Erkek sprinterler için 100 mt veriminin irdelenmesi

[binali]

Reklam Alanı

="Section1">
ERKEK SPRİNTERLER İÇİN 100 MT VERİMİNİN İRDELENMESİ = o ns = />

Tanju Bağırgan
H.Ü SPOR BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ YÜKSEKOKUL
ÖZ: Antrenmancının gerçekleştirilmesi ve verimin yönlendirilmesi Spor bilimcilerinin ve uygulayıcıların temel sorunlarından birisidir. Bu sorunun çözümünde değişik verim düzeylerine yönelik modellemeler kullanılmaktadır. Modellemenin en yoğun olduğu dallardan birisi de atletizmde kısa mesafe koşularıdır. Bu çalışmada verim düzeyleri 10.4-11.4 (X = 10.88 + 0.3 ) arasında Türkiyeli 22 elit sprinterde 13 verim etmeninin ( 30 m, 40 m, 50 m, 150 m, 200m, Durarak uzun, 3 adım, 5 adım, 10 adım Tam skuat, omuzlama ) anket yardımıyla sorgulaması yapılarak kondisyon ve teknik ağırlıklı bir model de geliştirilmiştir. modelde 100 m verimi=4.095759+0.950952 ( 50 m ) = 0.149280 ( 150 m ) -0.042553 ( Durarak 10 adım ) SH + 0.281859 R2=0.88 P<0.0001 değerleri ile belirlenmiştir. Diğer modeller ile yapılan karşılaştırmalar modelle belirleyici olarak sprintte devamlılık ile özel kuvvetin ( Durarak 10 adım ) başat olduğunu göstermiştir.

SUNU:
Yüksek verim sporunda amaç , bireysel ya da takım olarak en yüksek verimlere istendik zamanlarda ulaşmak ve bu verimleri yarışmalarda gerçekleştirmektir. ( Harre 1982,15, Matvejev 1981,74 ) Bu amaca ulaşmak için somut ve etkili bir biçimde antrenman sürecinin yönlendirilmesi gerekliliktir.Antrenman biliminde ; Antrenman sürecinin yönlendirilmesi diğer bir değişle de verimin yönlendirilmesi “ Amaca yönelik bir biçimde planlama , uygulama , denetleme aracılığıyla bütün olanakların verimin geliştirilmesi için antrenman sürecinde kullanılması ( THIESS/SCHNABEL 1987 , 212 ) olarak tanımlanmakta ve çeşitli aşamalarda değerlendirilmektedir.

0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"


3.5pt; 3.5pt; 0cm; WIDTH: 109.85pt; 0cm" width=146 colSpan=2 >
ANTRENMAN VE NORMLARIN SAPTANMASI
3.5pt; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 3cm; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=113 colSpan=2 >
ANTRENMAN
PLANLAMASI
3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 42.5pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=57>

3.5pt; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 4cm; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=151 colSpan=2 >
ANTRENMAN
UYGULAMASI
3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 21.25pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=28>

3.5pt; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 105.25pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=140 colSpan=2 >
ANTRENMAN VE/VEYA YARIŞMA SONUÇLARI

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 42.5pt; 0cm; medium none; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=57>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 21.25pt; 0cm; medium none; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=28>

HEIGHT: 24.9pt">
3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 46pt; 0cm; medium none; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=61>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 63.85pt; 0cm; medium none; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=85>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 28.1pt; 0cm; medium none; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=37>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 56.95pt; 0cm; medium none; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=76>

3.5pt; 3.5pt; 0cm; WIDTH: 42.5pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt" width=57>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 46.6pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=62>

medium none; 3.5pt; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 66.8pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=89>

3.5pt; 3.5pt; 0cm; WIDTH: 21.25pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt" width=28>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 58.65pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=78>

medium none; 3.5pt; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 46.6pt; 0cm; HEIGHT: 24.9pt; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=62>


3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 46pt; 0cm; medium none" width=61>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 63.85pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=85>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 28.1pt; 0cm" width=37>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 56.95pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=76>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 42.5pt; 0cm" width=57>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 4cm; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=151 colSpan=2 >
ANTRENMANIN
DEĞERLENDİRİLMESİ
3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 21.25pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=28>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 105.25pt; 0cm; mso-border-left-alt: solid text .5pt; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=140 colSpan=2 >
ANTRENMANLARIN
DENETİMİ

3.5pt; 3.5pt; 0cm; WIDTH: 46pt; 0cm" width=61>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 63.85pt; 0cm; medium none; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=85>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 28.1pt; 0cm; medium none; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=37>

medium none; 3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 56.95pt; 0cm; medium none; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=76>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 42.5pt; 0cm; medium none; mso-border-top-alt: solid text .5pt" width=57>

3.5pt; medium none; 3.5pt; 0cm; medium none; WIDTH: 21.25pt; 0cm; medium none; mso-border-left-alt: solid text .5pt" width=28>

height=0>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=61>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=85>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=37>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=76>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=57>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=62>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=89>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=28>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=78>
medium none; medium none; medium none; medium none" width=62>

Antrenman amacının gerçekleştirilmesi ve verimin yönlendirilmesi Sporbilimcilerinin ve uygulayıcılarının güncel temel sorunlarından birisidir.Bu sorun Spor Bilimleri'nin değişik alanlarında çeşitli Spor bilimcilerle incelenmiştir. ( Ör.Zasiorski 1967 , Werschonsky 1972 , 1988, letzelter 1978 ) Spor Bilimleri alanında oluşan bilgiler ışığında 70'li yıllardan başlayarak bu sorunun çözümünde yüksek verim sporcularının hazırlanmasına diğer yönden de değişik verim düzeylerine yönelik modellemeler kullanılmıştır. ( Kuznezow 1979 ) Bu modellerin oluşumunda çoğu yarışma verimi ve verimi oluşturan etmenlerin niteliği ölçüt olarak alınmıştır. (Bak. Çizelge 2)




Günümüzde antrenman bilimcileri antrenman sürecinin düzenlenmesine yönelik ilke olarak yarışma etkinliğinin antrenman koşullarında modelleştirilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. (Werschonky 1988, 18 tschine 1990,25 )

Bu bağlamda da antrenman amacının betimlenmesi için öncelikli olarak verim tanısının gerçekleştirilmesi , diğer bir değişle de sporsal verim için belirleyici olan bütün özelliklerin saptanması ( H. letzelter 1982,12 ) yapılmalıdır.Böylece verimi belirleyen etmenlerin niteliklerinin saptanması ile daha güvenilir bir verim öngörüsünün temelleri oluşturulur.Diğer bir değişle de sporcunun ya da takımın zayıf ya da kuvvetli yönlerinin saptanması yapılır.Bu saptamaların nitelikli olması için karşılaştırma değerlerine gereksinim bulunmaktadır.( Letzelter 1978 ,75 ) Çoğu zaman bu değerler antrenörlerin öznel bakış açıları ve antrenman uygulamalarından kaynaklanan deneyimlere göre oluşturulmaktadır.Bu öznel görüşlerin nesnel görüşlere dönüşmesi antrenmanbilimin önemli ödevlerinden birisidir ve antrenman bilimi açısından değerlerin saptanmasında 3 çeşit norm biçimi kullanılır ( Letzelter 1978 , H.Letzelter 1982,12 )
1.İdeal Form : Dünyanın en iyi sporcularının değerleri ya da kurumsal
olarak oluşturulan değerler (matematik modeller) Örneğin
V.brumelin Durarak dik sıçramada 1.metrenin üzerindeki
değeri.

2,İstatiksel Formlar: Belirli bir grubun ortalama değeri ( Örneğin 1 lig
futbolcularının ortalama 30m. koşu değerleri )
3.İşlevsel ( Bireysel ) normlar: Sporcuların durumlara bağlı olarak saptanan
değerler ( ör.bir sprinterin 50m. derecesi )

Antrenman uygulamaları için en kullanışlı olan norm istatiksel normlardır.Böylece belirli bir grubun yarışma ve değerlendirilmesi yapılır.Bu değerlenen sapmalar ile bireysel olarak iyi ve kötü yönleri belirlenir.Böylece bireysel normlar saptanarak işlevsel bir biçimde antrenmanın yönlendirilmesi sağlanır.( H.Letzelter 1982,33 )
Antrenman sürecinin modelleştirilmesi çeşitli spor dallarında özellikle de c-g-s yöntemi ile ölçülen spor dallarında somut olarak kullanılmaktadır.( Bağırgan 1990, 12 , Platonov 1985, 17 ) Modelleştirilmenin en yoğun olduğu spor dallarından birisi de Atletizmdir.Atletizm alanının değişik dalları için çeşitli modeller oluşturulmuştur. ( Kısnezow 1979 , CHOMENKOW 1982,
Bondarcuk 1984 ) Bu modeller içerisinde kısa mesafe koşuları için olanlar ; kısa mesafe koşularında verim geliştirmenin diğer dallara göre daha zor ve uzun senelere bağlı olmasından dolayı ( letzelter 1978,212, Bağırgan 1982 ,5)
Farklı bakış açılarını kapsayan çok sayıda model önerisi sunmaktadır.(Tabasnick 1981,85,Petrosoki 1986,levcenko 1982, Dintimann 1990) Bunlara karşın ülkemizde 100 m. koşucularına ilişkin yapılan çalışmalar çok azdır. (Açıkada Alpar 1990,Güngör 1991,Dündar 1991)
Bu çalışmalarda Açıkada ve Alpar 8 erkek 100m koşucusunu inceleyerek matematiksel bir model sunmuştur. Göngür'ün (1991) çalışması sprint koşu çalışmalarının uzun süreli gelişimlerine ilişkin modeller oluşturmaya yöneliktir.Dündar'ın (1991) çalışması ise sprintte verimi etkileyen sıçrama alıştırmaları üzerine yaklaşımların değerlendirilmesi üzerinedir.Açıkada ve Alpar'ın modelinin adım uzunluğu ve sıklığı ilişkisi ve buna bağlı olarak da hız değerleri ilişkisine dayanması ,Güngör ve Dündar'ın çalışmalarının görgül deneyimlerine bağlı olarak değerlendirmeyi içermesi ,100 m. koşusunda verim etmenlerinin niteliğini betimleyici başka çalışmalara gereksinimi getirmektedir.Bu bağlamda da araştırmamızda erkek sprinterlerde 100m. koşu verimini belirleyen etmenlerin irdelenmesi ve olası modellemesini oluşturma amaçlanmıştır.
100 m. koşusunda verimi belirleyen verim etmenlerinden en önemlileri kondisyon ve tekniktir. (letzelter 1980,12 ) Taktik 100 m. koşusunda önemsizdir. Bunun yanında psikolojik ve yapısal özellikler ve çevre koşullarının etkinliği bilinçli olarak araştırmamızda gözardı edilmiştir. Bu bağlamda da erkek sprinterler için verim modelimiz kondisyonel yetiler ve tekniksel özellikler üzerine kurulmuştur.

YÖNTEM: Bu çalışmada Türkiye'de elit düzeyde ve dereceleri 10.4-11.4 arasında(10.88+0.3) 22 sporcuda 100 m.verimini belirleyen 13 veriminin ( 30 m ,50 m ,150m,200m,Durarak uzun, üç adım ,tam skuat,yarım skuat,omuzlama) anket yardımı ile sorgulanması üzerine kurulmuştur.Verim etmenleri belirleme atletizm öğretim yapıtları ve uzman yazarların verileri ölçüt olarak alınmıştır. (Schmolinsky 1972,Baursfeld 1980 ) Verim etmenleri arasındaki ilişkiler ,çoklu kolerasyon analizi ile incelenmiş , farklı etmenlerin verimi etkileme düzeyleri çoklu regresyon analizi ile saptanmıştır.İstatistik İşlemler Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu Bilgiişlem biriminde Microstat paket programı ile gerçekleştirilmiştir.
BULGULAR
Bu çalışmada 100 m koşu ortalaması 10.88+0.3 olarak bulunmuştur.Verim etmenlerine ilişkin değerler çizelge 1'de verilmiştir.

30 m 40 m 50 m 150 m 200 m Durarak uzun
3 adım 5 adım
3.82+0.11 sn 4.9+0.1 sn 5.96+0.17 sn 16.02+0.53 sn 22.4+0.5 sn 3.05+0.13 m
9.37+0.45 m 15.71+0.80 m

10 adım Tam skuat Yarım skuat Omuzlama
30.92+2.00 m 128.8+15.5kg 207.27+25.6 kg 86.36+12.6 kg

Çizelge 1: 100 m Verim değerleri

Verim etmenlerinin ilişkisel değerleri çizelge 2'de verilmiştir.


30 m 50 m 100 m 150 m 200 m D.uzun D.3 adım D.5 adım
30 m 1.00000
50 m .67281 1.00000
100 m .61397 .91655 1.00000
150 m .47055 .82218 .82012 1.00000
200 m .28609 .74487 .80360 .82248 1.00000
D.uzun -.54284 -.56356 -.48520 -.44718 -.42620 1.00000
D.3 Ad. -.58877 -.47877 -.49465 -.33690 -.31778 .74188 .1.00000
D.5 Ad. -.51430 -.27774 -.3360 -.19252 -.17833 .70808 .89648 1.00000
D.10 Ad. -.52474 -.75815 -.79385 -.57209 -.66367 .64335 .75088 .67669
Tam skuat -.25583 -.27627 -.36390 -.16096 -.30760 .36293 .53805 .43823
Yarım skuat -.29045 -.36942 -.42993 -.28288 -.37864 .34905 .10117 .37488
Omuzlama .30999 .29916 .33690 .41626 .27099 .11387 .17586 .26356
40 m .59841 .87266 .84529 .62621 .66739 -.44303 -.41302 -.26617



D.10 Ad. Tam squat Yar. squat Omuzlama 40 m
D.10 Ad. 1.00000
Tam squat .57192 1.00000
Yar.squat .58692 .69317 1.00000
Omuzlama .14914 .30581 .10019 1.00000
40 m -.75598 -.40181 -.47812 .25138 1.0000


Çizelge 2: Verim etmenlerinin ilişkisel değerleri


Koşular içerisinde 50 m , 100 m koşusu ile en yüksek ilişkiyi göstermektedir.(r=0.91) İkinci olarak 40 m koşusu (r=0.84) üçüncü olarak 150 m koşusu (r=0.82)
dördüncü olarak 200 m (r=0.80 ) beşinci olarak da 30 m (r=0.61 ) koşuları ilişki göstermektedir. ( P ( <0.05)

Sıçrama testleri içerisinde ile 100 m koşusu ile en yüksek ilişkiyi Durarak 10 adım (r=0.79) göstermektedir.Durarak uzun , 3 adım , 5 adım ilişkileri anlamlı olmasına karşın Regresyon analizi ile saptanan 100 m.yi belirleyen verim etmenleri çizelge 3'de gösterilmiştir.

[proksi]

hocam verdiğiniz bilgi antrenmanlarda bana ışık tutacaktır.sağolun.

[webmaster]

teşekkürler hocam

[webceren]

ellerinize sağlık hocam harikasınız