HAREKET BOZUKLUKLARI Hareket bozukluğu terimi - Sıklıkla, bazal gangliyon hastalığı ve ekstrapiramidal hastalıklarla bir arada kullanılmakta. Yalnız, bunlar hareket bozukluklarının hepsini tam olarak ifade etmezler (çünkü, bunların dışında beyincikle ilgili olarak ataksiler de mevcut). Hareket bozuklukları arasında - Parkinsonizm, tremor, miyoklonus, kore, ballizm ve tikler vardır. Anormal hareketler görüldüğü zaman - Pek çok sebepten kaynaklanabilen bir klinik bulgu. Hareket bozuklukları incelenirken - Önce, problemin tesbiti ve sınıflandırma yapılır. Bazen, sınıflandırma güç olabilir. Klinik, genetik ve epidemiyolojik yönlerdeki yanlış bilgilendirmeler - Yanlış sınıflandırmalara yol açabilir. Esansiyel veyâ idiyopatik olanlar - Belirtisel olan veyâ bir hastalığa bağlı olarak görülen bozukluklardan ayırt edilmelidir. Hikâye - Doğuma ve erken çocukluk dönemlerine ilişkin hikâyeler de çok önemli. Anoksi, kern ikterus ve ensefalit ihtimâli, kullanılan ilaçlar (antipsikotik ve antiemetik ajanlar) sorgulanmalıdır. Ayrıca - Nörolojik muayenede, rahatsızlığa yol açan ikincil durumlara yönelik bulgulara da dikkat. Derinlemesine bir FM. Özellikle korneaya dikkat - Kayser – Flaşer Halkası - Wilson Hastalığını dışlamada önemli. Laboratuvar tetkiklerinin boyutları ve yönlendirilmesi - Klinik şüpheye göredir. Hareket bozuklukları - Akinetik – Hareket edemeyen veyâ, - Diskinetik – Aşırı, anormal istemsiz hareket etme şeklinde ayrılır. Akinetik – Rijit Sendrom (Parkinsonizm) : Bazal gangliyon rahatsızlıklarının çoğunda - Akinezi ve rijidite görülür. Ayrıca, tremor da sıklıkla eşlik eder. Akinetik – Rijit Sendromun en önemli sebebi - Parkinsonizm. Belirtiler : Motor anormallikler - Akinezi – Hareketsizlik, Bradikinezi – Hareketlerde yavaşlama. Hipokinezi – Hareketin gücünde azalma. Erken dönemde - Yüz ifadesinde azalma (Maske yüz). Yürürken kolları sallamada azalma. Giyinme, yemek yeme ve yürümede azalma. Tek taraflı rijidite ve bradikinezi - İlk bulgusu, ağrılı “donuk omuz” olabilir. Parkinson - Sıklıkla asimetriktir. Bütün gündelik fââliyetlerde azalma ve yavaşlama gözlenir. Mikrografi - El yazısında, yavaşlama ve küçülme olur. Yemekleri ağızda çiğnemede güçlük. Bakımda azalma olur. Banyo yapamamaya başlarlar. Hastaların çoğu, bu belirtileri “güçsüzlük” olarak algılar. Hipofoni - Konuşma hacminde kayıp. Kekeleme ve palilali (bir cümleyi istemsiz olarak hızlıca tekrarlamak) görülür. Erken dönemde görülen konuşma bozuklukları - Parkinsondan başka şeylere de işaret edebilir. Meselâ : Palilali - İlerleyici çekirdek üstü felce (PSP) işaret edebilir. Ağızda salya birikimi - Bulber işlevlerde zayıflamaya işaret eder. Başlangıçta, sadece geceleri. Daha sonraları ise bütün gün. Koltuktan kalkmada güçlük çekilir. Kollarını öne doğru atarak ve yükü öne vererek zorlukla kalkarlar. Yürüme yavaşlar. Asimetride - Bir ayak, diğerinin yanında sürünür. Donma fenomeni - Sanki, hastanın ayağı yere yapışmış gibi durur. Yürümeye başlamada güçlük - Başlangıç tereddütü. Eğer duruş dengesi de zayıfsa - Hasta öne doğru düşebilir. Daha sonraları - Zayıflayan duruş refleksleri, donma fenomeni olmaksızın hastanın düşmesine yol açabilir. Eğer, düşmeler erken dönemde görülürse - Parkinsondan başka bir rahatsızlık olabilir. Bilişsel, Otonomik ve Duyusal Anormallikler : Demans, depresyon, günlük etkinliklere olan ilgide azalma. Bradifreni - Düşünce akışında ve sürecinde yavaşlamalar ve dikkatte azalma. Otonomik şikâyetler - Kabızlık, noktüri, ortostatik hipotansiyon Dizotonomi belirginse - Shy – Drager Sendromu terimi kullanılır. Ortostatik hipotansiyonda - Hâlsizlik, güçsüzlük, vertigo, omuz ve boyun ağrıları, görmede bulanıklık, bağlantısızlık hissi, bilinçte bulanma. Eğer bütün bunlar erken görülürse - Çoklu sistem atrofisi (MSA) denilir. MSA - Erkeklerde empotansa da yol açabilir. Sabah ereksiyonlarında kayıp görülür. alıntı