bu nedenle müşavirlik hizmetlerinin önemli kaçılmaz olarak ortaya çıkıyor.
Müşavirlik hizmetleri rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için oluşturulması gereken işbirliğine hizmet eden süreçlerin tümünü kapsar

8. Araştırma ve Değerlendirme Servisi (Hizmetleri)
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri hangi kurumda sunulursa sunulsun belli bir program çevresinde yürütülmek zorundadır.
Belli bir süreci ifade eden bu hizmetlerin bir değerlendirmeye tabi tutulması da yine bu hizmetlerin kalitesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Herhangi bir kurumda uygulanmakta olan rehberlik programının periyodik süreler sonunda ortaya konulan bu eksikliklerin giderilmesi için geniş çaplı araştırmalar yapılmakta ve programlar sürekli yenilenmektedir.
Ayrıca rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunulacağı bireylere daha etkili bir hizmet sunabilmek için bu bireylerin ihtiyaçları ve gelişim durumlarının araştırılarak ortaya konulması gerekir.
Araştırma ve değerlendirme hizmetleri hem kendisini değerlendirmek ve geliştirmek üzere araştırtmalar yapma hemde hizmet sunulacak bireylerin çeşitli özelliklerini değerlendirmek ve araştırmalar yapma gibi iki yönlü bir hizmeti kapsamaktadır.

9. Çevre ile ilişkilerin düzenlenmesi Hizmetleri </S